Slag om Guadalcanal

Conflict

Tweede Wereldoorlog

Datum

7 augustus 1942 - 9 februari 1943

Plaats

Guadalcanal op de Salomonseilanden

Resultaat

Geallieerde overwinning

Partijen

Commandanten
Verenigde Staten, Australië, Nieuw-Zeeland	Japan
Frank Fletcher (tactisch commandant) Alexander Vandergrift (leger)	Hyakutake Haruyoshi (leger) Gunichi Mikawa (marine)
Sterkte
29.000 (12 november)	30.000 (12 november)
Verliezen
6000	24.000

Campagne

Grote Oceaan
Pearl Harbor - Ambon - Javazee - Singapore - Guadalcanal - Koraalzee - Midway - Golf van Leyte - Iwo Jima - Okinawa

De Slag om Guadalcanal tijdens de Tweede Wereldoorlog leidde in 1942 tot de verovering door Amerikaanse strijdkrachten van het door Japanners bezette eiland Guadalcanal (deel van de Salomonseilanden in de Stille Oceaan).

[bewerk] Voorbeschouwing

Alhoewel het verlies aan mensenlevens (ongeveer 27.000 Japanners en 6000 Amerikanen) beperkt bleef in vergelijking met andere gevechten, werd de campagne gekenmerkt door grimmige gevechten en een aantal primeurs:

voor het eerst werd de Japanse indringer verslagen
de eerste amfibische landing van Amerikaanse strijdkrachten sinds 1898
gevarieerdheid van de strijd (vlootacties, kustbeschietingen, guerrillatactieken, landoorlog, luchtgevechten...)

Guadalcanal ligt in het midden van de langgerekte keten van de Salomonseilanden ten noorden van Australië.

De Keizerlijke Japanse marine wilde de Salomonseilanden in een belangrijke strategische basis veranderen en begon in 1942 met een programma om alle eilanden te bezetten en hier luchthavens te bouwen voor landgestationeerde patrouillebommenwerpers. Guadalcanal zou de belangrijkste basis in het midden van de keten worden. Wanneer zij hierin zouden slagen, zou de geallieerde scheepvaart tussen de V.S. en Australië een lange omweg langs het zuiden moeten maken. Japan had reeds een basis in Rabaul, in het noorden van de eilandenketen.

Het eiland was onbelangrijk, maar het werd, zoals Verdun in de Eerste Wereldoorlog een symbool en een krachtproef waarvan het belang alsmaar escaleerde. Steeds opnieuw voerden de tegenstanders versterkingen aan, niemand wou eraan denken deze slag te verliezen. De Japanners bezetten het in juli 1942 als tussenstation op hun weg naar Australië en Hawaï; de Amerikanen (meer bepaald admiraal Ernest King, chef van de operatie) wilden het gebruiken als uitvalsbasis voor hun opmars in noordwestelijke richting. Isoroku Yamamoto, commandant van de Japanse vloot, besefte bij het begin onvoldoende het belang van deze confrontatie en de middelen die ze zou vergen.

Het verlies van Guadalcanal betekende voor de Japanners dat ze vanaf dan in defensieve positie terechtkwamen en de Amerikanen het eiland als springplank konden gebruiken bij de verovering van Japan.

[bewerk] Operatie Watchtower

Generaal Alexander Vandergrift wordt amper vijf weken voor de start van de aanval aangesteld als bevelhebber van de Amerikaanse grondtroepen in een slag die uiteindelijk leidt tot de evacuatie van het eiland door de Japanners. In de periode tussen augustus 1942 en februari 1943 vindt een aantal confrontaties te land, ter zee en in de lucht plaats die hieronder gedetailleerd worden beschreven.

de landing op 7 augustus 1942
Zeeslag bij het eiland Savo op 9 augustus 1942, een eerste mislukte poging van de Japanse marine om de Amerikanen, ondanks hun zware verliezen, te verdrijven.
Op 18 augustus landt Kolonel Kiyono Ichiki met 950 man op het eiland. Bij een drieste Banzai-aanval van deze elitetroepen sneuvelen meer dan 700 Japanners. Kolonel Ichiki pleegt harakiri.
In de zeeslag om de oostelijke Salomonseilanden op 24 augustus raakt het Amerikaans vliegdekschip Enterprise zwaar beschadigd. De Japanners verliezen o.m hun vliegdekschip Ryoejo.
Op 12-14 september slaat kolonel Mike Edson een aanval van 7000 Japanners onder leiding van generaal-majoor Kiyotake Kawaguchi af. Deze confrontatie wordt later de Battle of Bloody Ridge genoemd. Zware luchtbombardementen op Henderson Field en beschietingen met scheepsgeschut gaan eraan vooraf.
Op 15 september gaat het vliegdekschip Wasp verloren bij een duikbootaanval. De zware kruiser North Carolina incasseert een torpedotreffer. 4000 Amerikaanse soldaten aan boord van transportschepen raken veilig aan land.
Luitenant-generaal Haruyoshi Hyakutake landt op 9 oktober met 20.000 man. Vandergrift ziet zijn strijdmacht versterkt met 4000 soldaten.
De Zeeslag bij Cape Esperance op 11-12 oktober eindigt met licht Amerikaans voordeel. De Amerikaanse marine kan echter het continu aan land zetten van Japanse troepen (door de Marines smalend de Tokio-expres genoemd) wel vertragen maar niet verhinderen.
op 13 oktober wordt Henderson Field opnieuw beschoten door scheepsartillerie en door Pistol Pete (een stuk zware veldartillerie). In tachtig minuten treffen 918 granaten van zwaar kaliber het vliegveld waardoor het onbruikbaar wordt.
Hyakutake maakt nieuwe plannen om op 18 oktober een drieledige aanval vanuit verschillende richtingen op Henderson Field te lanceren. De Japanse marine en luchtmacht leveren steun. Moeilijkheden bij het vervoer van kanonnen door de jungle en de niet aflatende regen zorgen voor uitstel tot 24 oktober. Eenheden onder bevel van Generaal Sumioyosji, die niet op de hoogte zijn van het uitstel, lanceren hun aanval op 23 oktober. 650 Japanners sneuvelen. De aanval van de Sendai-divisie wordt 's anderdaags afgeslagen (meer dan 900 Japanse gesneuvelden). Scheepsartillerie, bommenwerpers en Pistol Pete beschieten Amerikaanse stellingen op 25 oktober (dug-out sunday). 's Avonds vallen Japanse grondtroepen opnieuw en ook deze keer zonder succes aan. Vanaf 29 oktober beginnen ze zich terug te trekken.
In de nacht van 25 op 26 oktober is er een nieuwe confrontatie tussen de Japanse en Amerikaanse marine (Zeeslag bij de Santa Cruz-eilanden). De Amerikanen verliezen het vliegdekschip Hornet, de torpedojager Porter en 74 vliegtuigen. Het vliegdekschip Enterprise en de South Dakota worden beschadigd. De Japanners verliezen honderd vliegtuigen; de vliegdekschepen Shokaku en Zuiho, de zware kruiser Tsjikuma en de torpedojager Terutsuki worden zwaar beschadigd.