Simon Stevin
Simon Stevin (Brugge, 1548 – Den Haag of Leiden, 1620) was een Vlaams toegepast wiskundige en ingenieur. Zijn vader, Anthuenis, was afkomstig van Veurne, waar zijn vader burgemeester was. Zijn moeder stamde uit Ieper.
Stevin was als wetenschapper een laatbloeier. Hij werkte als kassier en boekhouder in Antwerpen en was klerk bij de belastingsdienst in Brugge. In 1581 verhuist hij naar Leiden, waar hij zich twee jaar later (hij was al over de dertig) inschrijft aan de universiteit.
Zijn eerste gepubliceerde werk was Tafelen van interest, Mitsgaders De Constructie der selver (1582). Dergelijke tabellen waren tot dan toe belangrijke beroepsgeheimen van bankiers. Dankzij Stevins publicatie kon nadien iedereen op eenvoudige wijze berekeningen met rente, rente op rente en dergelijke maken.
Stevins belangrijkste werk was 'De Thiende' (1586) waarin hij decimale breuken introduceerde, en daarmee het rekenen met breuken sterk vereenvoudigde.
Als militair adviseur van prins Maurits van Nassau schrijft Stevin De Stercktenbouwing (1594), waarin hij militaire versterkingen opnieuw ontwierp om aangepast te zijn aan de projectielbanen van de nieuwe vuurwapens in plaats van de oude kruisboog.
Andere onderwerpen waarover Stevin schreef waren astronomie (in 1608 was hij een van de eerste verdedigers van het systeem van Copernicus), perspectief, statica en mechanica (hij was de uitvinder van het 'parallellogram van krachten'), koersbepaling op zee en de stemming van muziekinstrumenten.
Hij gebruikte als eerste de ontkenning van het bestaan van een perpetuum mobile (Eeuwich roersel, t'welk valsch is) als principe voor het bewijzen van natuurkundige wetten zoals het ontbinden van krachten. Hij berekende de hydrostatische kracht op verticale wanden en formuleerde als eerste, dus voor Blaise Pascal de hydrostatische paradox. Hij weerlegde met een valproef het standpunt van Aristoteles, dat de valtijd van een grote massa kleiner is dan die van een kleine. Dit vond plaats vóór Galileo zijn bekende experiment uitvoerde.
Stevin is ook bekend geworden voor het ontwerpen van een zeilwagen, waarmee over het strand van Scheveningen naar Petten werd gereden.
Zijn zoon Hendrik Stevin was de eerste met een plan om de Zuiderzee af te sluiten. (1667)
Stevins invloed is nog het best te merken in het Nederlands. Hij bedacht een heleboel Nederlandse namen voor wiskundige begrippen (purisme). Enkele voorbeelden zijn wiskunde (mathematica), scheikunde (chemie), loodrecht (perpendiculair), evenwijdig (parallel). De termen tussen haakjes zijn in het Nederlands minder ingeburgerd, maar wel vergelijkbaar met de termen die in andere talen worden gebruikt.
In Brugge is thans het Simon Stevinplein naar hem genoemd, op dat plein staat ook zijn standbeeld. Ook de hogeschool aldaar heeft zijn campus naar Simon Stevin genoemd. In Scheveningen, Amsterdam en Brussel bestaat de Stevinstraat.
[bewerk] Externe links
[1] is een bibliografie over Simon Stevin op het internet
[bewerk] Referenties
- J.T. Devreese, G. Vanden Berghe, Wonder en is gheen wonder. De geniale wereld van Simon Stevin 1548-1620 (342 bldz.), Davidsfonds, Leuven (2003).
- Busken Huet - Het land van Rembrand
- Jan en Annie Romein - Erflaters van onze beschaving
[bewerk] Trivia
De studievereniging van de faculteit Werktuigbouwkunde aan de Technische Universiteit Eindhoven, W.S.V. Simon Stevin, is naar Stevin genoemd.
Een Brugse hogeschool, met onder meer een opleiding architect-assistent, is naar hem genoemd.
In Oudenbosch bevond zich jarenlang de volkssterrenwacht Simon Stevin (tegenwoordig "Quasar Heelal" te Hoeven).
Het meerjarig onderzoeks- en stimuleringsprogramma voor Nederlandstalige taal- en spraaktechnologie dat gezamenlijk door de Vlaamse en Nederlandse overheid wordt gefinancierd heeft de naam "STEVIN" gekregen (cf. http://taalunieversum.org/stevin)
