Petten
Petten is een dorp en voormalige gemeente, maar tegenwoordig onderdeel van de gemeente Zijpe, in de provincie Noord-Holland Het dorp ligt aan de Noordzee Het aantal inwoners bedraagt circa 1500.
Petten leeft van landbouw (bloembollenteelt), en toerisme. Op het strand van Petten kan een bijzonder soort zand worden gevonden, van gladgeschuurd kwarts met granaat.
Iets ten zuiden van Petten is de duinenrij weggeslagen, waardoor er een dijk moest worden aangelegd, de Hondsbossche - en Pettemer zeewering.
[bewerk] Geschiedenis
Petten zou zijn ontstaan in 739. De naam verwijst naar de drie putten die zich ter plaatse hebben bevonden. Al in 1388 is er sprake van een zanddijk tussen Petten en 't Oghe (Callantsoog). Bij de Sint-Elisabethsvloed van 1421 werd Petten geheel weggeslagen, en raakte de duinenrij aangetast. In 1432 werd een slaperdijk achter de duinen aangelegd en vanaf 1506 vond actieve kustverdediging plaats, met paalhoofden van balken uit Noorwegen en Zweden en steen uit Vilvoorde. Toch spoelden in 1625 meer dan 100 huizen weg, plus de kerk van Petten, In 1793 werd begonnen met de aanleg van de Hondsbossche zeewering.
Petten behoorde tot de Heerlijkheid Petten en Nolmerban, en werd vervolgens een gemeente. In 1929 ging de gemeente Petten op in de gemeente Zijpe. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd in 1943 op last van de Duitse Wehrmacht het hele dorp Petten afgebroken wegens de aanleg van de Atlantikwall. De kerk van Petten werd in 1944 gesloopt. Na de oorlog werd vanaf 1946 een heel nieuw dorp gebouwd, ontworpen door de architecten Van de Ban en De Vassy. In 1955 werd de stichting Reactor Centrum Nederland (RCN) opgericht, die vervolgens te Petten een onderzoeksreactor (Kerncentrale Petten) bouwde. Sinds 1976 heet de stichting Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN).
In december 1962 (volgens sommige bronnen 1963) goot de Fluxus kunstenaar Wim T. Schippers een flesje Green Spot limonade leeg in de zee bij Petten (Manifestatie Aan Het Strand Te Petten).
Op 11 december 2004 strandde een circa drie jaar oude reuzenhaai (Cetorhinus maximus) bij Petten op de kust. Het dier was 3,65m lang en woog 250kg. Het stoffelijk overschot werd op ijs gezet en werd tentoongesteld in het aquarium van Fort Kijkduin te Huisduinen. Geprobeerd wordt de reuzenhaai in zijn geheel op sterk water te zetten.
[bewerk] Bezienswaardigheden
Bezienswaardig in het dorp is de kerkvloer en kerkhof van een voormalige hervormde kerkje, dat in de Tweede Wereldoorlog verloren is gegaan. De huidige kerk is van na de oorlog en is thans als cultureel centrum in gebruik en heeft geen echte functie meer als kerk.
Museum De Dijk te Kijk, dit museum laat waterschapsgeschiedenis van de provincie Noord-Holland zien maar vooral van de dijken, het is gelegen aan de Hondsbossche zeewering, een dijk dat naar Camperduin loopt. In de polder daarvan liggen natuurgebieden De Putten en Abtskolk, beide een bekend vogelgebied. Aan de andere kant van Petten stond een windorgel, vanwege het dure onderhoud weggehaald, in de polder die loopt tot het dorp Sint Maartensvlotbrug staat de Molen Noorder M uit waarschijnlijk 1657.
