Gascogne
Gascogne, in het Nederlands soms Gasconje, in het plaatselijke Occitaans Gasconha of Gascougne is één van de grote historische provincies van Frankrijk.
De naam Gascogne komt van het volk van de Vascones of de Basken, die het gebied tussen Garonne, de Pyreneeën en de Oceaan in de zesde eeuw innamen en er het hertogdom Vasconia stichtten. Voordien werden de bewoners Aquitani genoemd, in taal en wetten verschillend van de Galliërs. De Romeinen noemde het hele gebied tuwssen de Loire en de Pyreneeën Aquitanië. Dit is nu ook weer de naam van de regio in de zuid-westelijke hoek van Frankrijk, maar veel kleiner dan het historische Aquitanië en ook kleiner dan het historische Gascogne.
In de eerste jaren van de Honderdjarige Oorlog, in 1346, veroverden de Engelsen het hele westelijke deel van Gascogne, en maakten er een Engels vorstendom van, onder de naam Guyenne. Het oostelijke deel bleef Fransgezind. Ruim honderd jaar later, in 1453 kwam alles terug samen in Franse handen. Tot aan de Franse revolutie is dit nu de zelfstandige Franse provincie Guyenne-et-Gascogne. In 1790 wordt het opgedeeld in een aantal departementen.
Toen Frankrijk opnieuw in regio's ingedeeld werd, en vele oude provincienamen opnieuw als naam van een regio in voege kwamen, werd naam Gascogne niet opnieuw gebruikt. De regio's in het gebied heten nu Aquitanië en Midi-Pyrénées. De naam Gascogne duikt toch opnieuw op als toeristische benaming voor het historische kerngebied, met name het departement Gers en ook wel delen van de departementen Hautes-Pyrénées en Landes.
Bij het oude Guyenne-Gascogne hoorden ook nog de huidige departementen (of delen) van de Ariège, de Gironde, de Haute-Garonne, Lot-et-Garonne, de Pyrénées-Atlantiques en Tarn-et-Garonne. Ook het Spaanse Val d'Aran hoort historisch en taalkundig bij Gascogne; de taal is het Gascon, een variant van het Occitaans.
[bewerk] Steden in Gascogne
- Auch, de historische hoofdstad, ook van de "deelprovincie Armagnac
- Bagnères-de-Luchon
- Bayonne
- Bordeaux
- Dax
- Lourdes
- Mont-de-Marsan
- Tarbes
- Pau
Aquitanië (Frans: Aquitaine) is een gebied in het zuidwesten van Frankrijk. Aquitanië was echter ook achtereenvolgens een Romeinse provincie, een koninkrijk en een hertogdom. De naam, die waterrijk gebied zou betekenen en afgeleid is van het Latijnse aqua (water), veranderde gedurende de Honderdjarige Oorlog in Guyenne. Onder de naam Guyenne-Gascogne was het een Franse provincie tot aan de Franse revolutie. Ook een groot deel van de hedendaagse regio Midi-Pyrénées hoorde bij die provincie.
