Palantír
In J.R.R. Tolkien's Midden-aarde zijn de Palantíri de kijkstenen die door de Númenoreanen gebruikt werden.
Inhoud |
[bewerk] Oorsprong
De Palantíri zijn gemaakt door de Fëanor, een beroemde Noldo uit Valinor. Het waren stenen waardoor de gebruiker ervan contact kon zoeken met gebruikers van andere stenen. Indien de gebruiker over een grote wilskracht bezat, kon hij zelfs vrijwel elke plek in Midden-aarde bekijken door een Palantír. In de Tweede Era werden de stenen door de Eldar als teken van vriendschap aan de Heer van Andúnië in Númenor gegeven. Na de Ondergang van Númenor werden ze door de Elendili meegenomen naar Midden-aarde.
[bewerk] Locaties
De Meestersteen bevond zich bij de Eldar in een toren in Avalonnë. De Elendili hadden de beschikking over zeven stenen, die verdeeld werden: drie voor Elendil en elk twee voor Isildur en Anárion.
[bewerk] Arnor
De meestersteen van het Noorden, en de een na grootste van de Palantíri in Midden-aarde, werd geplaatst op de wachttoren Amon Sûl. In de nadagen van het noordelijk koninkrijk bevond Amon Sûl zich op de grens van Arthedain, Cardolan en Rhurdaur, waardoor zich menig grensconflict afspeelde. De andere stenen waren namelijk in bezit van Arthedain, en de Steen van Amon Sûl was de voornaamste steen die gebruikt werd voor communicatie met het zuiden.
De kleinere steen werd in Annúminas bij de Koning bewaard. Beide stenen werden in de oorlog met Angmar meegenomen naar Fornost, en toen de Tovenaar-koning zijn aanval op Fornost begon, meegenomen door de vluchtende Koning Arvedui naar Forochel. Daar verdronken de Stenen samen met de koning op een schip dat Círdan gestuurd had.
De overgebleven steen was een speciale: Hij bevond zich op de Toren van Elostirion en werd door de Elven van Lindon bewaakt. Hij was niet geschikt voor communicatie, maar Elendil plaatste de Steen daar, zodat hij met rechte blik naar het Westen, naar Tol Eressëa kon turen. Deze steen werd door Elrond meegenomen naar het Westen.
[bewerk] Gondor
In Minas Anor en Minas Ithil plaatsten Anárion en Isildur elk een van hun stenen. Een andere steen werd in de Toren Orthanc geplaatst. De Meestersteen van de Zeven werd in de Koepel van Sterren geplaatst, op de Brug van Osgiliath. Deze steen ging in de burgeroorlog, toen Osgiliath verwoest werd, verloren.
De Steen van Ithil werd door de Nazgûl buitgemaakt, en aan Sauron overgedragen. Vanaf toen waagde men in Gondor zich er niet meer aan om in een van de Stenen te gebruiken. De Ithil-Steen werd vermoedelijk verwoest in de Val van Barad-dûr.
De steen van Orthanc en Anor werden nooit geschonden, aangezien zowel de Orthanc als de Witte Toren nooit veroverd waren geweest. Na de komst van Saruman naar Orthanc was gekomen gebruikte hij de Steen om zijn kennis te vergroten, maar werd verstrikt door Sauron die de Ithil-Steen in bezit had. De Steen van Anor werd nooit meer gebruikt tot de Denethor II, en Denethor werd niet verstrikt door Sauron, maar raakte wanhopig door de beelden die de Zwarte Heer hem liet zien.
[bewerk] Gebruik
Het gebruik van de Stenen was voorbehouden aan de rechtmatige erfgenamen van Elendil, of iemand die daar toestemming voor had, zoals een minister of stadhouder. Voor deze personen hadden de Stenen een grotere affiniteit, en kostte het minder wilskracht om te zien wat men wilde zien. Na de ondergang van de Lijn van Anárion behoorde het gebruik van de Stenen van Gondor rechtens toe aan de Stadhouders van Gondor, maar die gebruikten hem niet tot Denethor II. Ook Aragorn had recht in de Orthanc-Steen te kijken als erfgenaam van Elendil.
[bewerk] Bronvermelding
- Tolkien, J.R.R., Nagelaten vertellingen, De Palantíri
