Marinus van der Goes van Naters
Jonkheer Marinus van der Goes van Naters (Nijmegen, 21 december 1900 - Wassenaar, 12 februari 2005) was een Nederlands politicus. Gedurende zijn leven was hij prominent lid van de sociaal-democratische partijen, zowel in de Nederlandse nationale als in de Europese politiek.
Inhoud |
[bewerk] Achtergrond
[bewerk] Opleiding en vroege carrière
Van der Goes van Naters was een telg uit een adellijke familie uit Nijmegen, met een protestants-liberale achtergrond. Zijn opleiding aan het Nijmeegs gymnasium en de daaropvolgende studie rechtsgeleerdheid (aan de Universiteit van Leiden tussen 1919 en 1923) verbaasde niemand. Ook het feit dat hij zich, na zijn afstuderen, in Nijmegen vestigde als advocaat was niet opzienbarend. Van der Goes volgde zijn praktijk op met een promotie in de rechtsgeleerdheid in 1930, waarna hij zich in Heerlen vestigde.
Minder voor de hand liggend was zijn toetreden tot de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij in de jaren '30. Hij zette zich buitengewoon actief in voor zijn partij en trad in 1935 zelfs toe tot het landelijk partijbestuur. Op 8 juni 1937 volgde verkiezing tot lid van de Tweede Kamer.
[bewerk] In de oorlog
Van der Goes bracht het grootste gedeelte van de Tweede Wereldoorlog door in gijzeling, samen met de rest van de politieke top die niet uitgeweken was naar Engeland. Hij zat achtereenvolgens gevangen in het Duitse concentratiekamp Buchenwald, het interneringskamp in Haaren en tenslotte in St. Michielsgestel. Daar werd hij in 1944 bevrijd door de Geallieerden, bij hun intocht in Nederland.
[bewerk] Politieke carrière
Direct na de bevrijding keerde Van der Goes terug in de vaderlandse politiek. In 1945 werd hij de eerste, naoorlogse fractievoorzitter van de SDAP en behield die positie ook in 1946, toen de partij opging in de PvdA.
Van der Goes richtte zich in deze tijd uiteraard op de wederopbouw en de herstelbetalingen vanuit Duitsland. Hij was voorstander van het grootschalig annexeren van Duits grondgebied als compensatie voor door Nederland geleden schade. Tegelijkertijd echter behoorde hij, vanuit zijn socialistische achtergrond, tot de groep die internationale samenwerking en pan-Europeanisme aanhing als permanente remedie tegen oorlog en vehikel voor langdurige vrede.
In 1951 begon het hevig te broeien in de kwestie-Nederlands-Indië. Van der Goes kwam nu in conflict met zijn minister-president (Willem Drees). Vooral in de kwestie-Nieuw-Guinea liep het verschil van mening hoog op; Van der Goes wilde hierover met de Republiek Indonesia onderhandelen. Hij verloor de machtsstrijd en moest aftreden als fractievoorzitter. Wel bleef hij lid van de Tweede Kamer na de verkiezingen van 1952 en vanaf dat jaar combineerde hij zijn parlementaire werkzaamheden zelfs met een lidmaatschap van de "Gemeenschappelijke Vergadering van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal", wat zich vanaf 1958 vertaalde in een lidmaatschap van het eerste Europese Parlement (waarvoor hij toen nog als lid aangewezen werd door de Staten-Generaal).
Van der Goes bleef deze taken vervullen tot 1967, toen hij zowel het Nederlandse als het Europese parlement verliet. In de tussenliggende jaren had hij zich ingezet voor de wederopbouw, de Europese integratie en de ontwikkelingssamenwerking met armere landen. Hij was ook een van de eerste politici in Nederland die zich druk maakte om behoud van het milieu.
[bewerk] Na zijn politieke loopbaan
Hoewel hij officieel met pensioen was, bleef Van der Goes toch politiek geïnteresseerd en actief. Tussen 1970 en 1973 was hij gasthoogleraar aan de Universiteit van Rwanda. Daarna bekommerde hij zich om zijn autobiografie "Met en tegen de tijd: Een tocht door de twintigste eeuw", die in 1980 uitkwam.
Tegelijkertijd bleef hij actief in de achterban van zijn PvdA. Vanuit zijn woning in Wassenaar verkondigde hij dikwijls zijn (zelden gematigde) mening over de politiek van alledag in het partijblad van de PvdA. Meer dan eens veroorzaakte zijn ongezouten stukken flinke opschudding in de gelederen van zijn partij, zeker wanneer de "rode jonker" zich minder dan positief uitliet over populaire politici als Wim Kok.
Marinus van der Goes van Naters werd in 1951 onderscheiden en benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. In 1967 werd hij, als dank voor zijn tomeloze inzet voor het land in de politiek, bevorderd tot Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau. Hij stierf te Wassenaar op 12 februari 2005, in de leeftijd van 104 jaar.
[bewerk] Bronnen
- Korte biografie
- Biografie van parlement.com
- Teletekst
