IJburg
|
||
| Gemeente | Amsterdam | |
| Stadsdeel | {{{stadsdeel}}} | |
| District | {{{district}}} | |
| Coördinaten | ||
| Coördinaten | {{{coördinaten}}} | |
| Oppervlakte | ||
| - Land | {{{opp land}}} km² | |
| - Water | {{{opp water}}} km² | |
| Inwoners | ||
| Dichtheid | ||
| Postcode | {{{postcode}}} | |
| Website | ||
IJburg is een woonwijk in aanbouw in het oosten van de gemeente Amsterdam, gelegen in het IJmeer. Kenmerkend is dat de wijk op kunstmatige eilanden is gebouwd en een zeer rechthoekig stratenpatroon kent. IJburg maakt onderdeel uit van het stadsdeel Zeeburg.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
[bewerk] Voorgeschiedenis
In 1965 ontwikkelden de architecten Van den Broek en Bakema al een plan voor een stad in het IJmeer, die plaats zou moeten bieden aan 350.000 inwoners, vooral afkomstig uit Amsterdam. In het nationale ruimtelijke beleid werd echter gekozen voor de overloopstrategie: woningzoekende Amsterdammers moesten in groeikernen zoals Purmerend en Hoorn gaan wonen, alsmede in de nieuwe stad Almere. Daarnaast werd de Bijlmermeer aangelegd op het grondgebied van de gemeente Weesperkarspel, en werd Diemen uitgebreid.
In de jaren tachtig volgde een ommezwaai in het beleid, waarin de compacte stad het nieuwe ideaal werd. Gezocht werd naar bouwlocaties dichtbij de stad. Omdat Amsterdam is ingeklemd tussen Schiphol en natuurgebieden als de Bovenkerkerpolder en Landelijk Noord, bleef eigenlijk alleen de locatie Nieuw-Oost over. In 1992 werd Nieuw-Oost een officiële Vinex-locatie.
[bewerk] Omstreden aanleg
Tot de aanleg van de wijk werd in 1996 door de gemeente Amsterdam besloten. Tegenstanders hadden grote bezwaren tegen de gevreesde aantasting van de natuur in het IJmeer, en vroegen om een referendum. Dat correctieve referendum werd op 19 maart 1997 gehouden. Omdat eerdere correctieve referenda slecht voor het gemeentebestuur van Amsterdam hadden uitgepakt, was de opkomsteis fors verhoogd. Een meerderheid (60%, opkomst 41%) van de stemmers was tegen de aanleg van IJburg, maar het vereiste aantal tegenstemmers werd niet gehaald zodat de bouw door kon gaan. Als compensatie voor verloren gegane natuurwaarden werd ten noorden van Durgerdam een nieuw (klein) natuurgebied aangelegd langs de Waterlandse Zeedijk.
[bewerk] Eilanden
IJburg bestaat uit een aantal in het IJmeer aangeplempte eilanden: Steigereiland, Haveneiland en de Rieteilanden. De aanleg en bebouwing van die drie eilanden vormt de eerste fase. In een later stadium kunnen daar nog bij komen: Centrum-, Midden-, Strand- en Buiteneiland. In totaal zullen zeven eilanden worden opgespoten. De belangrijkste straat is de IJburglaan, die de eilanden (via de bruggen) met elkaar verbindt. Hierover rijdt ook de IJtram.
[bewerk] Eerste bewoners; toekomst
In november 2002 kregen de eerste bewoners de sleutel overhandigd en zo betrokken de eerste bewoners hun huizen op het Haveneiland- West en de grote Rieteiland. Inmiddels zijn er ook woningen in gebruik genomen op het Haveneiland en het Steigereiland. De bouw van woningen in de eerste fase liep vertraging op door tegenvallende vraag naar duurdere woningen.
In de oorspronkelijke planning zou IJburg in 2012 klaar moeten zijn. De wijk telt dan 18.000 woningen voor 45.000 inwoners, en zal daarnaast werk moeten bieden aan 12.000 personen. Naast huizen, scholen en winkels zijn er sportaccommodaties, restaurants, een strand en een begraafplaats gepland.
Op 24 november 2004 oordeelde de Raad van State dat de aanleg van nieuwe eilanden voorlopig verboden wordt, omdat de gevolgen voor het milieu onvoldoende onderzocht zijn.[1]
[bewerk] Bewoners
IJburg kent een actieve bewonersvereniging, De IJbrug. De vereniging De IJbrug stelt zich naar eigen zeggen ten doel om de contacten tussen de IJburgers te versterken (bruggen leggen tussen), gezamenlijk activiteiten te ondernemen (bruggen bouwen) en als belangenorganisatie op te treden (bruggen slaan). Vereniging De IJbrug wil van IJburg een unieke Amsterdamse wijk maken met een eigen identiteit, een hechte gemeenschap en waarbij er hoge sociale betrokkenheid tussen de bewoners is.
[bewerk] Onderwijs
Op 6 september 2006 werd de eerste middelbare school geopend: het IJburgcollege.
[bewerk] Strand Blijburg
In mei 2003 werd een tijdelijk strand (Blijburg) aan de noordzijde van het Haveneiland geopend. Dit werd in september 2005 weer gesloten, om ruimte te maken voor woningbouw. De gemeente zegde toe te onderzoeken of een andere locatie mogelijk was voor het in korte tijd populair geworden stadsstrand. In december 2005 heeft de Amsterdamse gemeenteraad besloten dat wederom op het Haveneiland een stadsstrand gecreëerd zal worden. De locatie is een klein stukje van het vorige stadsstrand Blijburg verwijderd op de zogenaamde "landtong". Dit is het stukje land dat de bestaande drie eilanden zal verbinden met de geplande overige vier eilanden (de zogenaamde tweede fase van IJburg). Het nieuwe stadsstrand zal daarom opnieuw tijdelijk zijn voor de duur van een jaar of twee. De exploitatie zal als eerste gegund worden aan de exploitant van Blijburg, tenzij de partijen het onderling niet eens kunnen worden over de voorwaarden voor exploitatie. Een vervangende locatie voor dit in korte tijd populair geworden stadsstrand werd uiteindelijk gevonden op 400 meter van de oorspronkelijke plek. Op 5 mei 2006 werd het weer geopend voor een periode van twee jaar. Daarna zal mogelijk weer verhuisd moeten worden.
[bewerk] Infrastructuur, verkeer en vervoer
[bewerk] Bruggen
IJburg ligt in het IJmeer en bestaat uit eilanden. Er zijn dus veel bruggen nodig. De eerste opgeleverde brug, de Enneüs Heermabrug (brug 2001 in de Amsterdamse nummering), verbindt het Zeeburgereiland met het Steigereiland. De brug vormt de belangrijkste toegangspoort tot IJburg en wordt ook door de IJtram gebruikt. De brug werd in 2000 geplaatst en is een ontwerp van de Engelse architect Nicholas Grimshaw. De twee grote overspanningen zijn elk 75 meter lang. Het is een van de grootste bruggen van Amsterdam.
Brug 2002 is door dezelfde architect ontworpen en een kleinere uitvoering van brug 2001. Deze brug verbindt Steigereiland met Haveneiland. De IJtram maakt gebruik van deze beide bruggen.
Een andere brug werd in 2005 geplaatst: de Nesciobrug, een gebogen hangtuibrug, de langste voetgangers- en fietsersbrug van Nederland. Het ontwerp kwam van Jim Eyre. De gemeente Diemen weigerde grond ter beschikking te stellen, zodat er enig extra pas- en meetwerk nodig was om de brug geheel op Amsterdams grondgebied aan te leggen. De gemeente Diemen was tegen de aanleg van IJburg mede omdat er veel verkeer door Diemen verwacht wordt. De Nesciobrug was in februari 2006 klaar en de officiële opening vond plaats op 9 april. In de hardloopwedstrijd op die dag mochten de eerste kinderen die de brug bereikten de brug openen.
[bewerk] Autoverkeer
Via de Enneüs Heermabrug is IJburg verbonden met de ringweg A10 en andere wegen rond Amsterdam. In 2010 is de opening gepland van een verbindingsweg die de wijk in het zuidoosten via het PEN-eiland aan zal sluiten op de A1, en later op de A9.
[bewerk] Openbaar vervoer
De IJtram (tram 26) verbindt het Haveneiland met het Centraal Station van Amsterdam. Nadat de start meerdere keren was uitgesteld met uiteindelijk totaal drie jaar, werd de lijn op 28 mei 2005 officieel geopend; voor het publiek ging de tram rijden op 30 mei 2005.
Bijzonder aan deze tram is dat er fietsen in mee mogen, twee per tram. Er was in 2005 (meteen na de opening van de IJtram) echter protesten omdat de fietsliefhebbers meer fietsrekken in de tram willen, maar het was al snel een verloren zaak, want het aantal fietsen die in een tram mee mogen bleef op twee steken.
Hiertoe zou zijn besloten ter compensatie van de gebrekkige fietsverbinding met het centrum van Amsterdam: door de Piet Heintunnel, de kortste verbinding met het centrum, mag niet gefietst worden. Vanaf de oplevering van de eerste woning op IJburg totdat de tram ging rijden reden er bussen (bus 326) tussen het Centraal Station en het Haveneiland.
Er waren in 1996 eerst plannen om een metro naar IJburg aan te leggen. Maar door de hoge kosten en het niet halen van het geplande aantal bewoners werd dit snel van tafel geveegd.
Er zijn concrete plannen om de Zuidtangent, de busverbinding naar Schiphol en Haarlem, door te trekken vanuit Amsterdam Zuidoost naar IJburg. Die verbinding zal op zijn vroegst in 2014 gereed zijn.
