Hendrik de Vogelaar
| 876-936 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| Hertog van Saksen | ||||||
|
||||||
| Duits koning Koning van Oost-Francië |
||||||
|
||||||
|
Hendrik I de Vogelaar (Duits: Heinrich der Vogler; ca. 876 - 2 juli 936), van het Saksische Huis, was koning van Oost-Frankenrijk (later het Heilige Roomse Rijk) van 919 tot 936.
Hij was de zoon van de Saksische hertog Otto I en Hedwig van Babenberg. Hij huwde drie keer. Zijn eerste huwelijk met Hatheburg, dochter van Erwin, graaf van Merseburg, werd ongeldig verklaard. Zijn tweede huwelijk in 906 was met Eva Ducapier, de geadopteerde dochter van de aartsbisschop van Clairvaux. In 909 huwde hij Mathildis van Ringelheim, dochter van Diederik, graaf van Westfalen. Hun kinderen waren Otto I, later koning en keizer van het Heilige Roomse Rijk, Bruno de Grote, later aartsbisschop van Keulen, Hendrik, later hertog van Beieren, Gerberga, later de vrouw van o.a. Lodewijk IV en Hedwig, moeder van Hugo Capet.
Na de dood van zijn vader in 912 volgde hij hem op als hertog van Saksen. Hoewel hij oorlog voerde met de Duitse koning Koenraad I tussen 912 en 915 over Thüringen, duidde die hem op zijn sterfbed aan als zijn opvolger. In mei 919 werd hij in Fritzlar door edellieden van Frankenland en Saksen als koning gekozen. De twee andere machtige hertogdommen, Zwaben en Beieren, erkenden hem echter niet als koning. In 919 hadden Beierse en Oost-Frankische edellieden Arnulf, hertog van Beieren, tot koning verkozen.
Na enkele veldtochten dwong hij de hertog van Zwaben in 919 aan hem trouw te zweren, waarna ook Arnulf in 921 de aanspraak op de Duitse troon opgaf. In 922 verjoeg hij Karel de Eenvoudige uit Lotharingen, die daar in 910 door de Lotharingse edelen tot koning was uitgeroepen ten nadele van Koenraad I.
In 924 vielen de Magyaren vanuit Hongarije het rijk binnen en zag Hendrik zich gedwongen een negenjarig bestand (924-933 af te kopen in ruil voor zware oorlogsschattingen en de vrijlating van een Magyaars stamhoofd. Hij maakte gebruik van dit bestand om zijn leger te versterken en burchten en versterkte steden te bouwen in de kwetsbaarste grensbieden. Hij veroverde ook enkele Slavische stammen zoals de Havelli nabij Brandenburg en de Daleminzi nabij Meißen in 928 en onderdrukte een opstand in Bohemen in 929.
Toen het bestand met de Magyaren afliep en Hendrik weigerde nog meer oorlogschattingen te betalen vielen ze opnieuw binnen maar werden op 15 maart 933 bij Merseburg verslagen door Hendriks ervaren cavalerie.
Bij zijn laatste veldtocht in 934 viel Hendrik Denemarken binnen en veroverde hij Sleeswijk.
Hendrik kreeg de bijnaam de Vogelaar, omdat hij op vogeljacht zou geweest zijn toen men hem inlichtte van zijn koningskeuze. Mogelijk stamt deze anekdote uit de 12e eeuw.
