Hélder Câmara
Dom Hélder Pessoa Câmara (Fortaleza, 7 februari 1909 – Recife, 27 augustus 1999) was een Braziliaanse katholieke bisschop. Zijn vader vond 'Den Helder' een mooie naam in de atlas, vandaar de on-portugese voornaam Hélder.
Hélder Câmara verkreeg in de jaren zestig de bijnaam de 'rode bisschop'.
Câmara werd in 1931 tot priester gewijd. In 1952 werd hij bisschop. In 1964 werd hij benoemd tot aartsbisschop van Olinda en Recife. Câmara werd in de jaren '60 en '70 bekend als tegenstander van de militaire dictaturen in Brazilië. Hij keerde zich ook tegen de niet-sociale politiek van de regeringen. Vrijwel direct na zijn bisschopsbenoeming organiseerde hij de Tweede Latijns Amerikaanse Bisschoppenconferentie. Deze conferentie mag een doorbraak worden genoemd. De tot dusver conservatieve Latijns Amerikaanse bisschoppen besloten hun beleid radicaal te wijzigen en begonnen zich, krachtig gesteund door Câmara, op te werpen voor de armen en verdrukten in Zuid-Amerika. Hij werd een bekend bevrijdingstheoloog.
In zijn streven de Rooms-katholieke Kerk los te weken uit de behoudende machtsstructuren heeft hij ernstige tegenwerking ondervonden van de Braziliaanse overheid. Maar ook van het Vaticaan ontving hij niet de steun die hij nodig had. Desondanks zette hij zijn nobele werk voort. In Nederland werd in 1977 zijn 25-jarig bisschopsjubileum gevierd. Hij ontving eredoctoraten in Leuven (1970), Chicago (1974), Vrije Universiteit van Amsterdam (1975) en Uppsala (1977).
Hélder Câmara werd meerdere malen voorgedragen voor de Nobelprijs voor de vrede. In 1974 ontving hij de Volksvredesprijs te Oslo en Frankfurt.
In de jaren tachtig werden sommige versies van de bevrijdingstheologie door het Vaticaan genuanceerd bekritiseerd (met name in twee instructies van de Congregatie voor de Geloofsleer uit 1984 en 1986). Veel werken van bevrijdingstheologen, ook van ooit veroordeelden zoals Leonardo Boff, worden echter ook door (met name orthodoxe) theologen gewaardeerd. In 1985 werd Hélder Câmara als aartsbisschop vervangen door de conservatieve José Cardoso Sobrinho.
Câmara had een grote kennis van het marxisme, maar kan onmogelijk als een marxist of zelfs een bevrijdingstheoloog worden gesitueerd (overigens had hij wel een sympathie voor de bevrijdingstheologie). Men kan hem veeleer zien als een herder die zich ten doel stelde de armen en verdrukten te helpen. Hij noemde dit de "Beweging voor de geweldloze revolutie."
