Bevrijdingstheologie

Bevrijdingstheologie is een in met name Zuid-Amerikaanse landen populaire theologie.

Inhoud

1 Opkomst en bedoeling
2 De bevrijdingstheologie vandaag de dag
3 Passages uit de Bijbel
4 Bevrijdingstheologen
5 Zie ook
6 Externe links

[bewerk] Opkomst en bedoeling

De bevrijdingstheologie kwam in de jaren zestig in Zuid-Amerikaanse landen op. Tijdens de Tweede Latijns-Amerikaanse Bisschoppenconferentie kreeg zij haar specifieke benoeming.

In de jaren zeventig nam haar populariteit toe onder met name jonge afgestudeerde Latijns-Amerikaanse theologen en priesters. De bevrijdingstheologie wijkt sterk af van de Europese en Noord-Amerikaanse theologieën. Zij neemt de problematiek van de armen in de samenleving als uitgangspunt en de bevrijdingstheologie wil praktisch zijn, niet alleen bedreven als studie, maar toegepast in de praktijk. De bevrijdingstheologie gaat uit van een marxistische maatschappij-analyse. Men kiest expliciet voor de term bevrijding en niet voor de term ontwikkeling. Ontwikkeling is in de ogen van de bevrijdingstheologen een "Westerse" benadering van de armoede-problematiek en impliceert een traag hervormingsproces, terwijl bevrijding een zekere radicaliteit voorstaat.

In de bevrijdingstheologie staat de bevrijding van de zonde centraal. In de ogen van de bevrijdingstheologen is "zonde" in de westerse benadering gericht op het handelen van de individuele gelovige, terwijl het begrip "zonde" volgens hen veeleer te vinden is in onderdrukking, slavernij, ongelijkheid, onrechtvaardigheid enzovoort. De radicaliteit van het Evangelie is het uitgangspunt: Christus' menslievendheid en zijn inzet voor de armen, zoals bijvoorbeeld beschreven in de Bergrede en in Mattheüs 25 en de eerste christengemeenten/kerken en hun solidariteit staan centraal in de bevrijdingstheologie.

Bevrijdingstheologen stonden zeer kritisch ten opzichte van de gevestigde orde en de Zuid-Amerikaanse dictaturen. Niet zelden namen zij de wapens op om de volksonderdrukkers te bestrijden. De sterk pacifistische stroming binnen de bevrijdingstheologie wijst echter gewelddadige acties af.

Men kan meerdere stromingen in de bevrijdingstheologie onderscheiden, de marxistisch gekleurde en de niet-marxistisch socialistisch gekleurde.

[bewerk] De bevrijdingstheologie vandaag de dag

In het westen begon men de bevrijdingstheologie en haar kritische kijk op de samenleving steeds meer te waarderen.

In de jaren 1980 maakten enkele radicale priesters, die men geschoolde bevrijdingstheologen kan noemen, deel uit van de revolutionaire regering in Nicaragua. In de Colombiaanse FARC strijden ook met de bevrijdingstheologie sympathiserende gelovigen mee.

De communistische bewegingen in Zuid-Amerikaanse landen kunnen rekenen op de sympathie van de bevrijdingstheologen.

Hoewel de bevrijdingstheologie in Europa en Noord-Amerika tegenwoordig weinig aanhangers meer kent, speelt zij in Latijns-Amerika nog steeds een rol van betekenis.

[bewerk] Passages uit de Bijbel

De volgende passages spelen een belangrijke rol in de bevrijdingstheologie:

Hij heeft een krachtig werk gedaan door zijn arm, en Hij heeft hoogmoedigen in de overlegging huns harten verstrooid; Hij heeft machtigen van den troon gestort en eenvoudigen verhoogd, hongerigen heeft Hij met goederen vervuld en rijken heeft Hij ledig weggezonden (Lucas 1:51-53)
Wanneer uw broeder verarmt en zich bij u niet meer staande kan houden, dan zult gij hem - vreemdeling en bijwoner - ondersteunen, opdat hij bij u in het leven blijve. Gij zult geen rente of winst van hem nemen, maar gij zult voor uw God vrezen, opdat uw broeder bij u in het leven blijve. Gij zult hem uw geld niet op rente geven noch uw voedsel tegen winst. Ik ben de HERE, uw God, die u uit het land van Egypte hebt geleid, om u het land Kanaän te geven, opdat Ik u tot een God zou zijn (Leviticus 25:35-38)
Wanneer gij den oogst van uw land binnenhaalt, zult gij den rand van uw veld niet geheel afmaaien, en wat nog is blijven liggen van uw oogst, zult gij niet oplezen. Ook zult gij uw wijngaard niet afzoeken en het afgevallene van uw wijngaard niet oplezen; dit zult gij voor de armen en vreemdelingen laten liggen: Ik ben de HERE uw God (Leviticus 19:9-11)
En de menigte van hen, die tot het geloof waren, was één van hart en ziel, en ook niet één zeide, dat iets van hetgeen hij bezat zijn persoonlijk eigendom was, doch zij hadden alles gemeenschappelijk. En met grote kracht gaven de apostelen hun getuigenis van de opstanding des Heren Jezus, en er was grote genade over hen allen. Want er was er ook niet één die behoeftig onder hen; want allen, die eigenaars waren van stukken grond of van huizen, verkochten die en brachten de opbrengst van den verkoop en legden die aan de voeten der apostelen; en aan ieder werd uitgedeeld naar behoefte.
En Jozef, die van de apostelen den bijnaam Barnabas gekregen had - wat betekent: zoon der vertroosting -, een Leviet, uit Cyprus afkomstig, die eigenaar was van een akker, verkocht dien en bracht het geld en legde het aan de voeten der apostelen (Handelingen van de Apostelen 4:32-37, vergelijk 2:41-47)