Gazastrook
De Gazastrook (Arabisch: Qita` Ghazza- قطاع غزة, Engels: Gaza Strip) is een gebied, gelegen in het Midden-Oosten en een gedeelte van historisch Palestina, dat sinds 1967 bezet werd door Israël. De strook is genoemd naar de stad Gaza. In de jaren na het begin van de bezetting tot 2005 hebben zich in deze kleine landstrook circa 8000 joods-Israëlische kolonisten gevestigd, op inbeslaggenomen grond van Palestijnse boeren. In de zomer van 2005 heeft Israël de kolonisten gedwongen het gebied te verlaten, en heeft de controle in zekere zin overgedragen aan de Palestijnse Autoriteit. Ondanks deze Palestijnse autonomie blijft Israël 3 van de 4 toegangen tot het gebied controleren, inclusief bevoorrading, de watervoorraden en het luchtruim, waardoor het gebied ook na de 'overdracht' in 2005 afhankelijk van Israël blijft, economisch, politiek, militair, humaan en dergelijke.
De Gazastrook heeft een oppervlakte van ongeveer 360 km². Het gebied grenst aan Israël, Egypte en de Middellandse Zee. De belangrijkste steden zijn Gaza, Rafah, Abasãn, Khãn Yünus en Dayr al Balah. De kustlijn is zo'n 40km lang, de grens met Egypte zo'n 11km en de grens met Israël zo'n 51km lang.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
[bewerk] Ottomaanse rijk en Britse mandaatperiode
Tot 1917 was de Gazastrook, net als de gehele regio een gedeelte van het Ottomaanse Rijk. In 1917 werd het - in de Eerste Wereldoorlog - veroverd door de Britten in de Slag bij Gaza. Het Verenigd Koninkrijk kreeg in 1921 een mandaat over Palestina (het huidige Israël, de Palestijnse Gebieden en Jordanië) van de Volkerenbond.
[bewerk] Egyptische bezettingsperiode
In de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948 werd de Gazastrook door Egypte veroverd en bezet. Met het bestand van 1950 tussen Israël en Egypte werden de grenzen van de Gazastrook bepaald. Tot 1967 bleef de Gazastrook onder Egyptisch militair bestuur.
[bewerk] Israëlische bezettingsperiode
In de Zesdaagse Oorlog van 1967 werd het door Israël op Egypte veroverd en bezet. Het gebied werd niet geannexeerd door Israël.
Israël stichtte er in totaal 21 nederzettingen, waar kolonisten gingen wonen. De 8000 Israëlisch-joodse kolonisten in 21 nederzettingen waren van weinig betekenis voor de bevolkingsaantallen van de regio. Wel waren zij gevestigd op relatief (dat wil zeggen per inwoner) aanzienlijk groter deel van het grondgebied: de 8000 Israëlisch-joodse kolonisten woonden op 15% van de oppervlakte van de Gazastrook. Om deze nederzettingen te bereiken werden de wegen door het Israëlische leger gecontroleerd en mochten daar vaak geen Palestijnen rijden.
Op 4 februari 2004 verklaarde de Israëlische minister-president, Ariel Sharon, vijftien nederzettingen die niet pal tegen de Israëlische grens aanliggen te willen ontruimen, in het kader van het disengagementplan. Dit plan, dat een overeenkomst betrof met de Amerikaanse president, George W. Bush, plande naast de ontruiming van de nederzettingen van de Gazastrook en een viertal nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever, ook de uitbreiding van de grotere nederzettingen op diezelfde Westelijke Jordaanoever plus de verdere bouw van de omstreden veiligheidsmuur(Israëlische benaming) of Apartheidsmuur(Palestijnse benaming) op de Westelijke Jordaanoever (de muur is omstreden omdat hij recent veroordeeld werd door het Internationaal Gerechtshof in Den Haag en in een resolutie van de Algemene Vergadering van de VN).
Een ruime meerderheid van de Israëlische bevolking was volgens peilingen voor ontruiming van de nederzettingen. Een raadgevend referendum van de Likoed wees op 2 mei 2004 het voorstel af, maar de regering-Sharon met wisselende deelnemers zette de plannen voort. Als argument voor het overtuigen van de kolonisten in de Gazastrook werden ook grote schadevergoedingen beloofd. Aanvankelijk waren de acties tegen de ontruiming aanzienlijk. Edoch, de Israëlische regering probeerde van meet af aan het aantal aanwezige extremistisch-religieuze sympathisanten te verminderen. Zo werd bijvoorbeeld een 50.000 man grote 'Mars op de Gazastrook' verboden. In augustus 2005 waren alle inwoners van de nederzettingen en sympatisanten uit de Gazastrook ontruimd. In september 2005 droeg Israël de controle over de Gazastrook over aan de Palestijnse Autoriteit.
[bewerk] Palestijnse bestuur
Het Palestijnse bestuur over ruim de meerderheid van de Gazastrook begon in 1993, na de Israëlisch-Palestijnse akkoorden die bekend staan als de Oslo-akkoorden.
Na een verdere eenzijdige terugtrekking van Israël, was op 12 september 2005 de controle over het grondgebied (exclusief het luchtruim) compleet. Aanvankelijk braken feestvierende Palestijnen de grens met Egypte door, maar die werd later gerepareerd. De Palestijnse Autoriteit vergrendelde de grensovergang met Egypte. Tijdens een gewapende "overwinningsparade" van de Hamas kwamen 19 mensen om het leven en nog 200 raakten gewond, toen explosieven in een vrachtwagen van Hamas ontploften. De Palestijnse Autoriteit reageerde met een politieke aanval op de Hamas voor het nodeloos in gevaar brengen van burgers. De Hamas reageerde met het afvuren van 40 raketten op Israël. In dezelfde periode oefende Israël ook grootschalige geluidsbombardementen uit op de Gazastrook.
[bewerk] Demografie
In de Gazastrook woonden in juli 2003 naar schatting zo'n 1,3 miljoen Palestijnen. Van hen zijn 961.645 personen door UNRWA geregistreerd als vluchtelingen (voornamelijk nakomelingen; maart 2005). De grootste stad is Gaza, met zo'n 400.000 inwoners. De bevolkingsdichtheid in de Gazastrook bedraagt meer dan 3500 personen per vierkante kilometer.
De totale vruchtbaarheid van vrouwen in de Gazastrook behoort tot de hoogste ter wereld: gemiddeld 6,17 kinderen per vrouw (2003). De gemiddelde bevolkingsgroei is 3,8%. Terwijl de werkgelegenheid sinds het uitbreken van de tweede intifada alleen maar terugloopt, is bijna de helft (49,4%) van de bevolking in de leeftijdscategorie van 0-14 jaar.
Tijdens de oorlog van 1947-1949 nam het aantal inwoners van de Gazastrook toe van ongeveer 80.000 tot ongeveer 287.000 inwoners, voornamelijk door instroom van vluchtelingen. Sindsdien (tot 2004) is de bevolking nagenoeg vervijfvoudigd door natuurlijke groei.
In 2004 werd het werkloosheidsgehalte op 41,3% gezet. 66% van de bewoners van Gaza leven onder de door de VN gehanteerde armoedegrens van 2 dollar per persoon per dag. Gezien een nog steeds uitblijvende oplossing voor het ruimere conflict kunnen de omstandigheden in de Gazastrook dan ook zonder meer uitzichtloos genoemd worden. Vrouwen blijven voor de overgrote meerderheid thuis om voor de kinderen en het huishouden te zorgen.
[bewerk] Externe links
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Gaza van Wikimedia Commons. |
