Sergej Kirov

Sergej Mironovitsj Kirov (Russisch: Сергей Миронович Киров) (Oerzjoem, 15 maart 1886 – Leningrad, 1 december 1934), was een Sovjet-Russisch politicus.

Zijn eigenlijke achternaam was Kostrikov. Zijn beide ouders stierven toen hun nog heel jong was en hij werd tot zijn zevende opgevoed door zijn oma. Daarna werd hij naar een weeshuis gestuurd. Tijdens zijn opleiding aan de technische school werd hij marxist en in 1904 werd hij lid van de Russische Sociaal Democratische Arbeiderspartij. Hij nam deel aan de revolutie in 1905 in Sint Petersburg waarbij hij werd gearresteerd maar na drie maanden gevangenisschap weer vrijgelaten. Hij verhuisde naar Tomsk waar hij betrokken was bij het drukken en verspreiden van revolutionaire lectuur en hielp bij het organiseren van een succesvolle spoorwegstaking. Tussen 1906 en 1916 zat hij tweemaal gevangen vanwege zijn illegale activiteiten.

Kirov sloot zich aan bij de bolsjewistische vleugel (bolsjewieken) binnen de Russische Sociaal Democratische Arbeiderspartij (RSDAP). In 1910 werd hij door de bolsjewieken naar de Kaukasus gestuurd om daar als propagandist te gaan werken. Daar speelde hij een belangrijke rol als organisator na de Oktoberrevolutie van 1917. Na het aftreden van de Tsaar vocht hij tijdens de Russische Burgeroorlog (1918-1921) in het Rode Leger en verdedigde hij de stad Astrachan tegen de Witte Legers.

In 1921 zorgde hij ervoor dat de olieproductie in de Kaukasus weer op peil werd gebracht en werd hij gekozen om de partijorganisatie in Azerbeidjan op poten te zetten. In 1922 werd Kirov lid van het Centraal Comité van de communistische partij. In 1926 werd hij kandidaat-lid (d.w.z. lid zonder stemrecht) van het politburo en volgde hij Zinovjev op als partijsecretaris van Leningrad, alwaar hij de partijleiding zuiverde van de anti-Stalin-oppositie. Sindsdien was hij een vertrouweling van Stalin. Kirov bouwde een machtspositie op in Leningrad.

In 1930 werd Kirov lid van het politburo. Hoewel hij een aanhanger van Stalin was, uitte hij sindsdien toch ook kritiek op de leider. Tijdens het 17e partijcongres probeerden leden van een anti-Stalin-groep hem te overreden om Stalin op te volgen als algemeen secretaris van de partij, hetgeen hij echter weigerde. Kirov kreeg tijdens het congres veel stemmen van de gedelegeerden. Dat kan voor de zeer wantrouwige Stalin reden zijn geweest om zich tegen zijn concurrent te keren. Kirov kwam op 1 december 1934 onder verdachte omstandigheden om het leven. De moord op zijn persoon is nog niet opgelost en die leidde in ieder geval tot de 'Grote Zuiveringen' (zie: Sovjet-Unie, de tijdsbalk) die tot 1938 duurden.

De stad Gäncä in Azerbeidzjan was van 1935 tot 1989 naar hem vernoemd (Kirovabad, cyrillisch: Кировабад).

[bewerk] Externe link

Achtergronden en historiebepaling van de moord op Kirov (engelstalig)