Frederik Willem III van Pruisen
| 1770-1840 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| Koning van Pruisen | ||||||
|
||||||
|
Frederik Willem III (Potsdam, 3 augustus 1770 - Berlijn, 7 juni 1840) was van 1797 tot 1840 koning van Pruisen. Hij was de zoon van Frederik Willem II en Frederika van Hessen-Darmstadt, een dochter van landgraaf Lodewijk IX.
Hij was een schuchter, terughoudend en preuts, maar zeer rechtschapen man die opviel door zijn merkwaardige, elliptische en onderwerploze taalgebruik met veel infinitieven. Op 24 december 1793 trad hij in het huwelijk met de later zeer populaire Louise, dochter van Karel II van Mecklenburg-Strelitz. Deze verbintenis zou in vergelijking met andere vorstelijke huwelijken uit die tijd opmerkelijk gelukkig zijn.
Frederik Willem besteeg de troon na de dood van zijn vader op 16 november 1797. Hij voerde aanvankelijk een neutrale politiek - zo zag hij af van deelname aan de Tweede Coalitie, hetgeen echter tot afhankelijkheid van Frankrijk en politieke isolatie leidde - maar leed na Napoleon de oorlog te hebben verklaard een vernietigende nederlaag in de Slag bij Jena (1806). Van zijn gebied, dat met Franse hulp in 1803 en 1806 was uitgebreid, moest hij bij de Vrede van Tilsit (1807) meer dan de helft afstaan (slechts Brandenburg, Oost-Pruisen en Silezië resteerden).
Om Pruisen te reorganiseren zag hij zich hierop genoodzaakt zijn oude adviseurs, onder wie Wilhelm Lombard en Karl Friedrich von Beyme, te ontslaan om Karl August von Hardenberg, Heinrich Friedrich Karl vom und zum Stein, Wilhelm von Humboldt, August Neidhardt von Gneisenau en Gerhard von Scharnhorst de Pruisische hervormingen te laten doorvoeren, die de situatie van het land aanmerkelijk verbeterden.
Frederik Willem nam in 1813 met tegenzin deel aan de Duitse bevrijdingsoorlogen tegen Napoleon. Toen zijn land na het Congres van Wenen opnieuw grootmacht was, stopte hij met zijn hervormingspolitiek ten gunste van een reactionaire restauratiepolitiek. Onder invloed van Klemens von Metternich voerde hij de censuur in en in 1820 vonden de zogenaamde demagogenvervolgingen plaats. De beloofde nationale volksvertegenwoordiging kwam er niet, slechts Provinciale Staten werden ingevoerd. De Julirevolutie, die ook in Pruisen onrust veroorzaakte, sterkte de koning en zijn regering in hun beleid.
Als lid van de Heilige Alliantie nam Frederik Willem deel aan de congressen van Troppau en Laibach, waar tsaar Alexander II en Metternich tot gewapende ingrijpen in de vrijheidsbewegingen in Italië en Spanje besloten. Bij de Belgische Revolutie en de Franse interventie daarin zag hij werkeloos toe.
Zijn bijzondere interesse had voorts de vereniging van de evangelische en gereformeerde kerken in Pruisen, welke hij in 1817 met de Evangelische Kirche der Union realiseerde. Daar Louise reeds in 1810 was gestorven, hertrouwde hij in 1824 morganatisch met gravin Auguste von Harrach. In de jaren die volgden mengde hij zich minder in de politiek. Na zijn dood in 1840 werd hij opgevolgd door zijn oudste zoon Frederik Willem IV.
[bewerk] Kinderen
- Doodgeboren dochter (1794)
- Frederik Willem (1795-1861), de latere koning Frederik Willem IV
- Wilhelm (1797-1888), de latere keizer Wilhelm I
- Charlotte (1798-1860), gehuwd met tsaar Nicolaas I
- Frederika (1799-1800)
- Karel (1801-1883)
- Alexandrine (1803-1892), gehuwd met groothertog Paul Frederik van Mecklenburg-Schwerin
- Ferdinand (1804-1806)
- Louise (1808-1870), gehuwd met Frederik der Nederlanden
- Albert (1809-1872), gehuwd met Marianne der Nederlanden
