Frederik Gerretson

Frederik Carel Gerretson (Kralingen, 9 februari 1884 - Utrecht, 27 oktober 1958) was een Nederlands dichter, essayist, historicus en politicus. Als dichter werd hij bekend onder het pseudoniem Geerten Gossaert.

Gerretson studeerde aan de Rijksuniversiteit Utrecht, de Université Libre de Bruxelles en de Universiteit van Londen. Hij promoveerde in 1917 summa cum laude aan de Universiteit van Heidelberg en werd ambtenaar aan het toenmalige Ministerie van Koloniën. Gerretson reisde naar de Verenigde Staten en Mexico (1916-1917 en in 1919 voor de Bataafsche Petroleum Maatschappij (B.P.M.) naar Nederlands-Indië, China, Korea, Japan, Venezuela, Mexico en de Nederlandse Antillen. In 1925 werd hij aan de Rijksuniversiteit Utrecht benoemd tot bijzonder hoogleraar in de geschiedenis van Nederlandsch-Indië, vergelijkende koloniale geschiedenis en volkenkunde van Nederlandsch-Indië en van 1938 tot 1954 ook als buitengewoon hoogleraar in de constitutionele geschiedenis van het Koninkrijk.

Van 1925 tot 1934 was hij lid van de Nationale Unie, waarvan de laatste twee jaar als voorzitter. Hij bekleedde aansluitend, van 1933 tot 1934 het voorzitterschap van het Directorium van de Corporatieve Concentratie. In hoeverre Gerretson kan worden beschouwd als een fascist valt lastig eenduidig te zeggen. In ieder geval beschouwde Gerretson zichzelf een tijdlang als fascist. Dr. A.A. de Jonge zegt er het nodige over.^[1] Ook prof. dr. L. de Jong beschouwde Gerretson als een fascist.^[2]

Hij behoorde, samen met P.N. van Eyck en Pieter Geyl, tot de redactie van het tijdschrift Leiding (1930-1931). Daarnaast werkte hij mee aan Ons Tijdschrift (1911-1914) en Dietsche Stemmen (1915-1917). Verder was hij in de loop der tijd medewerker van De Beweging, Polemios, Roeping en De Groene Amsterdammer.

Gerretson was ook een exponent van de Utrechtse conservatief-koloniale stroming in de CHU. Daarmee stond hij aan de rechterzijde van deze partij. Hij bestreed zowel de Indië-politiek van de naoorlogse kabinetten als de steun die Tilanus daaraan gaf. Ook bestreed hij het door zijn partijgenoot Kernkamp tot stand gebrachte Statuut voor het Koninkrijk. Hij was een aanhanger en uitdrager van de Groot-Nederlandse gedachte. Net als Professor Geyl steunde hij de Vlaamse Beweging. Gerretson was van 1951-1956 lid van de Eerste Kamer voor de CHU.

[bewerk] Prijzen

1950 - Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre

[bewerk] Bibliografie

1911 - Prolegomena der Sociologie (als F.C. Gerretson)
1911 - Experimenten (gedichten) (als Geerten Gossaert)
1911 - Swinburne (essay) (als F.C. Gerretson)
1917 - Die Funktion des Staates und die Wirtschaftsform bei den Niederen Jagervolkern (dissertatie)
1925,1947 - Schriftelijke nalatenschap van Groen van Prinsterer (als F.C. Gerretson)
1932-1941 - Geschiedenis der ‘Koninklijke’ (geschiedenis van Shell) (als F.C. Gerretson)
1934 - Briefwisseling en aantekeningen van Willem Bentinck, Heer van Rhoon (als F.C. Gerretson)
1936 - Muiterij of Scheuring, 1830 (als F.C. Gerretson)
1937 - Bij Vondels graf (essay) (als F.C. Gerretson)
1947 - Essays (als F.C. Gerretson)
1973-1987 - Verzamelde werken (zeven delen, verzorgd door G. Puchinger)
1979 - Briefwisseling Gerretson - Geyl (vijf 5 delen, verzorgd door Pieter van Hees en G. Puchinger)
1984 - Briefwisseling Gerretson - Van Eyck (verzorgd door Pieter van Hees en G. Puchinger)

[bewerk] Noten

↑ A.A. de Jonge, Crisis en critiek der democratie: anti-democratische stromingen en de daarin levende denkbeelden over de staat in Nederland tussen de wereldoorlogen. Van Gorcum & Comp. N.V., Assen, 1968. Tweede druk, met gewijzigde inleiding, 1982, p. 146: dat Gerretson zich gedurende enige jaren als 'fascist' heeft voorgedaan. P. 147: Doch al heeft hij daarbij een tijdlang de naam fascist gebruikt, een 'echte' fascist is hij - zoals we nog zullen zien - nooit geweest. En op p. 150 bespreekt De Jonge Gerretsons tijdelijke sympathie voor het fascisme. Op p. 167 merkt De Jonge op dat Gerretson, als gevolg van zijn activiteiten voor de Corporatieve Concentratie de naam van 'fascist' had aanvaard. En op p. 168: het moment, waarop Gerretson zich eindelijk volmondig 'fascist' begon te noemen. (eind 1933, begin 1934).
↑ Dr. L. de Jong, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog: deel 1, voorspel. Staatsuitgeverij, 's-Gravenhage, 1969, p. 230: Gerretson trok zich in zijn studeerkamer terug: een teleurgesteld fascist - geen NSB'er.