Eduskunta
De Eduskunta, in het Zweeds Riksdag geheten, is het eenkamerparlement van Finland.
De Eduskunta bestaat uit 200 zetels. De Eduskunta beschikt over de wetgevende macht. De Eduskunta kan ook grondwetsartikelen wijzigen of het kabinet ontslaan. De Eduskunta wordt om de vier jaar gekozen door alle volwassen burgers.
Er bestaat in Finland ook de zgn. Grote Commissie die uit 45 leden bestaat. Zij bezit een adviserende functie.
De Ålandseilanden kennen een eigen parlement. De inwoners van de eilanden kiezen ook één afgevaardigde in de Eduskunta.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
In 1809, bij het ontstaan van het Groothertogdom Finland, kwam voor het eerst een Fins parlement bijeen onder naam Diet. Afgevaardigden van de geestelijkheid, de adel, de burgerij en de boerenstand werden door tsaar Alexander I van Rusland bijeenvergaderd. Op 28 maart zwoeren de leden van de Diet trouw aan de tsaar (de groothertog van Finland) in de Kathedraal van Porvo. De tsaar beloofde op zijn beurt de Finse grondwet te respecteren. (Finland had als enige landsdeel van Rusland een grondwet.) De volgde Diet vergaderde pas weer in 1863. Tsaar Alexander II van Rusland beloofde toen grondwettelijke hervormingen door te voeren en persvrijheid mogelijk te maken in het groothertogdom. In de jaren '70 van de 19de eeuw werden er verkiezingen voor de Diet gehouden en werden er o.a. liberalen in de Diet gekozen. Onder de tsaren Alexander III (1881-1894) en Nicolaas II van Rusland (1894-1917) werden de rechten van de Diet en het Finse volk ernstig aangetast. In 1899 tekende tsaar Nicolaas II een wet die de macht van de Diet in het autonome groothertogdom Finland inperkte. De door de tsaar aangestelde gouverneur-generaal van Finland (Nikolai Bobrikov) regeerde als de facto dictator.
Na de Eerste Russische Revolutie (1905) werd de autonomie van Finland en de wetgevende macht van de Diet hersteld. In 1906 werd de eerste kamer van de Diet, de Kamer van Adel, afgeschaft. Vrijheid van meningsuiting, persvrijheid en vrijheid van vereniging werden ingevoerd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) werd de macht van de Diet, vanwege de bijzondere omstandigheden, opnieuw ingeperkt. Na de Februarirevolutie (1917) werd die macht hersteld en de Senaat (regering van Finland) riep in november 1917 de Staat Finland uit. In 1919 werd de Diet vervangen door de via enkelvoudig, democratisch kiesrecht gekozen Eduskunta.
[bewerk] Parlementssamenstelling
Op 16 maart 2003 werden er in Finland verkiezingen gehouden. De volgende verkiezingen staan gepland voor 2007. De huidige samenstelling ziet er als volgt uit:
- 55 Centrumpartij Kekusta, Sentern
- 53 Sociaal-Democratische Partij Sosiaalidemokraatiinen Puolue, Socialdemokratiska Partiet
- 40 Nationale Coalitie Partij Kokoomus, Samlingspartiet
- 19 Linkse Alliantie Vasemmistoliitto, Vänsterförbundet
- 14 Groene Liga Vihreä Liitto, Gröna förbundet
- 8 Christen-Democraten Kristillisdemokraatit, Kristdemokraterna
- 7 Zweedse Volkspartij Ruotsalainen Kansanpuolue, Svenska Folkpartiet
- 3 Ware Finnen Perussuomasalaiset, Sannfinnarna
- 1 Ålandse afgevaardigde
[bewerk] Parlementsvoorzitters
| Jaren | naam | partij |
| 1907-1912 | Pehr Evind Svinhufvud | Oud-Finse Partij |
| 1913 | Oskar Tokoi | Sociaal-Democratische Partij |
| 1914 | Kaarlo Juho Ståhlberg | Oud-Finse Partij |
| 1917 | Kullervo Manner | Sociaal-Democratische Partij |
| 1917 | Johannes Lundson | Jong-Finse Partij |
| 1918 | Lauri Ingman | Oud-Finse Partij |
| 1918 | Ernst Nevanlinna | Oud-Finse Partij |
| 1918 | Paavo Virkkunen | Oud-Finse Partij |
| 1919-1920 | Lauri Kristian Relander | Finse Agrarische Partij |
| 1920 | Kyösti Kallio | Finse Agrarische Partij |
| 1921 | Wäinö Wuolijoki | Sociaal-Democratische Partij |
| 1922 | Kyösti Kallio | Finse Agrarische Partij |
| 1922 | Wäinö Wuolijoki | Sociaal-Democratische Partij |
| 1923 | Paavo Virkkunen | Nationale Coalitie Partij |
| 1924-1925 | Kyösti Kallio | Finse Agrarische Partij |
| 1925 | Wäinö Wuolijoki | Sociaal-Democratische Partij |
| 1926 | Paavo Virkkunen | Nationale Coalitie Partij |
| 1927 | Kyösti Kallio | Finse Agrarische Partij |
| 1928 | Paavo Virkkunen | Nationale Coalitie Partij |
| 1929 | Kyösti Kallio | Finse Agrarische Partij |
| 1929-1930 | Paavo Virkkunen | Nationale Coalitie Partij |
| 1930 | Juho Emil Sunila | Finse Agrarische Partij |
| 1930-1936 | Kyösti Kallio | Finse Agrarische Partij |
| 1936-1944 | Väinö Hakkila | Sociaal-Democratische Partij |
| 1945-1947 | Karl-August Fagerholm | Sociaal-Democratische Partij |
| 1948-1950 | Urho Kekkonen | Finse Agrarische Partij |
| 1950-1956 | Karl-August Fagerholm | Sociaal-Democratische Partij |
| 1956-1957 | Vieno Johannes Sukselainen | Finse Agrarische Partij |
| 1957 | Karl-August Fagerholm | Sociaal-Democratische Partij |
| 1958 | Vieno Johannes Sukselainen | Finse Agrarische Partij |
| 1958-1961 | Karl-August Fagerholm | Sociaal-Democratische Partij |
| 1962-1965 | Kauno Kleemola | Finse Agrarische Partij/Centrumpartij |
| 1965 | Karl-August Fagerholm | Sociaal-Democratische Partij |
| 1966 | Rafael Paasio | Sociaal-Democratische Partij |
| 1966-1968 | Johannes Virolainen | Centrumpartij |
| 1968-1969 | Vieno Johannes Sukselainen | Centrumpartij |
| 1970-1972 | Rafael Paasio | Sociaal-Democratische Partij |
| 1972-1975 | Vieno Johannes Sukselainen | Centrumpartij |
| 1976-1977 | Veikko Helle | Sociaal-Democratische Partij |
| 1978-1979 | Ahti Pekkala | Centrumpartij |
| 1979-1982 | Johannes Virolainen | Centrumpartij |
| 1983-1986 | Erkki Pystynen | Nationale Coalitie Partij |
| 1987 | Ikka Suominen | Nationale Coalitie Partij |
| 1987-1988 | Matti Ahde | Sociaal-Democratische Partij |
| 1989-1990 | Kalevi Sorsa | Sociaal-Democratische Partij |
| 1991 | Esko Aho | Centrumpartij |
| 1991-1993 | Ikka Suominen | Nationale Coalitie Partij |
| 1994 | Riita Uosukainen | Nationale Coalitie Partij |
| 1995 | Paavo Lipponen | Sociaal-Democratische Partij |
| 1995-1998 | Riita Uosukainen | Nationale Coalitie Partij |
| 1999 | Jukka Mikkola | Sociaal-Democratische Partij |
| 1999-2002 | Riita Uosukainen | Nationale Coalitie Partij |
| 2003 | Anneli Jäätteenmäki | Centrumpartij |
| 2003- | Paavo Lipponen | Sociaal-Democratische Partij] |
[bewerk] Zie ook:
- Parlement van de Ålandseilanden
- Finland
