Delhi (stad)

Delhi (Hindi, Bengaals: दिल्ली Dillī, Urdu: دیلی) is een stad in India. Samen met de Indiase hoofdstad New Delhi en enkele kleinere steden, vormt het het gelijknamige territorium Delhi. De stad heeft een inwonersaantal van 10.400.900 (2004) en de gehele agglomeratie (het territorium en aangrenzende gebieden) 17.367.300 (2004). Dat maakt het na Mumbai (Bombay) de op één grootste stad van India. Delhi is een industriestad, verkeersknooppunt, een cultureel centrum met universiteiten, theaters, musea, galerieën en historische bouwwerken uit de Mughaltijd. Delhi was tot 1931 de hoofdstad van Brits-Indië, waarna het die eer moest afstaan aan New Delhi.

[bewerk] Geschiedenis

Delhi is traditioneel gezien de plaats waar Indraprastha zich bevond, de hoofdstad van de Pandavas in het Indiase epos Mahabharata. Tot aan het begin van de negentiende eeuw bevond zich het dorp Indarpat in Delhi.

Opgravingen hebben scherven van grijs geschilderde waren boven aarde gebracht (circa 1000 v. Chr.) die door sommige archeologen worden geassocieerd met de tijd van de Mahabharata, maar er zijn geen samenhangende sporen van nederzettingen gevonden.

De eerste architectonische relikwieën stammen uit de Maurya periode (circa 300 v. Chr.); vanaf dat moment kent het gebied onafgebroken nederzettingen. In 1966 werd er vlakbij Srinivaspuri een inscriptie ontdekt van de Maurya Koning Ashoka (273-236 v. Chr.).

In de Prithvirajaraso wordt de Rajput Anangpal genoemd als de stichter van Delhi. Hij zou de Lal-Kot hebben gebouwd en tevens de IJzeren Pilaar naar de stad hebben gebracht. De Rajputperiode wordt gedateerd tussen 900 en 1200. De naam Dhilli of Dhillika komt het eerste tevoorschijn op een inscriptie uit 1170 uit Udaipur. Na 1206 werd Delhi de hoofdstad van het Sultanaat van Delhi.

Men gelooft dat de recente stad uit zeven opeenvolgende steden bestaat, waarvan sommige overblijfselen nog steeds aan de grondoppervlakte gezien kunnen worden:

Qila Rai Pithora, gebouwd door Qutb-ud-din Aibak, nabij de oudste Rajput-nederzetting in Lal-Ko.
Siri, gebouwd door Alauddin Khilji in 1303.
Tughluqabad, gebouwd door Ghiyazudin Tughluq (1321-1325).
Jahanpanah, gebouwd door Muhammad bin Tuqhluq (1325-1351).
Kotla Firoz Shah, gebouwd door Firuz Shah Tughluq (1351-1388).
Purana Qila, gebouwd door Sher Shah Suri en Dinpanah, gebouwd door Humayun. Beide in hetzelfde gebied nabij de gespeculeerde plek van de legendarische Indraprastha (1538-1545).
Shahjahanabad, gebouwd door Shah Jahan van 1638 tot 1649, die de Lal Qila en de Chandni Chowk bevat.

In het midden van de zeventiende eeuw bouwde de Mughalkeizer Shah Jahan (1628-1658) de stad die nog steeds soms zijn naam draagt (Shahjahanabad), de zevende stad van Delhi, die in het algemeen taalgebruik bekend staat als de oude stad of Oud Delhi. Deze stad herbergt veel architectonische bezienswaardigheden; in het bijzonder het Rode Fort van Lal Qila. De oude stad fungeerde vanaf 1648 als de hoofdstad van het Mughalrijk (Mogolrijk), toen Shah Jahan de hoofdstad verplaatste vanuit Agra. Aurangzeb (1658-1707) kroonde in 1658 zichzelf tot keizer in de Shalinar garden ('Aizzabad-Bagh) in Delhi, een tweede kroning vond plaats in 1659.

Delhi kwam onder Britse heerschappij in 1857, na de Sepoy-opstand en nadat Bahadur Shah Zafar II was verbannen naar Rangoon. Het was de hoofdstad van Brits-Indië tussen 1912 en 1931, hiervoor was dat Kolkata (Calcutta), hierna het aangrenzende New Delhi. Tijdens het grote herbouwen zijn delen van de oude stad afgebroken om plaats te maken voor het koloniale New Delhi.

[bewerk] Economie

Delhi is een van de grootste economieën van India, ondanks dat het kleiner is qua inwonersaantal dan Mumbai. Dit komt hoofdzakelijk omdat het inkomen per hoofd van de bevolking hier veel hoger is dan in andere steden. Sinds de jaren negentig is het de belangrijkste plek in India voor directe buitenlandse investeringen. Vele multinationals hebben hun hoofdkantoren in Delhi of aangrenzende steden.

[bewerk] Verkeer

Delhi is een nationaal en internationale verkeersknooppunt met autosnelwegen, busterminals, spoorbanen, een metro en twee vliegvelden.

Er is in 2002 begonnen met het aanleggen van een metro, die door het gehele stedelijke gebied van Delhi en New Delhi zal rijden. De verwachting is dat de metro klaar zal zijn in 2022.

De internationale vluchten vertrekken en landen 23 kilometer ten zuidwesten van het stadscentrum op en vanaf "Indira Gandhi International Airport". De nationale vluchten vertrekken en landen op en vanaf het 15 kilometer ten zuidwesten van de stad gelegen "Domestic Airport".

[bewerk] Externe links

(en) Website van de gemeente Delhi

Hoofdsteden van deelstaten en territoria in India
Hoofdsteden van Deelstaten Agartala \| Aizawl \| Bangalore \| Bhopal \| Bhubaneshwar \| Bombay \| Calcutta \| Chandigarh\| Dehradun \| Dispur \| Gandhinagar \| Gangtok \| Haiderabad \| Imphal \| Itanagar \| Jaipur \| Jammu \| Kohima \| Lucknow \| Madras \| Panaji \| Patna \| Raipur \| Ranchi \| Shillong \| Shimla \| Srinagar \| Trivandrum
Hoofdsteden van Territoria Chandigarh \| Daman \| Delhi \| Kavaratti \| Pondicherry \| Port Blair \| Silvassa