Bourgondische Kreits
De Bourgondische Kreits was een van de tien kreitsen binnen het Heilige Roomse Rijk die de staatjes van de Nederlanden en de Franche-Comté omvatte.
[bewerk] Geschiedenis
In de loop van de 15e en 16e eeuw verenigden de Bourgondiërs en later de Habsburgers deze Lage Landen. Het huis Habsburg leverde dan wel de keizer van het Heilige Roomse Rijk, maar in het vrij losse statenverband waren de individuele heersers van de deelstaten vaak de echte machthebbers.
In de Nederlanden regeerden zij tegelijk ook als hertog van Brabant, graaf van Vlaanderen, heer van Mechelen, enz. Toen in 1543 in het Tractaat van Venlo het Hertogdom Gelre aan zijn bezittingen werd toegevoegd, ontstond een min of meer aaneengesloten gebied.
De administratieve vereniging van dit conglomeraat kwam er in 1548 (de Transactie van Augsburg) met de oprichting van de Bourgondische Kreits. Dit was een politiek succes voor keizer Karel V, die er ook in slaagde de erfopvolging voor deze Kreits te regelen.
Enkel het prinsbisdom Luik en enkele kleinere gebieden kwamen als deel van de Nederlanden niet bij dit statenverband en bleven bestaan als onafhankelijke deelgebieden binnen het Heilige Roomse Rijk.
De Bourgondische Kreits onderging evenwel een drastische verandering bij de onafhankelijkheid van de Republiek der Verenigde Nederlanden in 1581. Het zou tot 1648, met de Vrede van Münster, duren vooraleer deze toestand gelegitimeerd werd. Vanaf dan maakte de Republiek officieel geen deel meer uit van de Bourgondische Kreits.
De Kreits werd de facto opgeheven toen de Franse revolutionairen de Lage Landen ingelijfd werden door het Eerste Franse Republiek (1794). Nadat de Franse bezetters verdreven waren bestond het Heilig Roomse Rijk niet meer en werd de Kreits in 1815 vervangen door het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden.
[bewerk] Onderdelen
Volgende gebiedsdelen waren onderdeel van de Bourgondische Kreits:
- Graafschap Artesië tot 1678
- Markgraafschap Antwerpen tot 1794 (onderdeel van Hertogdom Brabant)
- Hertogdom Brabant tot 1794
- Vrijgraafschap Franche-Comté tot 1678 (onderdeel van het Hertogdom Bourgondië)
- Heerlijkheid Friesland tot 1579
- Hertogdom Gelre tot 1579
- Heerlijkheid Groningen tot 1594
- Graafschap Henegouwen (incl. Doornik en het Doornikse) tot 1794
- Graafschap Holland tot 1579
- Hertogdom Limburg en de Landen van Overmaas tot 1794
- Hertogdom Luxemburg tot 1794
- Heerlijkheid Mechelen tot 1794
- Graafschap Namen tot 1794
- Heerlijkheid Overijssel (incl. Drenthe, Lingen, Wedde en Westwoldingerland) tot 1579
- Heerlijkheid Utrecht tot 1794
- Graafschap Vlaanderen (incl. Kasselrijen Rijsel, Dowaai en Orchies die soms Rijsels-Vlaanderen genoemd worden) tot 1794
- Graafschap Zeeland tot 1579
- Graafschap Zutphen tot 1591
[bewerk] Zie ook
| {{{afb_links}}} | Kreitsen van het Heilige Roomse Rijk | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Beierse Kreits - Bourgondische Kreits - Boven-Rijnse Kreits - Frankische Kreits - Keur-Rijnse Kreits - Neder-Saksische Kreits - Oostenrijkse Kreits - Opper-Saksische Kreits - Westfaalse Kreits - Zwabische Kreits |
| {{{afb_links}}} | Bourgondische Kreits | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Markgraafschap Antwerpen - Graafschap Artesië (tot 1678) - Hertogdom Brabant - Franche-Comté (tot 1678) - Heerlijkheid Friesland (tot 1579) - Hertogdom Gelre (noorden tot 1579) - Groningen (tot 1594) - Graafschap Henegouwen - Graafschap Holland (tot 1579) - Hertogdom Limburg - Hertogdom Luxemburg - Heerlijkheid Mechelen - Graafschap Namen - Heerlijkheid Overijssel (tot 1579) - Heerlijkheid Utrecht (tot 1579) - Graafschap Vlaanderen - Graafschap Zeeland (tot 1579) - Graafschap Zutphen (tot 1591) |
