Beschuit met muisjes
Beschuit met muisjes wordt in Nederland speciaal gegeten wanneer er een baby is geboren.
Beschuit met muisjes is een typisch Nederlandse traditie. In Vlaanderen trakteren de ouders iedereen na een geboorte op suikerbonen.
Inhoud |
[bewerk] Bereiding
Beschuiten zijn tweemaal gebakken ronde, platte broodjes die daardoor krokant en enigszins breekbaar zijn geworden.
Hierop smeert men boter of margarine en daarop doet men vervolgens de muisjes. Door de beschuit te 'stempelen' in een schaal met muisjes worden deze gelijkmatig verdeeld.
Deze 'muisjes' zijn versuikerde anijszaadjes die over het algemeen in twee kleuren verkrijgbaar zijn: blauw en roze (altijd gemengd met witte). De blauwe worden gebruikt wanneer er een jongetje is geboren, de roze wanneer het een meisje betreft.
[bewerk] Oorsprong
[bewerk] Oude kraamgebruiken
Al in de middeleeuwen was het gebruikelijk dat de moeder en de kraamvisite getrakteerd werden op iets lekkers. De geboorte van een kind werd flink gevierd en daarbij werd de hele buurt betrokken. Het krijgen van een kind kon in die tijd gevaarlijk zijn. Gezien de medische omstandigheden van toen, bestond het risico dat zowel moeder als kind het kraambed niet overleefden. Een voorspoedig verlopen geboorte moest dan ook goed gevierd worden (oa met het kraameten, het kraamschudden en het doopfeest).
Vrij snel na de geboorte stroomde het kraambezoek binnen. De kinderen uit de buurt werden getrakteerd op lekkernijen die het nieuwe kindje zogenaamd had meegebracht. De kinderen kregen een suikerbol of een boterham met suiker, het kindermanstik.
Het is niet te achterhalen hoe beschuit met muisjes nu precies zijn ontstaan. Vroeger werd beschuit alleen als lekkernij bij feestelijke gelegenheden gegeten. Het was een echte luxe en alleen voor de rijken weggelegd. Een dik besuikerde beschuit werd als een echte traktatie ter viering van de geboorte gegeten. Voor de gewone mensen was er besuikerd wittebrood.
[bewerk] Anijs
De basis van de muisjes is de combinatie van anijszaadjes en suiker. Van oudsher wordt aan de anijszaadjes en de anijsolie geneeskrachtige eigenschappen toegeschreven. Ook werd anijs gebruikt bij de bereiding van voedsel, drank en geneesmiddelen. Zo vertelde de baker de kraamvrouw dat ze anijs moest eten omdat dat goed zou zijn voor de productie van moedermelk. Rond de 17e eeuw werd het direct na de bevalling kraamanijs, ook bekend als anisette, aan de kraamvrouw geschonken. Anijs had indertijd de reputatie dat het de baarmoeder na de geboorte snel tot de oorspronkelijke grootte kon terugbrengen, bovendien zou het de boze geesten bezweren.
[bewerk] Symboliek
Over de oorsprong van de naam 'muisje' zijn niet alle muisjesgeleerden het eens. Sommigen zeggen dat de vorm van het in suiker gehulde anijszaadje, met zijn staartje, tot de naam heeft geleid. Ook kan de naam zijn oorsprong vinden in het zinnebeeld van vruchtbaarheid dat de muis vertegenwoordigt (de muis plant zich namelijk snel voort).
Een ander oud gebruik is het geven van kraamflesjes aan de kinderen. In een flesje met smalle hals zaten anijsmuisjes en de kinderen moesten die muisjes eruit peuteren. Dat was symbolisch voor de manier waarop het kindje geboren werd.
[bewerk] Afkomst
De beschuit met muisjes die inmiddels bekend is in heel Nederland, is afkomstig uit de Zaanstreek. In enkele delen van het land, voornamelijk in Gelderland, Zuid-Holland en Noord-Brabant, werden de beschuiten bij de geboorte bestrooid met anijszaadjes, omgeven door een laagje suikerglazuur. In Nederland zijn de muisjes van De Ruijter bekend. De grondslag hiervoor werd al in 1860 gelegd toen Cornelis de Ruijter zijn eigen banketbakkerszaak begon, nadat hij het vak had geleerd bij een banketbakker in Utrecht.
[bewerk] Kleuren
[bewerk] Roze en Blauw
Aanvankelijk waren de muisjes roze bij de komst van een meisje en wit bij een jongen. Later werden beide kleuren gemengd. Tegenwoordig zijn de muisjes roze/wit bij de geboorte van een meisje en blauw/wit bij een jongen.
[bewerk] Oranje
De firma De Ruyter zorgde in 1938 voor een grote publiciteitsstunt door bij de geboorte van prinses Beatrix een groot blik oranje muisjes op Soestdijk te brengen. Het werd destijds in alle filmjournaals vertoond. Het aanbieden van oranje muisjes bij de geboorte van een prins of prinses van Oranje is sedertdien een traditie. De oranje muisjes worden dan tijdelijk in de supermarkt verkocht.
[bewerk] Geel
De Rooms-Katholieke Kerk in Nederland zette de ‘geboorte’ van de nieuwe paus Benedictus XVI luister bij door te trakteren op beschuit met geel-witte muisjes. De muisjes in de pauselijke kleuren werden op 23 april 2005 aangeboden op diverse plekken in het land, bijvoorbeeld aan de bezoekers van de Kerkendag in Zwolle en aan het winkelend publiek op het Vredenburg in Utrecht.
| Bron(nen): |
|
