Antoni Radziwiłł

Vorst Antoni Henryk Radziwiłł (Duits: Anton Heinrich Radziwill) (Wilna 13 juni 1775 - Berlijn 7 april 1833), hertog van Nieśwież en van Ołyka, was een Pools-Pruisisch aristocraat, politicus, mecenas en componist.

[bewerk] Leven

Antoni Radziwiłł was de tweede zoon van Michał Hieronim Radziwiłł, woiwode van Wilna, en Helena Przeździecka. Hij studeerde sinds 1792 in Göttingen. In 1794 aan het hof van Frederik Willem II genodigd, leerde hij prinses Louise kennen, een nicht van Frederik de Grote. Het paar trouwde op 17 maart 1796.

Radziwiłł ijverde naar het herstel van een koninkrijk Polen op het grondgebied van de provincie Zuid-Pruisen, maar zijn streven naar een nieuwe Poolse staat in personele unie met Pruisen vond bij zijn landgenoten weinig bijval. Concrete Pruisische plannen in deze richting liepen op niets uit door de nederlaag in de Slag bij Jena en Auerstedt (1806). Toen Pruisen op het Congres van Wenen (1815) het Poolse Groothertogdom Posen kreeg toebedeeld, werd Radziwiłł stadhouder van deze provincie. In deze overwegend adviserende functie steunde hij de Poolse zaak zoveel hij kon, maar bereikte hij geen grote veranderingen. Zijn politieke carrière, al eerder ondermijnd door de vruchteloze onderhandelingen over een huwelijk tussen zijn dochter Elisa en prins Wilhelm van Pruisen, kwam tot een einde in de Novemberopstand van 1830-1831. Hij verloor - mede door de rol die zijn broer Michał Gedeon in de opstand speelde - in 1831 zijn stadhouderspost en werd in 1833 uit de overheidsdienst ontslagen. Hij stierf nog datzelfde jaar.

Bekender dan om zijn weinig succesvolle politieke carrière is Radziwiłł als mecenas en componist. Hij onderhield banden met grote kunstenaars als Niccolò Paganini, Johann Wolfgang von Goethe, Frédéric Chopin en Ludwig van Beethoven. Zelf zong hij niet onverdienstelijk, speelde hij goed cello en componeerde hij enkele werken die in vakkringen veel aandacht kregen, met name zijn muziek op Goethes Faust.

[bewerk] Huwelijk en kinderen

Radziwiłł was sinds 1796 gehuwd met Frederika Dorothea Louise Philippine van Pruisen (1770-1836), een dochter van prins Ferdinand, zoon van Frederik Willem I. Uit het huwelijk werden zes kinderen geboren: