Anton Constandse
Anton Levien Constandse (Brouwershaven, 13 september 1899 - Haarlem, 23 maart 1985) was een Nederlands anarchist, atheïst, vrijdenker, schrijver en journalist.
Van 1921 tot 1926 was hij getrouwd met Johanna van Harselaar. In 1938 trouwde hij met Gerarda Hendrika van der Gaag, met wie hij één zoon had.
In 1920 werd hij veroordeeld voor heling en werd hij een half jaar opgesloten in de 'modelgevangenis' Veenhuizen.
In 1936 brengt hij voor het blad De Dageraad verslag uit van de Spaanse Burgeroorlog.
Op 7 oktober 1940 werd hij samen met 109 anderen als gijzelaar naar Buchenwald gebracht. Tijdens deze gevangenschap ontmoette hij de oud-directeur van het Algemeen Handelsblad, waarvoor hij van 1945 tot 1964 hoofd van de Redactie Buitenland was.
Verder heeft hij ook nog voor het Humanistisch Verbond, De Vrije Gedachte, De Gids, en De As gewerkt. In de laatste jaren van zijn leven was zijn krakend stemgeluid bijna wekelijks te horen in de radiouitzending Het Gebouw van de VPRO, waarin hij zich in zijn commentaren steeds opnieuw, vurig bleef verzetten tegen oorlog, kapitalisme, kolonialisme, imperialisme en vooral de buitenlandse politiek van de Verenigde Staten. Na de, door de VS geleide, val van de regering Allende van Chili brak zijn elan en werden zijn commentaren cynischer en pessimistischer.
Hij schreef 5000 artikelen, hield 2750 lezingen, schreef 40 boeken, waarvan het laatste posthuum in 1985 verscheen onder de titel Een ongenode gast, tegen het bezoek van de paus aan Nederland.
Inhoud |
[bewerk] Quotes
- "De wereld wordt geregeerd door dwazen, en de dwazen worden geregeerd door angst"
- "De organisatie van een 'romp-Europa', een verminkt werelddeel dat zwaar bewapend is, en ook nog afhankelijk van de Verenigde Staten, zulk een karikatuur van een Europese federatie moet dan worden verkocht in een campagne voor 'Europese verkiezingen' voor een quasi-parlement, dat op zijn beurt weer een aanfluiting is van de burgerlijke democratie.", in De As, 1978.
[bewerk] Werken (boeken en brochures)
- De ellende der religie, 1922
- De grondslagen van het atheïsme, 1926 (in 1978 herschreven en uitgegeven onder de titel * Grondgedachten van het atheïsme)
- De zelfvernietiging van het protestantisme, 1926
- Een dynastie van staal
- De alarmisten 1918-1933
- Arische cultuur of Pruisendom, 1935
- Grondslagen van het anarchisme, 1938
- Michael Bakoenin, Russisch rebel, 1948
- Achter de schermen van de diplomatie. Over de achtergronden van de Tweede Wereldoorlog en zijn gevolgen, 1959 (herdruk 1976: ISBN 9029005637 )
- (Het lot belooft) Geen morgenrood. Beeld en balans van onze eeuw, 1960 (herdruk 1975: ISBN 9029004894)
- Indo-China, relaas van een tragedie, 1971
- De vrije mens in een leefbare wereld, 1973
- De alarmisten 1918-1933, Politieke teksten, gedichten, essays en tekeningen uit de anarchistische tijdschriften Alarm en Opstand, 1975
- Bevrijding door verachting, 1976
- 120 Jaar Vrijdenkers Beweging - De Dageraad - De Vrije Gedachte, oktober 1976 (brochure)
- F. Domela Nieuwenhuis en het anarchisme in Nederland, bijdrage in: De volle vrijheid - Ideologie en geschiedenis van het anarchisme - Uitg. Manteau, 1976 - ISBN 90-223-0521-X
- Eros - de waan der zinnen. Essays, 1977, ISBN 9029005157
- Multatuli en Spinoza, 1977
- Geschiedenis van het Humanisme in Nederland, 1978 ISBN 902330389X
- Anarchisme: inspiratie tot vrijheid, 1979
- Oranje zonder mythe, 1980
- Het weerbarstige woord, 1981
- Het soevereine ik: Het individualisme van Lao-tse tot Friedrich Nietzsche, 1983, ISBN 9029017910
- Een ongenode gast, 1985
- De bron waaruit ik gedronken heb - Herinneringen, 1985
[bewerk] Boeken over Constandse:
- Bert Gasenbeek, Rudolf de Jong, Pieter Edelman: "Anton Constandse - Leven tegen de stroom in", Uitg. Papieren Tijger & Het Humanistisch Archief, 1999, ISBN 9067280992
[bewerk] Externe link
- Anton Levien Constandse bij het IISG
- [1] artikel van Rene Zwaap (1999), met herinneringen aan Constandse bij gelegenheid van diens 100ste geboortedag
