Prússland
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Prússland (þýska: Preußen, pólska: Prusy, litháenska: Prūsija, latína: Borussia) hefur ólíkar (og oft andstæðar) merkingar:
- Land Baltneskra Prússa (sem er nú hluti af suður Litháen, Kaliníngrad/Königsberg (Konungsberg) hérað Rússlands og norð-austur Póllands),
- Ríki norður krossferðariddara,
- Hluti af landi pólskra konunga sem kallað var Konunglega Prússland,
- Pólskt lén sem ríkt var yfir af Hohenzollern fjölskyldunni og kallað var Prússalén;
- Allt Hohenzollern ríkið, hvort sem er innan eða utan Þýskalands;
- Sjálfstætt ríki, frá 17. öld fram til 1871;
- Stærsta ríkið innan Þýskalands frá 1871 til 1945;
Prússland sem ríki var í raun afnumið af nasistum árið 1934 og formlega af Bandamönnum árið 1947. Síðan þá hefur hugtakið verið takmarkað við sögulega, landfræðilega og menningarlega merkingu.
Nafn sitt dregur Prússland af Borussi/Prussi, baltneskri þjóð sem er skild Litháum. Prússalén var lén pólska konungsdæmisins fram til 1660 og Konunglega Prússland var hluti af Póllandi fram til 1772. Með vaxandi þýskri þjóðernishyggju á síðari hluta áttjándu og fyrri hluta nítjándu aldar fóru flestir þýskumælandi Prússar að líta á sig sem hluta af þýsku þjóðinni, oft með áherslu á það sem litið hefur verið á sem Prússnesk gildi: frábært skipulag, fórnarlund og réttarríkið. Í lok 18. aldar hafði Prússland vaxið svo að það ríkti yfir norður Þýskalandi stjórnmálalega, efnahagslega og hvað varðar íbúafjölda og var kjarni hins sameinaða þýska keisaradæmis sem stofnað var 1871.
