Litio (elemento)
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
|
||||||||||||||||||||||||||||
| Xeral | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nome, símbolo, número | Litio, Li, 3 | |||||||||||||||||||||||||||
| Serie química | Metais alcalinos | |||||||||||||||||||||||||||
| Grupo, periodo, bloque | 1, 2 , s | |||||||||||||||||||||||||||
| Densidade, dureza Mohs | 535 kg/m3, 0,6 | |||||||||||||||||||||||||||
| Apariencia |
Blanco plateado / gris |
|||||||||||||||||||||||||||
| Propiedades atómicas | ||||||||||||||||||||||||||||
| Peso atómico | 6,941 uma | |||||||||||||||||||||||||||
| Radio medio† | 145 pm | |||||||||||||||||||||||||||
| Radio atómico calculado | 167 pm | |||||||||||||||||||||||||||
| Radio covalente | 134 pm | |||||||||||||||||||||||||||
| Radio de Van der Waals | 182 pm | |||||||||||||||||||||||||||
| Configuración electrónica | [He]2s1 | |||||||||||||||||||||||||||
| Estados de oxidación (óxido) | 1 (base forte) | |||||||||||||||||||||||||||
| Estructura cristalina | Cúbica centrada no corpo |
|||||||||||||||||||||||||||
| Propiedades físicas | ||||||||||||||||||||||||||||
| Estado da materia | sólido (non magnético) | |||||||||||||||||||||||||||
| Punto de fusión | 453,69 K | |||||||||||||||||||||||||||
| Punto de ebullición | 1615 K | |||||||||||||||||||||||||||
| Entalpía de vaporización | 145,92 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||
| Entalpía de fusión | 3 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||
| Presión de vapor | 1,63x10-8 Pa a 453,7 K | |||||||||||||||||||||||||||
| Velocidade do son | 6000 m/s a 293.15 K | |||||||||||||||||||||||||||
| Información diversa | ||||||||||||||||||||||||||||
| Electronegatividade | 0,98 (Pauling) | |||||||||||||||||||||||||||
| Calor específico | 3582 J/(kg·K) | |||||||||||||||||||||||||||
| Conductividade eléctrica | 10,8x106/m Ω | |||||||||||||||||||||||||||
| Conductividade térmica | 84,7 W/(m·K) | |||||||||||||||||||||||||||
| 1º potencial de ionización | 520,2 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||
| 2º potencial de ionización | 7298,1 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||
| 3º potencial de ionización | 11815,0 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||
| Isótopos máis estables | ||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||
| Valores no SI e en condicións normales (0 ºC e 1 atm), salvo que se indique o contrario. †Calculado a partir de distintas lonxitudes de enlace covalente, metálico ou iónico. |
||||||||||||||||||||||||||||
O litio é un elemento químico de símbolo Li e número atómico 3. Na táboa periódica dos elementos, encóntrase no grupo 1, entre os elementos alcalinos. Na súa forma pura, é un metal blando, de cor blanco plata, que se oxida rápidamente en aire ou auga. É o elemento sólido máis lixeiro e emprégase especialmente en aleacións conductoras da calor, en baterías eléctricas e, as súas sales, no tratamento de certos tipos de depresión.
Índice |
[editar] Características principales
É o metal máis lixeiro, a sua densidade é tan só a mitade da que ten a auga. Ó igual que os demáis metais alcalinos é univalente e moi reactivo, ainda que menos que o sodio, polo que non se encontra libre na natureza. Achegado a unha chama tornaa carmesí pero se a combustión é violenta a chama adquire unha cor blanco brillante.
[editar] Aplicacións
Polo seu elevado calor específico, o maior de tódolos sólidos, emprégase en aplicacións de transferencia de calor e polo seu elevado potencial electroquímico constitue un ánodo adecuado para as baterías eléctricas. Ademáis ten otros usos:
- As sales de litio, partícularmente o carbonato de litio (Li2CO3) e o citrato de litio, empréganse no tratamento da manía e a depresión bipolar, ainda que últimamente, tense extendido o seu uso á depresión unipolar.
- O cloruro de litio e o bromuro de litio teñen unha elevada higroscopicidad polo que son excelentes secantes. O segundo emprégase na bombas de calor de absorción, entre outros compostos como o nitrato de litio.
- O estearato de litio é un lubricante de propósito xeral en aplicacións a alta temperatura.
- O litio é un axente aleante empregado na síntese de compostos orgánicos.
- O hidróxido de litio úsase nas naves espaciales e submarinos para depurar o aire extraindo o dióxido de carbono.
- É componente común das aleacións de aluminio, cadmio, cobre e manganeso empregadas na construcción aeronaútica, e empregouse con éxito na fabricación de cerámicas e lentes, como a do telescopio de 0,5 m do monte Palomar.
- Tamén ten aplicacións nucleares.
[editar] Historia
O litio (do grego λιθoς, pedra) foi descuberto por Johann Arfvedson no 1817. Arfvedson encontrou o novo elemento na espodumena e lepidolita de unha mena de petalita, LiAl(Si2O5)2, da illa Utö (Suecia) que estaba analizando. No 1818 C.G. Gmelin foi o primeiro en observar que as sales de litio tornan a chama dunha cor bermello brillante. Ambos intentaron, sen éxito, aislar o elemento das suas sales, o que finalmente conseguiron W.T. Brande e Sir Humphrey Davy mediante electrólisis do óxido de litio.
O nome do elemento proven do feito de ter sido descuberto nun mineral, mentras que o resto dos metais alcalinos foron descubertos en tecidos de prantas.
En 1923 a empresa alemana Metallgesellschaft AG comenzou a producir litio mediante a electrólise do cloruro de litio e cloruro de potasio fundidos.
[editar] Abundancia e obtención
É un metal escaso na corteza terrestre que se encontra disperso en certas rocas, pero nunca libre, dada a sua gran reactividade. Encóntrase en pequena proporción nas rocas volcánicas e sales naturales.
Dende a Segunda Guerra Mundial, a producción de litio tense incrementado enormemente, separándoo das rocas das que forma parte e das augas minerales. Os principales minerales dos que se extrae son lepidolita, petalita, espodumena e ambligonita. En Estados Unidos obtense das salinas de California e Nevada principalmente.
[editar] Isótopos
Os isótopos estables do litio son dous, Li-6 e Li-7, sendo éste último o máis abundante (92,5%). Caracterizáronse seis radioisótopos sendo os máis estables o Li-8 con un periodo de semidesintegración de 838 milisegundos e o Li-9 con 178,3 ms de vida media. O resto de isótopos radiactivos teñen vidas medias menores de 8,5 ms.
Os pesos atómicos do litio varían entre 4,027 e 11,0348 uma do Li-4 e o Li-11 respectivamente. O modo de desintegración principal dos isótopos máis lixeiros que o isótopo estable máis abundante (Li-7) é a emisión protónica (con un caso de desintegración alfa) obténdose isótopos de helio; mentras que nos isótopos máis pesados o modo máis habitual é a desintegración beta, (con algún caso de emisión neutrónica) resultando isótopos de berilio.
O Li-7 é un dos elementos primordiales, producidos por síntesis nuclear tralobig bang. Os isótopos de litio fracciónanse sustancialmente nunha grande variedade de procesos naturales, incluindo a precipitación química e a formación de minerales, procesos metabólicos, e a sustitución do magnesio e o ferro en redes cristalinas de minerales arcillosos nos que o Li-6 é preferido frente o Li-7, etc.
[editar] Precaucións
O igual que outros metais alcalinos, o litio puro é altamente inflamable e lixeiramente explosivo cando se expón ó aire e especialmente á auga. É ademáis corrosivo polo que require o emprego de medios adecuados de manipulación para evitar o contacto ca pel. Débese almacenar nun líquido hidrocarburo inflamable como nafta. O litio considérase lixeiramente tóxico.
[editar] Rol biolóxico
As sales de litio empréganse no tratamento da depresión e ainda que se descoñece o mecanismo concreto de actuación créese que é por desplazamento do sodio. O rol biolóxico do litio non está claro e non existe acordo sobre a sua esencialidade.
