Maynila
Mula sa Tagalog Wikipedia, ang malayang ensiklopedya.
 |
|
| Lokasyon | |
 |
|
| Pamahalaan | |
| Rehiyon | Pambansang Punong Rehiyon |
| Lalawigan | — |
| Distrito | Una sa ika-anim na distrito ng Maynila |
| Mga barangay | 897 |
| Kaurian ng kita: | Unang klaseng lungsod; mataas na urbanisado |
| Alkalde | José "Lito" L. Atienza, Jr. (LP) |
| Pagkatatag | 1571 |
| Naging lungsod | Hunyo 10, 1574 |
| Opisyal na websayt | www.manila.gov.ph |
| Mga pisikal na katangian | |
| Lawak | 38.55 km² |
| Populasyon | 1,581,082 41,014/km² |
| Mga coordinate | 14°35' N 121° E |
Ang Maynila (Kastila: Manila) ay ang kabiserang lungsod ng Pilipinas. Matatagpuan ang lungsod sa kanlurang baybayin ng Look ng Maynila sa pinakamalaki at pinakahilagang pulo ng Pilipinas, ang Luzon. Bagaman laganap ang kahirapan, ito ay isa sa mga kosmopolitang lungsod sa mundo at ang bahaging metropolitan nito ay ang pang-ekonomiko, kultural, pang-edukasyon, at industriyal na sentro ng bansa.
Isang lumalagong pook metropolitan ang Maynila kung saan sentro ng halos sa 10 milyong katao. Ang bahaging Kalakhang Maynila, kung saan nabibilang ang lungsod ng Maynila, ay isang mas malawak na pook metropolitan na binubuo ng 17 lungsod at kabayanan.
Ang mismong Lungsod ng Maynila ay ang pangalawang pinakamataong lungsod sa bansa na may 1.5 milyong katao. Tanging ang Lungsod Quezon, isang pook sub-urban at ang dating kabisera ng bansa, ang may mas mataas na populasyon. Matatagpuan ang Maynila sa daigdig sa 14°35' Hilaga, 121°0' Silangan (14.58333, 121.0).
Noong ika-16 na siglo, sumibol ang Maynila mula sa isang pamayanang Muslim mula sa mga pampang ng Ilog Pasig kung saan naging sentro ito ng pamahalaang Espanyol sa loob ng 333 taong pagsakop sa Pilipinas.
Ang Maynila ay nasa bunganga ng Ilog Pasig sa gawing silanganan ng baybayin ng Look ng Maynila kung saan naman ito'y nasa kanlurang bahagi ng malaking Kapuluan ng Luzon. Nasa mga 950 kilometro timog-silangan ng Hong Kong at 2,400 kilometro hilagang-silangan ng Singapore. Ang Ilog Pasig ay humahati sa lungsod sa gitna.
Ang pagkakaplano sa siudad ay hindi masasabing maayos na naisagawa noong panahon ng mga Kastila. Ito'y binubuo ng nga umpok-umpok na mga pamayanan na pumapalibot sa Intramuros ng Maynila.
Sinakop ng Estadong Unidos ang kapuluan noong 1898 hanggang 1935 at sa mga panahong iyong naging tanyag ang Maynila bilang isa sa mga kilalang lungsod sa Silangan. Malaking bahagi ng lungsod ang nasira noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig ngunit naayos naman kaagad ito. Noong 1975, upang sagutin ang mabilis na pagtaas ng populasyon at pangangailan ng pagpapalawak ng espasyo, isinama ang Lungsod ng Maynila sa mga karatig lungsod at bayan sa paligid nito upang buuhin ang Kalakhang Maynila. Naisakatuparan ito noong Nobyembre 8, 1975 sa ilalim ng Utos ng Pangulo # 824 ni Pangulong Ferdinand Marcos na nasasaad ng paglikha ng Komisyon ng Kalakhang Maynila, na ang mga katungkulan ay kasalukuyang isinasakatuparan ng Metro Manila Development Authority. Ngayon ang lungsod ay nananatili bilang isang mahalagang sentrong kultural at ekonomikal ng bansa. Ngunit, humaharap pa rin ang Lungsod ng Maynila sa mga hamon ng mabilis na paglaki ng populasyon, pagsikip ng trapiko, polusyon at kriminalidad.
[baguhin] Lumang pangalan
Maynilad ang tawag ng mga mananakop na Kastila noong sila'y unang dumating sa kasalukuyang Maynila. Ang ilog ng Maynila ay napupuno ng Nymphaeaceae o waterlily kung tawagin natin sa Ingles at nilad naman sa Tagalog.
| Mga lungsod at munisipalidad ng Kalakhang Maynila | |
| Mga lungsod: | Kalookan | Las Piñas | Makati | Malabon | Mandaluyong | Maynila | Marikina | Muntinlupa | Parañaque | Pasay | Pasig | Lungsod Quezon | Taguig | Valenzuela |
| Mga munisipalidad: | Navotas | Pateros | San Juan |
