Pustynia
Z Wikipedii
Pustynia – teren pozbawiony zwartej szaty roślinnej na skutek małej ilości opadów (do 100–150 mm), wysokich temperatur powietrza (średnie około +30°C, ekstremalne do +50°C, nocą dochodzą do 0°C; najwyższa temperatura – to 57,8°C) i znacznych ich amplitud.
Roślinność jest uboga, ale wiele roślin przystosowała się do tak skrajnych warunków klimatycznych poprzez skrócenie okresu wegetacyjnego na okres pory deszczowej, gromadząc wodę (tzw. sukulenty i efemery), czy wydłużając system korzeniowy, tak by sięgał do zasobów wody podziemnej na znacznych głębokościach. Roślinność taka nie zajmuje jednak więcej niż 10% powierzchni. Większe płaty roślinności występują w oazach.
Kolejność powstawania: skalista, żwirowa, piszczysta
Pustyniie właściwe występują głównie w strefie zwrotnikowej: w Afryce północnej i południowej, na Bliskim Wschodzie, w Ameryce Południowej i centralnej Australii, a także w strefie podzwrotnikowej, np. w Azji Środkowej czy Ameryce Północnej. Wyróżnia się również pustynie lodowe w strefie polarnej (Antarktyda, Grenlandia, Arktyka).
Spis treści |
[edytuj] Typy pustyń
Ze względu na materiał budujący wyróżnia się następujące typy pustyń:
- skalista (inna nazwa pustynie kamienistej)
- kamienista (hamada) (np. znaczna część Sahary i Tybetu oraz część Gór Skalistych),
- żwirowa (serir) (np. część Sahary, większa część Pustyni Gibsona oraz część pustyń w Australii),
- piaszczysta (erg) (np. Wielka Pustynia Wiktorii i Wielka Pustynia Piaszczysta, Kyzył-Kum i Kara-Kum, Atacama),
- ilasta (kewir, takyr, plaja), występują na Wyżynie Irańskiej
- słona (np. Salar de Uyuni w Boliwii).
- górzysta
- lodowa.
[edytuj] Największe pustynie świata
- Sahara – 8 397 000 km²,
- Wielka Pustynia Wiktorii – 1 549 000 km²,
- Ar-Rub al-Khali i Nefud – 1 300 000 km²,
- Gobi – 1 039 000 km²,
- Kalahari[1] – 521 000 km²,
- Kyzył-Kum i Kara-Kum – 360 000 km²,
- Takla Makan – 311 000 km²,
- Sonora – 311 000 km²,
- Thar – 259 000 km².
- ↑ Kalahari jest w większości półpustynią.
[edytuj] Pustynie według położenia geograficznego
- Azja: Gobi, Takla Makan, Kyzył-Kum, Kara-Kum, Thar, Lota, Wielka Pustynia Słona (Iran), Syryjska, Wielki Nefud, Ar-Rub al-Khali, Ałaszan, Negew
- Afryka: Sahara, Wielki Erg Zachodni, Wielki Erg Wschodni, Libijska, Zachodnia, Arabska, Nubijska, Kalahari, Namib, El-Dżafur
- Ameryka Północna: Wielka Pustynia Słona (USA), Mojave, Bolón de Mapimi, Anza-Borrego
- Ameryka Południowa: Atakama
- Australia: Wielka Pustynia Piaszczysta, Tanami, Simpsona, Gibsona, Wielka Pustynia Wiktorii, Mała Pustynia Piaszczysta
- Europa: Pustynia Błędowska (nie jest to jednak pustynia w podanym znaczeniu)
[edytuj] Zobacz też:
