Staatkundig Gereformeerde Partij
| Staatkundig Gereformeerde Partij | |
|---|---|
 |
|
| Partijvoorzitter | Arie van Heteren |
| Partijleider | Bas van der Vlies |
| Fractieleider Eerste Kamer | Gerrit Holdijk |
| Fractieleider Tweede Kamer | Bas van der Vlies |
| Delegatieleider Europees Parlement | Hans Blokland (ChristenUnie) |
| Oprichting | 1918 |
| Richting | Rechts |
| Ideologie | Orthodox Christelijk |
| Jongerenorganisatie | SGP-jongeren |
| Europese fractie | IND/DEM |
| Website | www.sgp.nl |
De Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) is een Nederlandse politieke partij van orthodox-gereformeerde signatuur. De SGP is in Nederland de enige christelijke partij die een theocratie nastreeft.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
De SGP is vanaf 1922 tot heden onafgebroken in de Tweede Kamer vertegenwoordigd. Zij is daarmee de enige Nederlandse partij van vóór de Tweede Wereldoorlog; alle andere oudere partijen zijn sindsdien opgeheven dan wel gefuseerd. De partij werd in 1918 opgericht uit onvrede over de toen bestaande protestants-christelijke partijen, te weten de ARP en de CHU. Het partijprogramma is naar eigen zeggen gebaseerd op Bijbelse waarden en normen zoals die in de reformatorische belijdenisgeschriften tot uiting komen. Ds. G.H. Kersten, predikant van de Gereformeerde Gemeenten, was de drijvende kracht bij de oprichting van deze partij.
SGP-fractieleiders in de Tweede Kamerfractie:
- 1922-1945: Gerrit Kersten
- 1945-1961: Pieter Zandt
- 1961-1971: Cor van Dis sr.
- 1971-1981: Hette Abma
- 1981-1986: Henk van Rossum
- 1986-heden: Bas van der Vlies
Fractievoorzitter is sinds 1986 ir. Bas van der Vlies, die tevens fungeerde als lijsttrekker voor de Kamerverkiezingen van 1986, 1989, 1994, 1998, 2002, 2003 en 2006.
[bewerk] Verwante organisaties
Gelieerd aan de partij zijn de SGP-jongeren, de grootste politieke jongerenorganisatie van Nederland met ongeveer 15.000 leden. Op diverse gebieden werkt zij samen met haar ideologische (gematigde) geestverwant, de ChristenUnie.
[bewerk] Beginselen en standpunten
[bewerk] Beginselen
In haar statuten heeft de SGP haar grondslag als volgt geformuleerd:
- De partij stelt zich op de grondslag van Gods Woord, zoals daarvan belijdenis gedaan wordt in de artikelen 2 tot en met 7 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis. Zij onderschrijft geheel en onvoorwaardelijk de Drie Formulieren van Enigheid, zoals deze zijn vastgesteld in de Nationale Synode, gehouden te Dordrecht in de jaren 1618 en 1619. Zij belijdt mitsdien het absoluut gezag van Gods Woord over alle terreinen van het leven en derhalve mede over het terrein van het staatkundige en maatschappelijke leven zoals nader uitgewerkt in het Program van Beginselen.
Opmerkelijk is, dat de partij volgens diezelfde statuten niet in de eerste plaats naar een meerderheid van de kiezers streeft, maar vooral naar de handhaving en doorwerking van de beginselen die ze belijdt. Daarom wordt de SGP ook wel een getuigenispartij genoemd.
Artikel 4 van het Program van beginselen van de SGP stelt:
- Wetgeving en bestuur mogen de prediking van het Evangelie niet hinderen, maar moeten deze bevorderen. De Kerk van Christus dient wel onderscheiden te worden van elke vereniging en moet naar eigen rechten beschermd worden. Dientengevolge behoren ongeloofspropaganda, valse religies en anti-christelijke ideologieën door de overheid uit het openbare leven te worden geweerd.
[bewerk] Theocratie
Volgens het beginselprogramma streeft de SGP naar een regering die ingericht is naar het voorbeeld uit de bijbel. In haar voorlichtingsdossier over theocratie schrijft de SGP:
- "Theocratie betekent letterlijk: Godsregering. God vraagt van ons in Zijn Woord, de Bijbel, dat wij leven overeenkomstig Zijn geboden. Hij heeft daar recht op als onze Schepper en Onderhouder. (...) Elk mens heeft dus de Bijbelse opdracht om te leven volgens Gods Woord. Ook de overheid heeft die opdracht."
De SGP wijst publieke uitingen van niet-christelijke godsdiensten af, maar stelt voor gewetensvrijheid te zijn. Volgens SGP-leider Van der Vlies heeft de overheid in het privé-domein, mits daar geen excessen voorkomen, geen taak.
De SGP houdt vast aan de oude tekst van artikel 36 van de Nederlandse geloofsbelijdenis, door de meeste protestantse kerken in 1905 geschrapt. Daarin wordt het streven genoemd: "om te weren en uit te roeien alle afgoderij en valsen godsdienst, om het rijk des antichrists te gronde te werpen." Deze tekst was oorspronkelijk met name tegen de rooms-katholieke kerk gericht.
Toen Van der Vlies in een interview hiernaar gevraagd werd, was zijn reactie:
- "In de protestantse traditie zijn geen atheïsten of mensen met een afwijkende mening ter dood gebracht. Dat is ook nooit de bedoeling geweest van de opsteller van de Nederlandse Geloofsbelijdenis, Guido de Brès. In de Bijbel staat dat het niet door kracht of door geweld, maar door Gods Geest zal geschieden. "
[bewerk] Standpunten
Het verkiezingsprogramma van de SGP voor 2003 bevat onder andere conservatieve standpunten op moreel en ethisch gebied die (gedeeltelijk) afwijken van die van de andere politieke partijen.
De speerpunten van het verkiezingsprogramma "TOT UW DIENST" voor de Tweede Kamerverkiezingen in 2002 waren
- huwelijk en gezin
- bescherming van leven
- zorg voor zieken en hulpbehoevenden
- veiligheid
Omstreden is haar standpunt wat betreft de positie van vrouwen in de SGP: deze mogen geen actief lid zijn en ook niet namens deze partij vertegenwoordigende of bestuurlijke zetels bekleden; dit standpunt staat op gespannen voet met artikel 1 (zie 1) van de Nederlandse Grondwet dat discriminatie verbiedt.
Op 7 september 2005 besloot de rechtbank in Den Haag dat de Nederlandse overheid geen subsidie meer mag verlenen aan de SGP, omdat de partij vrouwen niet als volwaardig lid toelaat. De Nederlandse regering heeft in 1991 het VN-Vrouwenverdrag geratificeerd. "Daarmee heeft Nederland zich verplicht passende maatregelen te nemen om discriminatie van vrouwen in het politieke en openbare leven uit te bannen. Nederland is de verplichtingen uit dit verdrag niet nagekomen.", aldus de rechtbank. Het proces was gestart door het Clara Wichmannfonds en andere maatschappelijke instanties. De staat is tegen deze uitspraak in hoger beroep gegaan. Het is overigens niet bekend in hoeverre de SGP-vrouwen zichzelf ook onderdrukt en gediscrimineerd voelen. Tijdens een kleinschalige protestactie tegen de SGP bij een SGP-jongerenbijeenkomst in het voorjaar van 2004 dienden de aanwezige jonge SGP-vrouwen de protesterenden van repliek dat ze zich niet herkenden in het beeld dat er in de media van hen geschetst werd.
Op 21 april 2006 heeft de SGP een persbericht doen uitgaan waaruit blijkt dat hoofdbestuur van de partij een voorstel heeft gedaan om vrouwen volwaardig lid te kunnen laten worden.1 Politieke functies blijven volgens het voorstel echter voorbehouden aan mannen. Op 24 juni 2006 stemde op een partijvergadering te Gouda 73 procent van de SGP-afgevaardigden voor een voorstel van het hoofdbestuur om ook vrouwen toe te laten als lid van de partij. Dit besluit werd positief onthaald door de SGP-jongeren. Functies in de politiek (bijvoorbeeld Tweede Kamerlid) blijven vooralsnog gereserveerd voor mannelijke SGP-leden. In een interview met dagblad De Gelderlander laat Roelof Bisschop, fractievoorzitter van de Veenendaalse SGP, naar aanleiding van dit besluit weten blij te zijn dat er een einde aan de discussie is gekomen. Niemand zat op deze discussie te wachten. Hij is ons opgedrongen. Binnen de SGP leefde dit niet zo zeer, de kritiek kwam vooral van vrouwen buiten de partij. Onder deze maatschappelijke dwang is het resultaat dat bereikt is, de beste oplossing.
Naast het omstreden vrouwenstandpunt vindt de SGP dat homoseksualiteit verkeerd is, en wil ze daarom dat homoseksuelen niet mogen trouwen of kinderen adopteren. Ook dit standpunt is omstreden.
[bewerk] Achterban
De SGP heeft een zeer stabiel zetelaantal.
- 1922-1925: 1 zetel van de 100
- 1925-1929: 2 zetels
- 1929-1937: 3 zetels
- 1937-1956: 2 zetels
In de periodes 1956-1994 en 1998-2002 was zij met drie zetels in de Tweede Kamer vertegenwoordigd, in de periodes 1994-1998 en 2002-heden bezet(te) zij twee zetels.
Van 1956-1959 en 1971-1983 was zij met één zetel in de Eerste Kamer vertegenwoordigd, Van 1983-1987 met twee, van 1987-1991 weer één zetel, en sinds 1991 heeft zij twee zetels in de Eerste Kamer
Dit heeft te maken met haar achterban die hoofdzakelijk uit de orthodox-reformatorische gezindte afkomstig is. In de sociologische literatuur worden de SGP'ers meestal gerekend tot de bevindelijk gereformeerden.
| Jaar | Aantal leden |
Jaar | Aantal leden |
| 1945 | 10000 | 1980 | 20300 |
| 1950 | 10500 | 1985 | 21500 |
| 1955 | 10850 | 1990 | 23062 |
| 1960 | 12300 | 1995 | 23600 |
| 1965 | 14000 | 2000 | 25491 |
| 1970 | 15400 | 2005 | 25900 |
| 1975 | 17500 | . | . |
Bron: SGP - ledentallen (Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen)
[bewerk] Volksvertegenwoordigers en bestuurders
[bewerk] Tweede Kamer
De Tweede Kamerfractie van de SGP bestaat sinds de Tweede Kamerverkiezingen van 2006 uit de volgende twee personen:
[bewerk] Eerste Kamer
De Eerste Kamerfractie van de SGP bestaat sinds de verkiezingen van 2003 uit twee personen:
- mr. G. (Gerrit) Holdijk
- G. (Gert) van den Berg
[bewerk] Europees Parlement
De SGP vormde bij de verkiezingen voor het Europees Parlement in 2004 een kartel met de ChristenUnie. Beide partijen maken deel uit van de fractie Onafhankelijkheid en Democratie. De SGP heeft één lid in het Europees Parlement: drs. B. (Bastiaan) Belder. Hans Blokland (CU) is het andere lid van het kartel, en eveneens delegatieleider.
[bewerk] Provincies
- Zeeland - G.R.J. (George) van Heukelom
- Friesland - 1 van de 55 zetels
- Overijssel - 2 van de 63 zetels
- Flevoland - 1 van de 47 zetels
- Gelderland - 4 van de 75 zetels
- Utrecht - 2 van de 63 zetels
- Zuid-Holland - 4 van de 83 zetels
- Zeeland - 6 van de 47 zetels
- Noord-Brabant - 1 van de 79 zetels
[bewerk] Gemeenten
- Barendrecht - drs. J. (Jan) van Belzen
- Culemborg - ir. F.C. (Frans) Moree (waarnemer)
- Dirksland - drs. S. (Servaas) Stoop
- Hardinxveld-Giessendam - A. (Arie) Noordergraaf (tot juli/augustus 2006)
- Liesveld - K.J.G. (Gert-Jan) Kats
- Putten - mr. B.J. (Jan) van Putten
- Soest - A. (Arie) Noordergraaf (per 1 september 2006)
De SGP heeft momenteel anno 2006 40 wethouders en 244 gemeenteraadsleden.
[bewerk] Geografische spreiding
De SGP krijgt de meeste stemmen in een langgerekte strook die loopt van Walcheren tot Staphorst alsmede in de gemeenten Rijssen-Holten en Urk. Dit gebied wordt wel de bijbelgordel genoemd. Procentueel krijgt de SGP in de gemeenten Urk en Staphorst de meeste stemmen. In absolute aantallen staat de gemeente Ede op de eerste plaats. Ook in het Noordhollandse dorpje Opperdoes(gemeente Noorder-Koggenland) scoorde de partij altijd flink.
Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen in 2006 behaalde de SGP in de volgende dorpen het hoogste percentage stemmen:
- 65,8% Meliskerke (als SGP/ChristenUnie)
- 65,2% Uddel
- 63,2% Elspeet
- 61,8% Aagtekerke (als SGP/ChristenUnie)
- 57,6% Wekerom
- 54,8% Borssele (als SGP/ChristenUnie)
- 53,9% Nieuw-Milligen
- 53,1% 's-Gravenpolder (als SGP/ChristenUnie)
- 52,0% Opheusden
- 50,3% Harskamp
- 49,3% Kootwijkerbroek
- 48,1% Waarde
[bewerk] Literatuur
W. Fieret, De Staatkundig Gereformeerde Partij, 1918-1948 : een bibliocratisch ideaal (Houten 1990).
[bewerk] Externe links
- Website SGP (op zondag en andere christelijke feestdagen niet bereikbaar)
- Website van jongerenorganisatie
- SGP op www.parlement.com
| {{{afb_links}}} | Politieke partijen in Nederland | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Vertegenwoordigd in de Staten-Generaal: Voor partijen die niet in het parlement vertegenwoordigd zijn, provinciale partijen, lokale partijen en opgeheven partijen, zie het artikel Politieke partijen in Nederland. |
| {{{afb_links}}} | Nederlandse christelijke partijen | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Algemene Bond - RKVP - RKSP - KVP - KNP - RKPN |
