Hardinxveld-Giessendam

Gemeente Hardinxveld-Giessendam


(Wapen van Hardinxveld-Giessendam)		(Vlag van Hardinxveld-Giessendam)

Oppervlakte
- Land
- Water

19,35 km²
16,91 km²
2,45 km²

Inwoners
Bevolkingsdichtheid

17.710 (1 augustus 2006)
1049 inw./km²

Geografische ligging

51°50' NB 4°50' OL

Geografische ligging

{{{coordinaten}}}

Belangrijke verkeersaders

{{{station}}}

0184

3371 - 3373

Officiële website

www.hardinxveld-giessendam.nl

Politiek

Burgemeester (lijst)

Roel Augusteijn (CDA)(waarnemend)

Bestuur

{{{bestuur}}}

Zetels
{{{partijen}}}

{{{zetels}}}

Hardinxveld-Giessendam ( uitspraak (info·uitleg)) is een gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. De gemeente telt 17.710 inwoners (1 augustus 2006, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 19,35 km² (waarvan 2,46 km² water). De inwoners werken met name in de scheepsbouw en de aannemerij. De beide dorpskernen zijn Boven-Hardinxveld en Giessendam/Neder-Hardinxveld.

[bewerk] Ontstaansgeschiedenis

De gemeente is ontstaan uit de vroegere gemeenten Hardinxveld en Giessendam, die in 1957 werden samengevoegd. Daarbij verviel ruim de helft van het grondgebied van Giessendam - te weten het dorp Giessen-Oudekerk - aan de nieuwe gemeente Giessenburg, die in 1986 opging in Giessenlanden. Sinds de jaren zestig is de gemeente door de bouw van nieuwe wijken (De Peulen, de Wielwijk, de Westwijk, Tienmorgen) sterk gegroeid.

Het dorp Hardinxveld is een van de oudste dorpen van de Alblasserwaard. Er is bekend dat er al in het jaar 1105 een pastoor aanwezig was, en dus ook een kerk. Sinds het jaar 1282 werd Hardinxveld een zogeheten hoge heerlijkheid. Het dorp heeft door de eeuwen heen zeer te lijden gehad van verschillende oorlogen, waaronder de Gelderse oorlogen en de Tachtigjarige Oorlog. De naam Giessendam komt voor het eerst voor in 1231 en is hoogstwaarschijnlijk afgeleid van de aanwezigheid van een dam in het veenriviertje de Giessen, waaromheen een dorp is ontstaan. Deze dam is lange tijd de gemeentegrens tussen Hardinxveld en Giessendam geweest.

[bewerk] Heraldiek

Hardinxveld-Giessendam heeft als wapen een combinatie van de wapens van Hardinxveld en Giessendam, elk met zijn eigen geschiedenis. Het wapen van Hardinxveld is een zogeheten Châtillon-wapen. Bastaardnageslacht, afkomstig uit de buurt van de Franse stad Châtillon-sur-Marne in de Champagne in het huidige Frankrijk, heeft het wapen naar Hardinxveld gebracht. Het wapen van Giessendam is ontstaan in 1939, toen de Giessendammers bij het bouwen van een nieuw gemeentehuis graag een eigen wapen wilden hebben. Toen de dorpen werden samengevoegd, werd ook het wapen gedeeld.

[bewerk] Archeologie

Voor de aanleg van de Betuweroute werd in 1997 eerst een grondig bodemonderzoek gehouden, zo ook langs het tracé in Hardinxveld-Giessendam. Tijdens dat onderzoek stuitte men op enkele archeologische vondsten, waaronder het 7500 jaar oude skelet van een vrouw, dat terstond Trijntje gedoopt werd. Het is het oudste skelet dat tot nu toe in Nederland uit de grond kwam. Sinds december 2003 is de reconstructie van het lichaam toegevoegd aan de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Ook is uit diezelfde periode in april 1998 een boomstamkano opgegraven.

Sinds de jaren 70 is binnen het dorp een historische vereniging actief. Na de aankoop van een historisch pand aan Buitendams 3, wat dienst gaat doen als het informatiecentrum van de vereniging, wordt in de jaren 90 in Giessendam aan Binnendams 6 het museum De Koperen Knop geopend.

[bewerk] Taal

Van origine hadden zowel Giessendam en Hardinxveld een eigen dialect. Dit wordt echter nog maar door een enkeling gesproken. Het accent van de Hardinxvelder houdt - zeer globaal gezien - het midden tussen Rotterdams en Utrechts, zoals elders in de Alblasserwaard ook veelvuldig kan worden aangetroffen. Met name de scherpe áá-klank in woorden waar men in het AN een korte a hoort is kenmerkend voor de plaatselijke uitspraak van het Nederlands.

[bewerk] De 21ste eeuw

Aan het begin van de 21e eeuw komt de gemeente in financiële problemen, wat er onder meer toe leidt dat de gemeente enige tijd onder toezicht van de provincie komt te staan. Er wordt flink bezuinigd en de gemeente ziet zich genoodzaakt de relatief lage woonlasten in het dorp flink te verhogen. Er komt (2004) een actiecomité van de grond dat zich tegen de stijging van de OZB verzet. Het actiecomité vindt in 2005 aansluiting bij de T@B (ontstaan nadat een VVD-raadslid zich afsplitste van de partij en daarbij de raadszetel behoudt). De T@B neemt in 2006 deel aan de gemeenteraadsverkiezingen en behaalt twee zetels in de raad. SGP en VVD verliezen beide een zetel ten opzichte van de verkiezingen in 2002.

Het dorp leeft voor een aanzienlijk deel van de aannemerij en de scheepsbouw (o.m. Damen Shipyards Group). Ook kent het dorp meerdere industrieterreinen, waar onder meer de bedrijven Luxaflex en Klijn zijn gevestigd.

[bewerk] Gemeenteraad en burgermeester

In 1984 wordt Boelhouwer van Wouwe de burgervader van het dorp. Wanneer hij in 1995 naar Katwijk vertrekt, wordt hij opgevolgd door Arie Noordergraaf. Deze vertrekt in 2006 naar Soest.

Anno 2006 bestaat de gemeenteraad uit de volgende partijen:

PvdA 4 zetels
ChristenUnie 4 zetels
SGP 3 zetels
Transparante Partij voor Algemeen Belang 2 zetels
CDA 2 zetels
VVD 2 zetels

[bewerk] Bekende inwoners

Onderstaand lijstje bevat enkele prominente (oud-)inwoners van Hardinxveld-Giessendam:

Elco Brinkman, Nederlands politicus
Erik de Bruin, Nederlands sporter
Johannes van der Poel, Nederlands predikant
Kim Putters, Nederlands politicus
Job de Ruiter, Nederlands politicus

[bewerk] Literatuur

Verbruggen, M. Verpoorte, A. Beukers, E. Aanvullend archeologisch onderzoek in het trace van de Betuweroute, vindplaats 3: Hardinxveld-Giessendam. Amersfoort: Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek, 1998.
Carmiggelt, Arnold. Opgespoord verleden: archeologie in de Betuweroute. Abcoude: Uniepers, 2001.