Hamburg

Zie Hamburg (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Hamburg.

Freie und Hansestadt Hamburg

Vlag	Wapen
(Details)
Basisgegevens
Hoofdstad:	Hamburg
Oppervlakte:	755,16 km²
Bevolking:	1.744.215 (11 2005)
Bevolkingsdichtheid:	2310 inw./km²
ISO 3166-2:	DE-HH
Website:	www.hamburg.de
Politiek
Minister-president:	Ole von Beust (CDU) (eerste burgemeester)
Coalitie:	CDU
Stemmen in de Bondsraad:	3
Locatie in Duitsland
Districten

De Vrije en Hanzestad Hamburg (Nedersaksisch: Hamborg) is de op één na grootste stad van Duitsland en heeft de belangrijkste haven van het land. De stad ligt aan de rivier de Elbe. De stad maakt geen deel uit van een deelstaat, maar vormt er zelf een. Binnen de officiële grenzen, die ongeveer 755 km² omsluiten, wonen 1,7 miljoen mensen. In aangrenzende stedelijke gebieden wonen er nog eens 750.000. In de agglomeratie als geheel wonen, op 18.100 km², 4 miljoen mensen.

Hamburg kent diverse vormen van industrie, en heeft een metro en vliegvelden (Hamburg Airport). De Alte Elbtunnel (1911) was de eerste rivierondertunneling op het Europese continent. Er zijn diverse wetenschappelijke instellingen, onder andere een universiteit en het Max-Planck-Institut. Sankt Pauli is een bekend vermaakscentrum. De meeste historische gebouwen zijn in de Tweede Wereldoorlog verwoest tijdens het bombardement van Hamburg.

Inhoud 1 Geschiedenis 2 Stadsbeeld 3 Haven 4 Bekende inwoners van Hamburg 4.1 Geboren in Hamburg 4.2 Elders geboren 5 Zie ook 6 Partnersteden van Hamburg

[bewerk] Geschiedenis

De stad werd in de eerste tien jaar van de 9e eeuw gesticht onder de naam "Hamma Burg" ("versterkte stad") en werd in 845 door de Vikingen verwoest. In de Middeleeuwen maakte Hamburg, dat centraal lag ten opzichte van de belangrijkste handelsroutes op de Noordzee en de Oostzee, deel uit van de Duitse Hanze, een handelsverbond. Later bezetten onder andere Denemarken en Napoleon de stad. Branden teisterden Hamburg in onder andere 1284 en 1842 en in de Tweede Wereldoorlog werd de stad vooral in 1943 zwaar getroffen door bombardementen van de geallieerden.

[bewerk] Stadsbeeld

Het traditionele bouwmateriaal in de stad bleef tot ver in de 20ste eeuw baksteen, waardoor Hamburg zowel de stad van de baksteengotiek als de stad van het baksteenexpressionisme is.

Hamburg leed door luchtbombardementen in de Tweede Wereldoorlog grote schade, die slechts gedeeltelijk werd hersteld. Het stadsbeeld wordt gedomineerd door vijf kerktorens en de toren van het uit 1897 daterende raadhuis. Van de torens van de vijf hoofdkerken was die van de St. Nikolai van 1874 tot 1876 kortstondig de hoogste van de wereld. De bijbehorende kerk is na de oorlog niet meer herbouwd. Als het symbool van de stad geldt een andere toren, die van de Sint-Michaelskerk (1751-1762). De andere belangrijke kerken zijn de neogotische Sint-Petruskerk (1842, met 14e eeuwse delen), de Sint-Jacobuskerk met zijn beroemde drievuldigheidsaltaar (1518; meester Johan van Collen) en de Catharinakerk (1380-1426). Slechts enkele recentere gebouwen in de binnenstad steken boven de kerktorens uit.

Op een eiland in de Elbe bevindt zich de Speicherstadt, een groot complex van op palen gebouwde pakhuizen uit het eind van de 19de eeuw. Karakteristieke 20ste-eeuwse bakstenen gebouwen bevinden zich in het Kontorhausviertel, waaronder het Chilehaus van Fritz Höger (1924).

Ten westen van het stadscentrum ligt de uitgaanswijk Sankt Pauli, waar de Reeperbahn, bijgenaamd die sündige Meile, de bekendste straat is.

[bewerk] Haven

De haven is de grootste zeehaven in Duitsland. Het zwaartepunt ligt op containeromslag en is in dat opzicht de tweede Europese haven en de negende op mondiaal vlak (2004). Het havenareaal telt  7399 ha (waarvan gebruikt 6480 ha), hiervan is 4331 ha landoppervlak. Groter wordende schepen dreigen tot verlies van omslag aan andere havens te leiden. Om dit te keren zou een uitdieping van de Elbe noodzakelijk zijn.

[bewerk] Bekende inwoners van Hamburg

[bewerk] Geboren in Hamburg

• Felix Mendelssohn-Bartholdy (3 februari 1809), componist
• Johannes Brahms (7 mei 1833), componist, dirigent en pianist
• Heinrich Hertz (22 februari 1857), natuurkundige
• Peter Behrens (14 april 1868), architect
• Wilhelm Lamszus (13 juli 1881), schrijver
• James Franck (26 augustus 1882), Duits/Amerikaans natuurkundige en Nobelprijswinnaar
• Friedrich Ahlers-Hestermann (17 juli 1883), kunstschilder en lithograaf
• Gustav Ludwig Hertz (22 juli 1887), natuurkundige en Nobelprijswinnaar
• Walther von Seydlitz (22 augustus 1888), generaal
• Carl von Ossietzky (3 oktober 1889), journalist en Nobelprijswinnaar
• Arno Schmidt (18 januari 1914), schrijver
• Helmut Schmidt (23 december 1918), bondskanselier van West-Duitsland
• Thijs Chanowski (18 juni 1930), Nederlands televisieproducent
• Karl Lagerfeld (10 september 1938/1933?), modeontwerper
• Peter Pohl (5 december 1940), Zweeds schrijver
• Angela Merkel (17 juli 1954), bondskanselier van Duitsland
• Stefan Effenberg (2 augustus 1968), voetballer

[bewerk] Elders geboren

• Bernard Varenius (Hitzacker 1622), geograaf
• Vincent Lübeck (Padingbüttel september 1654), componist
• Georg Philipp Telemann (Maagdenburg 14 maart 1681), componist
• Carl Philipp Emanuel Bach (Weimar 8 maart 1714), componist
• Friedrich Gottlieb Klopstock (Quedlinburg 2 juli 1723), dichter
• Gotthold Ephraim Lessing (Kamenz 22 januari 1729), schrijver
• Antonín Rejcha (Praag 26 februari 1770), Tsjechisch/Frans componist
• Philipp Otto Runge (Wolgast 23 juli 1777), kunstschilder
• Friedrich Wilhelm Schwartz (Sandschau 11 april 1815), stichter van de Hersteld Apostolische Zendingkerk
• Hugo Riemann (Grossmehlra 18 juli 1849), musicoloog en muziektheoreticus
• Gustav Mahler (Kaliste 7 juli 1860), componist en dirigent
• Felix Hoffmann (Ludwigsburg 21 januari 1868), chemicus en Nobelprijswinnaar
• Alfred Wegener (Berlijn 1 november 1880), metereoloog en aardwetenschapper
• Wolfgang Pauli (Wenen 25 april 1900), Oostenrijks/Amerikaans natuurkundige
• Peter Drucker (Wenen 19 november 1909), Amerikaans schrijver, bedrijfskundige en consultant
• Siegfried Lenz (Lyck 17 maart 1926), schrijver
• Christian von Krockow (Rumbske 26 mei 1927), politicoloog, historicus en schrijver
• James Last (Bremen 17 april 1929), orkestleider
• Alfred Schnittke (Engels 24 november 1934), Russisch componist en pianist
• Bacharuddin Jusuf Habibie (Pare-Pare 25 juni 1936), president van Indonesië
• Stuart Sutcliffe (Edinburgh 23 juni 1940), Schots muzikant
• Wolfgang Schäuble (Freiburg im Breisgau 18 september 1942), politicus
• Mohammad Khatami (Ardakan oktober 1943), president van Iran
• Gerard Mortier (Gent 25 november 1943), Belgisch opera-intendant
• Nena (Hagen 24 maart 1960), Duitse zangeres
• Mohammed Atta (Kafr El Sheikh 1 september 1968), Egyptisch/Saoedisch terrorist
• Rafael van der Vaart (Heemskerk 11 februari 1983), Nederlands voetballer

[bewerk] Zie ook

• Lijst van Hamburgse ereburgers
• Betaald-voetbalclubs: FC St. Pauli, Hamburger SV

[bewerk] Partnersteden van Hamburg

• Sint-Petersburg, Rusland, sinds 1957
• Marseille, Frankrijk, sinds 1958
• Sjanghai, China, sinds 1986
• Dresden, Duitsland (Saksen), sinds 1987
• Osaka, Japan, sinds 1989
• León, Nicaragua, sinds 1989
• Praag, Tsjechië, sinds 1990
• Chicago, Verenigde Staten, sinds 1994

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Hamburg op Wikimedia Commons.

{{{afb_links}}}	Deelstaten van Duitsland		{{{afb_groot}}}
Baden-Württemberg - Beieren - Berlijn - Brandenburg - Bremen - Hamburg - Hessen - Mecklenburg-Voor-Pommeren - Nedersaksen - Noord-Rijnland-Westfalen - Rijnland-Palts - Saarland - Saksen - Saksen-Anhalt - Sleeswijk-Holstein - Thüringen

{{{afb_links}}}	Bondslanden van het Duitse Rijk (1871-1945)		{{{afb_groot}}}
Duitse Keizerrijk: Anhalt# - Baden - Beieren - Bremen# - Brunswijk# - Elzas-Lotharingen1 - Hamburg# - Hessen-Darmstadt# - Lauenburg2 # - Lippe# - Lübeck3 # - Mecklenburg-Schwerin4 # - Mecklenburg-Strelitz4 # - Oldenburg# - Pruisen# - Reuss jongere linie5 # - Reuss oudere linie5 # - Saksen - Saksen-Altenburg6 # - Saksen-Coburg en Gotha7 # - Saksen-Meiningen6 # - Saksen-Weimar-Eisenach6 # - Schaumburg-Lippe# - Schwarzburg-Rudolstadt6 # - Schwarzburg-Sondershausen6 # - Waldeck8 # - Württemberg Weimarrepubliek*: Coburg6 - Gotha6 - Reuss6 - Thüringen6 Nazi-Duitsland*: Mecklenburg4 - Saarland9 [#] Van 1866 tot 1871 lid van de. Noord-Duitse Bond. [*] Slechts nieuw ontstane deelstaten zijn aangegeven. [1] In 1918 geannexeerd door Frankrijk. [2] Personele unie met Pruisen, in 1876 daarin opgegaan. [3] In 1937 bij Pruisen gevoegd. [4] In 1934 verenigd tot Mecklenburg. [5] In 1919 verenigd tot Reuss. [6] In 1920 verenigd tot Thüringen. [7] In 1918 gesplitst in Coburg en Gotha. [8] In 1921/1929 opgegaan in Pruisen. [9] Sinds 1920 onder bestuur van de Volkenbond, in 1935 terug aan Duitsland als aparte deelstaat.

{{{afb_links}}}	Duitse Bond (1815-1866)		{{{afb_groot}}}
Anhalt1 - Baden - Bremen - Brunswijk - Frankfurt - Hamburg - Hannover - Limburg2 - Nassau - Hessen-Darmstadt - Hessen-Homburg3 - Hessen-Kassel - Hohenzollern-Hechingen4 - Hohenzollern-Sigmaringen4 - Holstein - Oostenrijk - Beieren - Saksen - Lauenburg - Liechtenstein - Lippe - Lübeck - Luxemburg - Mecklenburg-Schwerin - Mecklenburg-Strelitz - Oldenburg - Pruisen - Reuss jongere linie5 - Reuss oudere linie - Saksen-Altenburg6 - Saksen-Coburg en Gotha6 - Saksen-Meiningen - Saksen-Weimar-Eisenach - Schaumburg-Lippe - Schwarzburg-Rudolstadt - Schwarzburg-Sondershausen - Waldeck-Pyrmont - Württemberg [1] Anhalt ontstond in 1863 door samenvoeging van Anhalt-Bernburg en Anhalt-Dessau-Köthen. De laatstgenoemde was in 1853 ontstaan door samenvoeging van Anhalt-Dessau en Anhalt-Köthen. [2] Sinds 1839. [3] Sinds 1817. [4] In 1849 geannexeerd door Pruisen. [5] Reuss jongere linie ontstond in 1848 door samenvoeging van Reuss-Schleiz en Reuss-Lobenstein-Ebersdorf. De laatstgenoemde was in 1824 ontstaan door samenvoeging van Reuss-Lobenstein en Reuss-Ebersdorf. [6] Saksen-Coburg en Gotha en Saksen-Altenburg ontstonden in 1826 met de herindeling van de Ernestijnse hertogdommen uit Saksen-Coburg-Saalfeld, Saksen-Gotha-Altenburg en Saksen-Hildburghausen.