Wróżenie
Z Wikipedii
Wróżenie (wróżbiarstwo, dywinacja) to zespół czynności związanych z próbami przepowiadania przyszłości z pomocą specjalnych przedmiotów i technik, a według niektórych interpretacji także sił nadnaturalnych.
Spis treści |
[edytuj] Techniki wróżenia
- astrologia
- kartomancja (w tym karty tarota)
- wróżenie z kryształowej kuli
- chiromancja (czytanie z linii rąk)
- hieromancja (wróżenie z chodu i trzewi zwierzęcia przeznaczonego na ofiarę)
- I ching
- numerologia (wróżenie oparte na symbolice cyfr)
- onejromancja (wróżenie z marzeń sennych)
- litomancja (wróżenie z kamieni szlachetnych)
- wróżenie z rozrzucanych kości
- geomancja (wróżenie z rozrzucanych kamieni, żwiru, patyczków, klejnotów itp.)
- ojnomancja (wróżenie ze strużki rozlewanego wina)
- wróżenie z ryżu (Tybet)
- wróżenie z Run
- wróżenie z fusów po kawie
- piromancja a. pyromancja (wróżenie z ognia)
- alomancja (wróżenie za pomocą soli)
- aleuromancja (wróżenie za pomocą ciasta)
- aeromancja (wróżenie ze stanu powietrza, chmur, komet)
- przepowiadanie pogody.
- kleromancja (wróżenie za pomocą kości)
[edytuj] Wróżenie a psychologia
Badania etnograficzne różnych kultur wykazały, że wróżby są równie popularne jak wiara w bóstwa. Większość przepowiedni odnosi się do szczęścia w miłości, majątku lub posiadania dzieci, czyli do tego co najbardziej interesuje większość ludzkości.
Niektórzy naukowcy przypisują popularności wróżbiarstwa kilka przyczyn psychologicznych:
- Język wróżb jest prawie zawsze na tyle niejasny, aby trudno było zweryfikować ich prawdziwość w przyszłości, gdyż prawie zawsze pozostawia on dużą możliwość interpretacji, tego co ma się właściwie zgodnie z wróżbą wydarzyć.
- Ludzie wierzący we wróżby mają skłonność do zapominania nieudanych przepowiedni. Za to doskonale pamiętają te, które się sprawdziły.
- Wróżbiarze są dobrymi psychologami praktycznymi i umieją odgadywać, czego od nich oczekują klienci, "przepowiadając" im taką przyszłość, której się klienci podświadomie obawiają, lub odwrotnie - mówiąc im to, co chcą usłyszeć. Niektóre techniki dywinacyjne mają wiele wspólnego z testami projekcyjnymi, jakie obecnie stosuje się we współczesnej psychologii.
Wróżbiarze i ich entuzjaści zarzucają przeciwnikom i krytykom pomijanie w próbach interpretacji zjawiska współczesnej nauki, zwłaszcza odkryć fizyki, zgodnie z którymi wszechświat jest wielowymiarowy, czas zaś tylko jednym z jego wymiarów, specyficznym tylko dla naszego typu czasoprzestrzeni. Zdaniem wróżbiarzy miałoby to tłumaczyć fenomen wróżenia. Fizycy sądzą, że taka interpretacja ich badań, to pseudonauka pozbawiona jakichkolwiek dowodów eksperymentalnych. Niektórzy przeciwnicy wróżbiarstwa w swej krytyce opierają się głównie na interpretacjach religijnych. Postawa taka nie ma nic wspólnego z naukowym podejściem do badanego przedmiotu, bo nie odrzuca samej możliwość skutecznego przepowiadania przyszłości, lecz uznaje je za niemoralne (z punktu widzenia danej religii).
[edytuj] Wróżenie a religia
Próby przepowiadania przyszłości, kontaktów ze zmarłymi czy czytania w myślach podejmowano już w odległej starożytności. Czarownicy, wróżbici i astrologowie występowali we wszystkich znanych kulturach starożytnych, gdzie pełnili często rolę kapłanów. Magia, w tym wróżbiarstwo, współistniała najczęściej z religią. Tak było u starożytnych Babilończyków, Egipcjan, Kananejczyków, Greków, Rzymian, Celtów oraz wśród ludów zamieszkujących Afrykę, Australię i obie Ameryki. Techniki dywinacyjne są też znane i stosowane w wielu światowych religiach pochodzących z rejonów Indii i Chin: buddyzmie, taoizmie, hinduizmie.
Jedynym znanym wyjątkiem są wyznania oparte na wierzeniach starożytnych Hebrajczyków (judaizm, chrześcijaństwo, islam), ze względu na bardzo specyficzny obraz świata duchowego jaki został przez nie zaadoptowany ze Starego Testamentu.
[edytuj] Świat duchowy w Starym Testamencie
- Kontakt z duchami zmarłych był niemożliwy, gdyż odchodziły one do krainy snu i zapomnienia zwanej szeolem (Genesis 37:35; Psalm 6:5, 89:48; Kohelet 9:10; Izajasza 38:18). Bóg zezwalał zmarłym na kontakt z żywymi jedynie w bardzo wyjątkowych okolicznościach (1 Samuela 28), zaś w pozostałych przypadkach dochodziło do kontaktów z duchami demonicznymi podszywającymi się za zmarłych (Izajasza 8:19), stąd też Stary Testament określa spirytyzm i wróżbiarstwo mianem duchowego cudzołóstwa (Kapłańska 20:6).
- Przepowiadanie przyszłości należało do proroków Jahwe, ale Mojżesz ostrzegał, że czasami będą je skutecznie stosowali także prorocy innych bóstw (Powtórzonego Prawa 13:2-3), za którymi stały duchy demoniczne (Powtórzonego Prawa 32:17). Dlatego też Mojżesz zakazał wszelkich praktyk okultystycznych (Powtórzonego Prawa 18:10-11), zaś późniejsi prorocy potępiali astrologię i jasnowidzenie (Izajasza 47:13; Jeremiasza 27:9; Micheasza 3:7; Zachariasza 10:2).
- Czytanie w myślach innych ludzi oraz poznanie ukrytych faktów z ich życia było możliwe tylko na drodze Bożego objawienia, który jako jedyny zna głębie ludzkich serc (Genesis 41; 1 Królewska 8:39; Psalm 139; Daniela 2). Jednak duchy demoniczne poruszające się po ziemi mogły przekazać część swojej wiedzy osobom praktykującym różne formy okultyzmu (Hioba 1:7, 2:2; Powtórzonego Prawa 18:14).
Dla powyższych przyczyn wróżbiarstwo w prawie mojżeszowym karano śmiercią, zaś w praktyce wszystkich okultystów wypędzano z Izraela (1 Samuela 28:3, 2 Królewska 23:24; Zachariasza 13:2).
Z biegiem czasu judaizm zaadoptował jednak kabałę będącą formę wróżbiarstwa.
Chrześcijaństwo potępiło wszelkie praktyki okultystyczne (Dzieje 19:19; Galacjan 5:20; Apokalipsa 22:15), lecz odrzucono jednocześnie karne wymogi prawa mojżeszowego (Jana 8:3-11). Z chwilą upolitycznienia oraz narzucenia chrześcijaństwa obywatelom Imperium Rzymskiego powrócono do zasad starotestamentowych przywracając w IV wieku karę śmierci za praktykowanie wszelkich form astrologii. W średniowieczu doszło do masowej zagłady czarownic, głównie za sprawą Inkwizycji. Początkowo sprzeciwiali się temu jedynie wyznawcy pacyfistycznych wyznań protestanckich (waldensi, anabaptyści-huterianie, kwakrzy). W Polsce ostatnie procesy zakończone spaleniem czarownic przeprowadzono w XVIII wieku.
Również Koran (5;3 oraz 5;90) zabrania wyznawcom Allaha praktykowania wróżbiarstwa.
