Waldensi
Z Wikipedii
Waldensi | |
Główna religia | Chrześcijaństwo |
Czas założenia | 1170 |
Wyznanie macierzyste | Kościół katolicki |
Założyciel | Piotr Waldo |
Klasyfikacja religii |
Waldensi – ugrupowanie chrześcijańskie, zawiązane w południowej Francji ok. roku 1170 jako tzw. "ubodzy z Lyonu". Ich ojcem duchowym był Piotr Waldo (stąd nazwa: waldensi), bogaty kupiec z Lyonu, który rozdał swój majątek ubogim, głosząc hasła wyrzeczenia się własności i życia w ubóstwie. Za podstawę wiary przyjmowali tylko Biblię, odrzucając autorytet papieża, krytykowali zbytek wyższego duchowieństwa i żądali reform w Kościele. Ekskomunikowani w 1184 przez papieża Lucjusza III, byli tępieni bezlitośnie przez sądy Inkwizycji.
Po śmierci Piotra Waldo nieliczni waldensi żyli w ukryciu i cierpieli prześladowania. Mimo tego, ruch waldensów wciąż miał wpływ na życie religijne Europy, zwłaszcza południowej. Na początku XV wieku skontaktowali się z czeskim reformatorem religijnym, Janem Husem, od którego przejęli też dalsze postulaty. Część waldensów dołączyła nawet do ruchu taborytów (radykalnych husytów). Niedobitki waldensów schroniły się w Szwajcarii i północnych Włoszech.
Waldensi szwajcarscy w drugiej połowie XVI wieku zjednoczyli się z Kościołem Reformowanym (kalwińskim) (Synod w Chanforan), z którym mieli bardzo zbliżoną doktrynę, a francuscy zostali wygnali lub zmuszeni do przyjęcia katolicyzmu. Natomiast waldensi włoscy przetrwali do dziś, głównie w trudno dostępnych Alpach Piemonckich. Obecnie Waldensi skupiają się w 5 rejonach:
- Alpejskie doliny Piemontu,
- Lombardia i Wenecja,
- Liguria, Toskania i Rzym,
- Kalabria i Sycylia,
- Argentynie (prowincja Rio de la Plata).
Kościół Waldensów należy do Światowego Aliansu Kościołów Reformowanych, liczy ok. 100 tysięcy wyznawców i jest drugim co do liczebności kościołem protestanckim we Włoszech.
Na Śląsku na początku XIV wieku sądy inkwizycyjne nasiliły ściganie waldensów. W 1315 roku w samej tylko Świdnicy spalono przeszło 50 waldensów.
[edytuj] Podstawowe zasady wiary
Pierwotna doktryna była skromna i była tylko wezwaniem do powrotu do "ewangelicznego ubóstwa". Stopniowo precyzowała się, stając się "proto-kalwinizmem" (zawiera ją poemat z XIV wieku : La Nobla Leyczon (Szlachetna lekcja)). Ostateczny kształt uzyskała w latach 1526-1532.
- Biblia jest podstawą wiary.
- Każdy mężczyzna i każda kobieta, znający Biblię, mogą być kaznodziejami.
- Kult jest prowadzony w języku narodowym; każdy powinien czytać Biblię.
- Wiara jest darem Boga.
- Msza katolicka nie ma żadnej wartości.
- Odpusty są "oszustwem". Czyściec jest "wymysłem ludzkim".
- Wszystkie działania dla "spokoju dusz zmarłych" są zbędne.
- Jezus jest jedynym pośrednikiem między Bogiem i ludźmi. Świętych należy naśladować, ale nie wolno ich czcić. Cześć należy się jedynie Bogu; wszystko inne jest "bałwochwalstwem".
- Kościół rzymskokatolicki "sprzeniewierzył się" tradycji apostolskiej i nie ma żadnej władzy od Boga.
- Jedynymi sakramentami są chrzest i eucharystia. Chrzest nieświadomego dziecka nie ma znaczenia.
- Małżeństwo ulega rozwiązaniu przez cudzołóstwo małżonków.