Pogórze Wiśnickie
Z Wikipedii
Pogórze Wiśnickie | |
Megaregion | Region Karpacki |
Prowincja | Karpaty Zachodnie |
Podprowincja | Zewnętrzne Karpaty Zachodnie |
Makroregion | Pogórze Zachodniobeskidzkie |
Mezoregion | Pogórze Wiśnickie |
Zajmowane jednostki administracyjne |
Polska: woj. małopolskie |
Pogórze Wiśnickie (513.34) – mezoregion fizycznogeograficzny stanowiący wschodnią część Pogórza Zachodniobeskidzkiego, a środkową część Pogórza Wielickiego. Położony jest między dolinami Raby i Dunajca. Od południa granica przebiega łagodnie z Beskidem Wyspowym, natomiast północną granicę stanowi próg denudacyjny Pogórza Karpackiego wysokości 60-80 m, a za nim znajduje się Podgórze Bocheńskie. Na obszarze Pogórza Wiśnickiego znajduje się Wiśnicko-Lipnicki Park Krajobrazowy.
[edytuj] Budowa geologiczna i rzeźba terenu
Średnie wyniesienie mieści się między 330-480 m n.p.m. Pogórze charakteryzują wydłużone szerokie spłaszczone garby, oddzielone wąskimi obniżeniami pochodzenia erozyjnego. Najważniejsze wzgórza Pogórza Wiśnickego to: Rogozowa (530 m n.p.m.), Szpilówka (516 m n.p.m.), Bukowiec (498 m n.p.m.), Paprotna (460 m n.p.m.), Bocheniec (399 m n.p.m.), Wilkówka (zwana też Dąbrową, 409 m n.p.m.), Wolnica (408 m n.p.m.) i Panieńska Góra (331 m n.p.m.)
W dolinach płyną bystre potoki należące do dorzecza Raby, Uszwicy lub Dunacja, a spadki na zboczach dochodzą do 20%. Pogórze Wiśnickie budują dolno- i górnokredowe utwory fliszowe, kredowe łupki oraz eoceńskie łupki pstre, margle, piaskowce. Są one przykryte kilkunastometrową warstwą utworów z czwartorzędu tj. glin pylastych, glin i pyłów półzwartych, pyłowymi utworami lessopodobnymi. W północnej części na granicy z pogórzem Bocheńskim teren przykrywają głównie utwory pylaste w postaci pseudobielicowych gleb. Erozja wodna i wietrzna stale zmienia krajobraz w wyniku deflacji, spłukiwania oraz akumulacji materiału. Zaniechanie upraw wraz z wzrostem powierzchni lasów i łąk zahamowały dostawę materiału do potoków, co powodowało wzrost energii potoków i silniejsze erodowanie dolin rzecznych. Charakterystyczną cechą wzniesień Pogórza Wiśnickiego jest występowanie licznych wystających z ziemi skałek, ostańców wierzchołkowych i wychodni.
[edytuj] Warto zobaczyć
- miejscowości:Czchów, Dębno, Nowy Wiśnicz, Lipnica Murowana, Gosprzydowa, Okocim, Porąbka Uszewska, Melsztyn.
- rezerwaty i pomniki przyrody: rezerwat przyrody Kamień Grzyb, pomnik przyrody Kamienie Brodzińskiego. pomnik przyrody Skałki Chronowskie.
- – z Bochni przez Nowy Wiśnicz, Kamień Grzyb, Paprotną, Rajbrot, górę Łopusze, Przełęcz Widoma-Rozdziele, górę Kamionną i Pasierbiecką Górę do Tymbarku.
- - z Rajbrotu obrzeżem Pogórza Wiśnickiego przez Dominiczną Górę, Piekarską Górę, Szpilówkę i Bukowiec.