Gosprzydowa

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).


Gosprzydowa
Województwo	małopolskie
Powiat	brzeski
Gmina	Gnojnik
Strefa numeracyjna (do 2005)	14
Tablice rejestracyjne	KBR

Gosprzydowa – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Gnojnik.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

[edytuj] Położenie

Gosprzydowa położona jest na Pogórzu Karpackim, w obrębie Pogórza Wiśnickiego. Zajmuje pagórkowatą, lesistą okolicę, w odległości 15 km na południe od Brzeska, przy drodze Brzesko - Nowy Sącz. Prawie przez środek wioski przepływa rzeka Uszwica (prawobrzeżny dopływ Wisły), dzieląc ją na dwie części.

[edytuj] Zabytki

W środku osady w sąsiedztwie rzeki stoi niewielki barokowy, drewniany kościół pw. św. Urszuli z Towarzyszkami. Położenie kościoła przy drodze Gnojnik - Lipnica Murowana czyni go łatwo dostępnym dla wszystkich pielgrzymów i zwiedzających. Należy zaznaczyć, że z tego miejsca już tylko 6 km do Lipnicy Murowanej - miasta królewskiego założonego w XIV wieku, gdzie urodził się Bł. Szymon.

Kościół gosprzydowski oceniony przez znawców jako skromny, ale miły przybytek Boży, jako piękne, pełne prostoty i starannie obmyślane dzieło końca XVII w. W wielkim ołtarzu mieści się obraz Najświętszej Maryi Panny, malowany na drzewie. O cudownym obrazie Stanisław Wolski, akademik krakowski napisał wiersz łaciński, drukowany w 1698 r. Czytamy tam, że obraz Najświętszej Panny cudownym sposobem płakał, że rozlicznych cudów tu wierni doznają w niebezpieczeństwach życia, że Matka Najświętsza w Gosprzydowej jest najlepszą lekarką na wszystkie choroby i cierpienia. Przez okolicznych mieszkańców jest czczona pod wymownym, choć dzisiaj zapomnianym tytułem "Pocieszycielki umierających"

Kościół jest otoczony drewnianym ogrodzeniem z daszkiem gontowym. Poza ogrodzeniem w odległości ok. 20 m na północ od kościoła stoi dwukondygnacyjna drewniana dzwonnica, a kilka metrów dalej organistówka - budynek, w którym od roku 1877 mieściła się salka szkolna. Odrębny budynek dla potrzeb szkoły wzniesiono w 1910 r.

Domostwa mieszkańców rozrzucone są po okolicznych pagórkach, natomiast zauważyć można pewną prawidłowość - są usytuowane wzdłuż dróg, które w obecnym czasie w większości są drogami asfaltowymi.

[edytuj] Historia

Całą wieś można podzielić na kilka odrębnych przysiółków. Ich nazwy kształtowały się na przestrzeni dziejów i do dnia dzisiejszego funkcjonują w świadomości i języku mieszkańców.

Historia wioski sięga początków XIII wieku. Założył ją, według legendy, niemiecki rycerz Gotfryd. Najstarsza wzmianka o Gosprzydowej nosi datę 1215 r. Wtedy to, jak pisał Jan Długosz w Historii Polski, biskup krakowski Wincenty Kadłubek nadał katedrze krakowskiej dziesięcinę snopową na wsiach "około miasteczka Czchowa położonych, a do stołu biskupiego należących". Wśród tych kilkunastu wiosek znalazła się również Gosprzydowa.