Erozja

Z Wikipedii

Erozja - (łac. erosio - wygryzanie, żłobienie) naturalne zjawisko mechanicznego niszczenia powierzchni skorupy ziemskiej - zarówno skał jak i gleb, poprzez różne czynniki zewnętrzne, oraz towarzyszące temu zjawisku przenoszenie produktów erozji.

[edytuj] Efekty działania erozji

• zmiana rzeźby terenu, a czasami także zmiana struktury podłoża,
• w przypadku erozji skał, efektem jest rozpoczęcie procesów glebotwórczych,
• w przypadku erozji gleby, efektem jest obniżenie jej wartości, a czasem wręcz jej usunięcie i odsłonięcie skalistego podłoża.

[edytuj] Rodzaje erozji

Przykład erozji morskiej

Erozja skał nadmorskich - widoczne nierównomierne zniszczenie skał wynikające ze zróżnicowanej twardości

• erozja lodowcowa - żłobienie terenu przez płynący lodowiec (egzaracja lodowcowa),
• erozja wodna:
  • erozja deszczowa - (ablacja) spłukiwanie luźnej, wierzchniej warstwy terenu (zwłaszcza cząstek gleby) przez wody deszczowe,
  • erozja rzeczna - przenoszenie cząstek przez prąd rzeki bądź falowanie wody:
    • W górnym biegu rzeki występują :
      • erozja wgłębna - polega na wcinaniu się rzeki w koryto rzeczne poprzez niszczenie go przez niesione przez rzekę materiał skalny
        Efekty: tworzenie się dolin głębokich i wąskich V-kształtnych
      • erozja wsteczna - cofanie się źródeł rzeki w kierunku działu wodnego (może doprowadzić do przejęcia początkowego odcinka innej rzeki tzw. kaptaż).
        Efekty: łączenie się dwóch cieków wodnych w odcinkach źródlikowych (kaptaż), wyrównywanie się brzegów rzeki i "cofanie się" wodospadów, powstawania kotłów eworsyjnych
    • W środkowym biegu rzeki:
      • erozja boczna - podmywanie brzegów rzeki, spowodowane nierównomiernym nurtem rzecznym
        Efekty: meandry (zakola rzeczne), starorzecza (meandry odcięte od głównej rzeki wałem ziemi[groblą]), łachy (wyspy rzeczne), niszczenie brzegów
      • erozja denna - żłobienie dna tzw.podłoże aluwialne rzeki przez płynącą wodę i niesiony przez nią materiał.
        Efekty: powstają tarasy rzeczne tzw. zalewowe
    • W dolnym biegu rzeki
      Efekty: powstawanie delt i estuariów - form ujść rzecznych.
  • erozja morska - niszczenie brzegów przez falowanie i pływy (przypływy i odpływy)
• erozja eoliczna (wiatrowa) - przenoszenie cząstek gleby i rozkruszonych skał przez wiatr (Deflacja) oraz szlifowanie skał przez niesione przez wiatr ziarna piasku (Korazja).

[edytuj] Czynniki wpływające na erozję

Czynniki powstrzymujące:

• Osłona i wiązanie powierzchni gruntu poprzez rosnącą na niej roślinność

Czynniki powiększające:

• wycinanie i wypalanie lasów (zwłaszcza wilogtnych lasów równikowych),
• źle prowadzone osuszanie terenów,
• łączenie małych gospodarstw w duże farmy,
• usuwanie żywopłotów, murków i pasów zarośli śródpolnych,
• zbyt intensywny wypas zwierząt.

[edytuj] Zobacz też

• abrazja
• wietrzenie