Bochnia

Muzeum im. prof. Stanisława Fischera
Muzeum odgrywa istotną rolę w życiu umysłowym miasta i powiatu, będąc ważnym ośrodkiem pracy naukowej, edukacyjnej i wydawniczej. Mieści się ono w dawnym klasztorze dominikanów – dwuskrzydłowym, późnobarokowym budynku, którego najstarsze fragmenty sięgać mogą XVI w. (dokładna data powstania nie jest znana), usytuowanym w narożnej działce wschodniej pierzei rynku. W 2000 r. budynek muzeum został wpisany do rejestru zabytków województwa małopolskiego pod nr rej. A-747/Małopolska.

Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Jana Wiktora
Biblioteka, wraz z 6 filiami, spełnia ważną rolę w życiu kulturalnym miasta. Osiągane przez nią wyniki czytelnicze należą do najwyższych w województwie małopolskim. Ze 140-tysięcznego księgozbioru zawierającego klasykę polską, obcą, literaturę młodzieżową, lektury, opracowania literackie, nowości wydawnicze oraz ponad 11 tys. książek mówionych, 2 tys. płyt, nieomal 1 tys. kaset video, korzysta ponad 15 tys. czytelników. Czytelnia naukowa z bogatym, aktualnym księgozbiorem podręcznym i 78 tytułami prasy udostępnia rocznie ponad 60 tys. książek.

Miejski Dom Kultury
Miejski Dom Kultury prowadzi działalność z zakresu wychowania, edukacji i upowszechniania kultury w mieście. Skupia dzieci, młodzież oraz dorosłych w 24 sekcjach tematycznych. Prowadzone są tu m.in.: zajęcia baletu form nowoczesnych euro dance, break dance, działa klub tańca towarzyskiego, klub seniora, klub fantastyki oraz sekcje: plastyczna, modelarstwa lotniczego, brydża sportowego, szachowa, teatralna. Prowadzony jest kurs wokalno-aktorski, dziecięcy zespół wokalno-taneczny, teatrzyk lalkowy oraz nauka gry na gitarze i perkusji.

Chłopięcy Chór Pueri Cantores Sancti Nicolai
Bochnia to miasto z bogatymi tradycjami artystycznymi. Tu, przy parafii św. Mikołaja działa chór chłopięcy Pueri Cantores Sancti Nicolai, założony w 1987 r. przez ks. Stanisława Adamczyka, laureata nagrody im. Jerzego Kurczewskiego, który oprócz funkcji dyrygenta chóru, prowadzi również emisję głosu, a z którym współpracują: Bożena Wojciechowska (II dyrygent chóru) i Krzysztof Kościółek (akompaniator).

Dziewczęcy Chór Parafialny Puellae Sancti Pauli
Przy parafii św. Pawła Apostoła działa dziewczęcy chór "Puellae Sancti Pauli" założony we wrześniu 1996 r. przez ks. Grzegorza Piekarza. Artystyczne osiągnięcia chóru to m.in.: II miejsce w konkursie kolęd zorganizowanym przez TV Kraków (1999), II miejsce w konkursie kolęd i pastorałek w Myślenicach (2001). Trzykrotnie chór występował na Ogólnopolskim Festiwalu Pieśni Religijnej "Cantate Deo" w Rzeszowie – w 1999 r. zdobył tam wyróżnienie, w 2001 r. zajął II miejsce, a w 2003 r. sięgnął po najwyższe laury zajmując I miejsce.

Kwartet Smyczkowy "ARCO"
Kwartet smyczkowy ARCO powstał w październiku 2000 r., a inicjatorem założenia zespołu był Krzysztof Krawczyk – wiolonczelista kwartetu. Głównym celem zespołu, którego członkowie mieszkają w Bochni, jest propagowanie przebojów muzyki poważnej. Fakt, że w składzie zespołu grają wyłącznie zawodowi muzycy wpływa na wysoki poziom artystyczny. Klasyczny skład kwartetu to: dwoje skrzypiec, altówka i wiolonczela.

Ad Gloriam Deiparae
"Ad Gloriam Deiparae" – Festiwal Pieśni Maryjnej od 12 lat organizuje w pierwszy weekend października przez Parafia pw. Świętego Mikołaja, wpisał się na trwałe w kalendarz kulturalny miasta i pozyskał wierną publiczność. Obecnym dyrektorem festiwalu jest ks. Jerzy Bulsa.

Marek Piekarczyk
W Bochni mieszka i tworzy Marek Piekarczyk znany wokalista rockowy, lider legendarnej grupy TSA z którym wystąpił na około 1000 koncertach w Polsce, USA, Kanadzie, Belgii, Holandii, Czechosłowacji, Rosji, Francji, Finlandii, Litwie, Białorusi, Ukrainie i Niemczech. W roku 1986 rozpoczął współpracę z Jerzym Gruzą i Teatrem Muzycznym w Gdyni, gdzie grał rolę Jezusa w rock - operze "Jesus Christ Super Star". Obecnie jego kolejnym projektem artystycznym jest zespół: "Marek Piekarczyk i Przyjaciele" z którym nagrał nową płytę. Niedawno rektywował grupę TSA. Co rocznie organizuje w pobliskich Proszówkach Rockautostrade.

Stowarzyszenie Nowej Kultury
W mieście działa również Stowarzyszenie Nowej Kultury zawiązane w listopadzie 2001 roku przez studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, uczniów bocheńskiego I LO i liceum plastycznego w Nowym Wiśniczu.

W Bochni tworzą znakomici artyści - plastycy: Józef Mularczyk, Andrzej Szewczyk, Ryszard Ciećkiewicz, małżeństwo Lucyna i Andrzek Błasiak, tu także rzeźbi w drewnie urocze "świątki" artysta ludowy Stanisław Opaliński. Unikatowe szopki krakowskie tworzy Leszek Jaglarz

Źródło:"http://www.bochnia.pl/" oficjalna strona miasta Bochni.

[edytuj] Historia

Pomnik Leopolda Okulickiego

Bochnia jest najstarszym miastem Małopolski. Pierwsza wzmianka w źródłach pisanych o Bochni pochodzi z 1198 r. (przynajmniej od tego czasu wydobywano tutaj sól warzoną), kiedy to patriarcha jerozolimski Aymar w piśmie potwierdzał darowanie przez rycerza Mikora Gryfita soli z Bochni klasztorowi Bożogrobców z Miechowa. Była to sól warzona, uzyskiwana ze źródeł solankowych, których w tych okolicach nie brakowało.

Odkrycie soli kamiennej (powstanie Żupy bocheńskiej) w 1248 r. przez Wierzbięta Gryfitę doprowadziło do nadania Bochni praw miejskich 27 lutego 1253 przez Bolesława Wstydliwego. Miasto lokowano na prawie magdeburskim z przywilejami, które w owym czasie posiadał Wrocław. Osada zostało nazwana Bochnią, a w dokumencie lokacyjnym wymieniono także niemiecką nazwę miasta – Saltzberg, czyli Solna Góra (góra to ówczesna nazwa szybu). Nazwa ta została wymieniona w dokumencie, ponieważ znaczna część mieszkańców ówczesnej Bochni była przybyszami ze Śląska.

Z Bochnią wiąże się legenda o pierścieniu Świętej Kingi.

Polski książę krakowsko-sandomierski Bolesław poprosił o rękę węgierskiej królewny Kingi, ta zwróciła się do swego ojca, aby w wianie nie dawano jej złota i kosztowności, gdyż niosą za sobą pot i łzy ludzkie. Nie chciała też roju służby, bo ta jest znamieniem pychy. Życzyła sobie tylko jednego skarbu – soli, którą chciała dać swej przyszłej ojczyźnie. Król Węgier podarował jej więc najbogatszą kopalnię Siedmiogrodu w Marmarosz. Kinga biorąc ją w posiadanie, wrzuciła do szybu swój zaręczynowy pierścień, zaś w drodze do kraju swego męża zabrała ze sobą doświadczonych górników węgierskich. W Polsce kazała im szukać soli. Gdy ją wreszcie znaleźli, w Bochni, to jak pisze Ksiądz Piotr Skarga, "w pierwszym bałwanie (bryle) soli, który wykopano, pierścień się on jej znalazł, który ujrzawszy Kunegunda i poznawszy, dziękowała Panu Bogu, który dziwy czyni tym, którzy Go miłują".

Rozwój gospodarczy miasta sprzyjał osiedlaniu się kolejnych ludzi, powstawaniu urzędów, rozwoju handlu (Bochnia leżała na przecięciu się dwóch szlaków handlowych – z Europy Zachodniej na Ruś i z Azji Mniejszej oraz Węgier nad Morze Bałtyckie), a także nadawaniu kolejnych przywilejów miastu (w przywileju Bolesława Wstydliwego Bochnia otrzymała uprawnienia, jakich nie miało żadne miasto w Polsce).

Wiek XIV to dynamiczny rozwój miasta, głównie za sprawą Kazimierza Wielkiego, któremu przypisuje się największy wkład w rozwój miasta. Za jego czasów powstały ratusz, umocnienia obronne z basztami i czterema bramami, powstał szpital-przytułek dla górników oraz rozpoczęto budowę okazałej bazyliki mniejszej św. Mikołaja. Kazimierz Wielki przyczynił się dla Bochni również tym, że dzięki niemu znaleziono nowe rynki zbytu dla bocheńskiej soli. Jako świadectwo zasług Kazimierza dla Bochni w 1870 r. radni miejscy podjęli uchwałę o treści: "Na głównym rynku Bochni wystawiony ma być pomnik na cześć Króla Polskiego JMĆ Kazimierza III Wielkiego, któren był ojcem i wielkim dobrodziejem miasta Bochni". Pomnik ten – kolumna – stoi na rynku bocheńskim do dziś.

Bazylika mniejsza pod wezwaniem św. Mikołaja w Bochni nocą - stan obecny

Kolejne lata to rozwój kulturowy miasta – od XV w. działała w Bochni szkoła miejska. Od XVII w. miasto słynęło także z cudownego obrazu maryjnego w kościele dominikanów, do którego przybywało wielu pątników z Małopolski, Śląska, Spisza i Orawy. Od 1623 r. działał także klasztor bernardynów.

Druga połowa XVI w. to początek zmierzchu świetności miasta. Rabunkowa gospodarka złóż solnych, czy drugi pożar miasta z 1561 r. prowadziły do powolnego upadku miasta. Pewna poprawa nastąpiła w okresie administrowania kopalnią przez rodzinę Wielopolskich.

Wiek XVII to dla Bochni – podobnie jak dla większości miast polskich – okres najazdów Szwedzkich, wielkiej epidemii "morowego powietrza", podpaleń, czy niszczenia urządzeń górniczych.

Szczytowym momentem tych klęsk był okres potopu szwedzkiego oraz lata bezpośrednio po nim. W czasie tym miasto było okupowane przez Szwedów (wypartych w 1656), spustoszone przez oddziały Jerzego Rakoczego (w 1657), a w 1662 miasto niszczyli Kozacy. Wskutek tego w 1664 r. w Bochni pozostały 54 domy.

Wiek XVIII to okres, w którym miasto upadało coraz bardziej. Podczas wojny północnej, w 1702 r. miasto było i okolice były terem starć Augusta II Mocnego z Karolem XII, popierającym Stanisława Leszczyńskiego. W tym wieku miasto przeżyło również dwa pożary – w 1709 i 1751 r.

Kolejne lata XVIII w. to m.in. zajęcie miasta przez oddziały konfederacji barskiej (1768 r.), zajęcie miasta przez wojska rosyjskie (1772 r.), czy w końcu zajęcie miasta w wyniku I rozbioru Polski przez Austriaków, którzy zarządzali miastem aż do 1918 r.

Austriaccy zaborcy pozmieniali wiele w mieście – najpierw zlikwidowano obydwa klasztory, rozebrano resztki obmurowania bocheńskiego i ratusz. W 1783 r. utworzono jednostkę administracji zaborczej – cyrkuł bocheński, który (po znacznym okrojeniu) stał się w 1867 r. podstawą utworzenia powiatu bocheńskiego.

Przez cały XIX wiek cyrkuł bocheński był terenem licznych działań przeciw zaborcy. Tu zbiegały się nici spisków z lat 30. i 40. tego wieku. Także tutaj, w 1846 r. doszło do rabacji galicyjskiej, w czasie której miała miejsce rebelia chłopów przeciw szlachcie. Bochnianie brali też udział w powstaniach: listopadowym i styczniowym.

Pomyślny rozwój miasta w tym okresie to głównie założenie Gimnazjum Bocheńskiego w 1817 przez ks. Piusa Riegera. W latach 1822-1826 Bochnia była siedzibą biskupstwa tynieckiego, a także seminarium duchownego.

Jednak prawdziwe odrodzenie się miasta miało miejsce dopiero u schyłku XIX w., w czasie gdy do Bochni sprowadzali się kolejni osadnicy, oraz gdy do miasta zostały włączone obszary podmiejskie oraz kilka okolicznych wsi. Jednym z najważniejszych wydarzeń sprzyjających rozwojowi miasta było niewątpliwie wybudowanie linii kolejowej na trasie Wiedeń – Kraków – Dębica, a w późniejszym okresie także do Lwowa. Ponadto w tym czasie założono w Bochni pierwszą bibliotekę publiczną (1886 r.).

Początek ubiegłego wieku to dla miasta okres m.in. budowy wodociągu, spadku znaczenia kopalni w świetle rozwoju kopalni wschodniogalicyjskich mimo jej restrukturyzacji i unowocześnienia. W 1913 r. powstało pierwsze stałe kino.

Okres dwóch wojen światowych to walka mieszkańców w obronie Rzeczypospolitej. Podczas I wojny światowej stała się ona terenem zmagań Austriaków z Rosjanami, a podczas drugiej Niemców z Rosjanami. Również w czasie II wojny światowej doszło do brutalnej likwidacji getta żydowskiego w 1943 r.

Lata powojenne to okres stopniowego rozwoju miasta. W 1973 r. włączono do granic miasta okoliczne wsie: Kolanów, Chodenice, Dołuszyce, Kurów i część Brzeźnicy, Krzeczowa, Gorzkowa, Słomki i Krzyżanowic. W 1975 r. w wyniku zmian w podziale administracyjnym kraju zlikwidowano powiat bocheński, a miasto przeszło do nowo utworzonego województwa tarnowskiego (dotychczas miasto należało do województwa krakowskiego). Zaczęły powstawać nowe osiedla – z największym Niepodległości na czele. W 1984 r. zbudowano obwodnicę miasta (trasa E 40). Niemal równocześnie powstały dwie nowe świątynie – św. Pawła na wzgórzu kolanowskim oraz św. Jana Nepomucena w pobliżu osiedla św. Jana.

Ostatnie lata przyniosły miastu ponownie rangę miasta powiatowego, powstało wiele zakładów przemysłowych, wstrzymano wydobycie w Kopalni Soli (kopalnia stała się teraz uzdrowiskiem), zwiększono liczbę linii autobusowych do 13, rozbudowano sieci elektryczne, kanalizacyjne, wodociągowe. Z kopalni w chwili obecnej zostały trzy szyby – Campi, Sutoris i Trinitatis, a miejsca, w których niegdyś były nieistniejące szyby są zaznaczone wózkami górniczymi. Miasto staje się obecnie bardziej nastawione na turystykę, niż na przemysł.

W czerwcu 1999 roku na zaproszenie burmistrza Bochnii, Wojciecha Cholewy, Ewa Demarczyk przeniosła do tego miasta swój teatr. Artystka razem ze swoim zespołem kontynuowała działalność w budynku dawnego przedszkola przy ul. Sienkiewicza. Rok później władze miasta w ramach "Dni Bochni" Stowarzyszenie zorganizowały cykl imprez "Ewa Demarczyk zaprasza do Bochni". Artystce został nadany tytuł "Honorowego Ambasadora Bochni".

W 2001 roku z powodu wysokich kosztów utrzymania obiektu przy ul. Sienkiewicza w Bochni Stowarzyszenie pn. "Teatr Ewy Demarczyk" oddało budynek do dyspozycji miastu. Rada Gminy Bochnia zorganizowała w opuszczonym budynku instytucję zajmującą się opieką nad dziećmi.

[edytuj] Podział na osiedla

Osiedle Niepodległości
Osiedle Proszowskie
Osiedle Solna Góra
Osiedle św. Jana
Osiedle Windakiewicza

[edytuj] Edukacja

[edytuj] Sąsiednie gminy

gmina miejska Bochnia, gmina wiejska Bochnia, Nowy Wiśnicz, Rzezawa

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Linki zewnętrzne

Źródło: "http://pl.wikipedia.org../../../b/o/c/Bochnia.html"

Kategorie: Miasta Polski • Gmina Bochnia • Uzdrowiska w Polsce

We provide Linux to the World

Bochnia

Z Wikipedii

Spis treści

[edytuj] Znani ludzie związani z Bochnią:

[edytuj] Struktura powierzchni

[edytuj] Demografia

[edytuj] Kultura i sztuka

[edytuj] Historia

[edytuj] Podział na osiedla

[edytuj] Edukacja

[edytuj] Sąsiednie gminy

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Linki zewnętrzne

Views

nawigacja

techniczne

zmiany

Szukaj

W innych językach