Karabin wz. 98a

Z Wikipedii

Karabin wz. 98a (kb Mauser wz. 98a, karabin polski wz. 98a) - polska odmiana karabinu Mauser M1898

[edytuj] Historia konstrukcji

Po odzyskaniu niepodległości Wojsko Polskie było uzbrojone w karabiny rosyjskie (Mosiny), austriackie (głownie Mannlichery M1895) i niemieckie (Mauser M1898). Wraz z żołnierzami Błękitnej Armii pojawiły się karabiny francuskie (Berthiery i Lebele).

W rezultacie w momencie zakończenia wojny polsko-bolszewickiej w 1921 roku armia polska miała na uzbrojeniu około 24 typów karabinów i 22 karabinków strzelających różnymi nabojami. Ponieważ taka mieszanina wzorów broni utrudniała zaopatrzenie i szkolenie, już od 1919 roku prowadzono prace nad wyborem jednego typu karabinu. Początkowo zakładano, że stanie się nim Lebel Mle 1886/93, ale szybko odrzucono go jako konstrukcję przestarzałą. Później pojawiły się propozycje przyjęcia jako standardowego karabinu Mannlicher M1895 lub Mauser M1912 (produkowanego dla Meksyku w Austrii).

Ostatecznie po przyznaniu Polsce przez Radę Ambasadorów gdańskiej filii zakładów Mausera, przyjęto do uzbrojenia karabin Gew98 (niemiecka wersja Mausera M1898) jako wz.98. Maszyny gdańskiej fabryki przewieziono do Warszawy, do nowo utworzonej Państwowej Fabryki Karabinów. Produkcję w nowych zakładach rozpoczęto w lipcu 1922 roku.

W 1924 roku po wyprodukowaniu ok. 22 000 karabinów wz.98 ich produkcję zakończono. Ich miejsce zajęły karabinki wz.98 (wersja niemieckiego Car98AZ), a później karabinki (krótkie karabiny) wz. 29.

W pierwszej połowie lat trzydziestych w wyniku zmian polskiej doktryny wydłużono odległość, na którą miał być prowadzony ogień piechoty do 1200-1500 metrów. Nowym wymaganiom nie mógł sprostać kbk wz.29, dlatego w 1934 roku postanowiono wznowić produkcję karabinu wz.98, a właściwie jego udoskonalonej wersji wz.98a (miała ona nowy celownik krzywiznowy z krzywizną na podstawie, a nie na ramieniu oraz nowe mocowanie bagnetu pochodzące z wz.29).

Produkcję karabinów wz.98a rozpoczęto w Państwowej Fabryce Broni w Radomiu w 1936 roku (dwuletnie opóźnienie pomiędzy decyzją, a rozpoczęciem produkcji było spowodowane koniecznością sezonowania drewna na łoża karabinów).

Do wybuchu wojny wyprodukowano 44 500 karabinów wz.98a. Stanowiły one (wraz z kb wz.98 oraz kbk wz.98 i wz.29) podstawowe uzbrojenie polskiej armii. Po zakończeniu wojny obronnej znalazły się one na uzbrojeniu partyzantki. Zdobyte egzemplarze karabinu wz.98 zostały także przyjęte do uzbrojenia przez Wehrmacht jako Gewehr 299(p).

[edytuj] Opis techniczny

Karabin wz 98a był indywidualną bronią powtarzalną. Zamek czterotaktowy, ślizgowo-obrotowy. Ryglowanie za pomocą trzech rygli, dwóch głównych w przedniej części trzonu zamka i jednego pomocniczego w jego tylniej części. Zasilanie ze stałego, dwurzędowego magazynka pudełkowego o pojemności pięciu naboi. Bezpiecznik zamocowany z tyłu zamka nad kurkiem nastawny, skrzydełkowy, trzypozycyjny. Od lewej odbezpieczony, do rozkładania i zabezpieczony (zamek i kurek zablokowane). Przyrządy celownicze składały się z trójkątnej muszki i szczerbinki na suwaku skalowanej od 100 do 2000 metrów co 100 metrów. Broń była wyposażona w bagnet nożowy wz.22, wz.24, wz.25, wz.27, wz.28 lub wz.29.

[edytuj] Bibliografia

• Zbigniew Gwóźdź, Piotr Zarzycki, Polskie konstrukcje broni strzeleckiej, SIGMA NOT 1993. ISBN 8385001697
• Roman Matuszewski, Ireneusz J. Wojciechowski, TBiU nr. 91, Karabin Mauser wz. 1898, WMON 1983. ISBN 83-11-06993-X
• Instrukcja o broni piechoty, Karabin powtarzalny syst. Mausera wz. 1898 r., Wydawnictwo Księgarni Wojskowej Min. Spr. Woj. 1928