Karabin samopowtarzalny wz. 38M

Z Wikipedii

karabin samopowtarzalny wz. 38M
Dane podstawowe
Państwo	Polska
Rodzaj	karabin samopowtarzalny
Historia
Prototypy	1934-1937
Produkcja seryjna	1938-1939
Wyprodukowano	ok. 150 egz.
Dane techniczne
Kaliber	7,92 mm
Nabój	7,92 x 57 mm Mauser
Wymiary
Długość	1334 mm
Długość lufy	625 mm
Masa
broni	ok. 4,5 kg
Inne

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Karabin samopowtarzalny wz. 38M

Karabin samopowtarzalny wz. 38M - polski karabin samopowtarzalny skonstruowany w drugiej połowie lat trzydziestych przez inż. Józefa Maroszka.

[edytuj] Historia konstrukcji

W 1934 roku Instytut Badań Materiałów Uzbrojenia ogłosił konkurs na karabin samopowtarzalny. Wymagano broni o kalibrze 7,92 mm, nie cięższej niż 4,5 kg, zasilanej z 10-nabojowego magazynka, z lufą o takiej samej długości jak w karabinku wz. 1929. Wymagania nie precyzowały zasady działania automatyki broni, żądano za to, żeby nowa broń była prosta w obsłudze i jak najtańsza w produkcji. Po roku komisja dysponowała 10 projektami z których wybrano trzy:

• kbsp SKS skonstruowany przez inż. Stefańskiego (odrzucony na dalszym etapie badań).
• kbsp ES skonstruowany w PWU przez inż. Edwarda Steckiego
• kbsp "Turniej" skonstruowany przez inż. Józefa Maroszka

Na przełomie 1934/1935 podjęto decyzję o wykonaniu modelu kbsp Maroszka. Już w trakcie prac nad modelem konstruktor zdecydował się na zmiany w stosunku do pierwotnego projektu, ale nie spowodowało to dużych opóźnień. W połowie 1936 roku wykonano prototyp karabinu.

Badania prototypu odbyły się w drugiej połowie 1936 roku. W ich rezultacie przekonstruowano iglicę (nowa iglica była dwuczęściowa). Wyprodukowano następnie pięć kolejnych egzemplarzy karabinu, które w roku 1937 były badane w różnych warunkach na poligonie w Zielonce.

Efektem prób była podjęta na początku 1938 roku decyzja o przyjęciu karabinu Maroszka do uzbrojenia jako kbsp wz. 38M (spotyka się także nazwę: kbsp M wz. 38). Między marcem a majem 1938 zamówiono serię informacyjną kbsp wz. 38M (prawdopodobnie 72 sztuki). W dniu 13 lipca 1938 wiceminister spraw wojskowych, gen. Aleksander Litwinowicz, polecił Departamentowi zamówić następne 55 egzemplarzy kbsp w celu przeprowadzenia prób w jednostkach liniowych. Łącznie do lipca 1939 roku wyprodukowano około 150 egzemplarzy, które zostały skierowane do testów w jednostkach. Nie istnieją żadne wiarygodne dane dotyczące użycia karabinu wz. 38M przez Wojsko Polskie w trakcie wojny obronnej 1939 roku. Jedyny przykład bojowego zastosowania karabinu znany jest ze wspomnień jego konstruktora. W czasie ewakuacji pracowników Instytutu Techniki Uzbrojenia, pociąg, którym jechali, został zaatakowany pod Zdołbunowem przez 2 niemieckie samoloty, atakujące z niskiego pułapu. Inż. Maroszek zaczął je ostrzeliwać z "nielegalnie" posiadanego karabinu wz. 38M. Według jego relacji, w wyniku ostrzału, ciężko ranny pilot jednego z samolotów lądował przymusowo niedaleko atakowanego pociągu, mając zabitego strzelca pokładowego.

Po zajęciu Polski część wyprodukowanych kbsp M wpadła w ręce Niemców. W 1940 roku inż. Maroszek widział w Warszawie grupę żołnierzy niemieckich uzbrojonych w jego karabiny. Po wojnie odnaleziono kilka egzemplarzy tego karabinu na terenie Polski, ale jako "niezidentyfikowane" zostały zniszczone (wątpliwości budzi, jak można było nie zauważyć sygnatury wytwórcy i cech odbioru wojskowego). Obecnie znane są trzy zachowane egzemplarze kbsp wz. 38M. Dwa w prywatnej kolekcji w USA (numery seryjne 1017 i 1048), trzeci w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie (numer 1027, uzyskany w ramach wymiany muzealnej z ZSRR).

[edytuj] Opis konstrukcji

7,92 mm karabin samopowtarzalny wz. 38M był indywidualną bronią samopowtarzalną. Zasada działania oparta o odprowadzanie gazów prochowych przez boczny otwór lufy. Ryglowanie przez przekoszenie tylnej części trzonu zamkowego. Mechanizm spustowy z przerywaczem tylko do ognia pojedynczego. Zasilanie z magazynków pudełkowych o pojemności 10 naboi. Na przedniej części lufy zamocowana nasadka pełniąca funkcję hamulca wylotowego, podstawy muszki i obsady bagnetu. Przyrządy celownicze składały się z muszki pryzmatycznej i celownika krzywiznowego (nastawy od 100 do 2000 metrów).