Antoni Kasztelan

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Antoni Kasztelan kapitan
ur. 27 IV 1896 w Gryżynie zm. 14 XII 1942 w Królewcu
Kariera:
kierownik Samodzielnego Referatu Informacyjnego Dowództwa Floty
• szef Sztabu Batalionu Morskiego
Działania wojenne:
I wojna światowa powstanie wielkopolskie wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia:
Krzyż Zasługi
Medal Niepodległości
Wielkopolski Krzyż Powstańczy
Krzyż Żelazny

Antoni Kasztelan (ur. 27 kwietnia 1896, zm. 14 grudnia 1942) – polski kapitan piechoty i oficer kontrwywiadu. Podczas I wojny światowej służył w wojsku niemieckim, a następnie wstąpił do odrodzonych polskich Sił Zbrojnych. Brał również udział w powstaniu wielkopolskim i wojnie polsko-bolszewickiej. W trakcie kampanii wrześniowej w 1939 kierował Kontrwywiadem Obrony Wybrzeża. Został stracony w niewoli niemieckiej.

[edytuj] Służba wojskowa

Antoni Kasztelan urodził się 27 kwietnia 1896 w Gryżynie. Był synem Pawła i Agnieszki z Dudziaków. Często zmieniał szkoły, ponieważ usuwano go za kolportowanie polskojęzycznych książek oraz współpracę z polskimi kółkami harcerskimi i sportowymi. Ostatecznie w 1915 ukończył gimnazjum w Kościanie. W 1916 został wcielony do armii niemieckiej i otrzymał przydział do jednostek artylerii. Na froncie walczył w szeregach 5 Dolnośląskiego Pułku Artylerii Ciężkiej z Głogowa. W trakcie działań wojennych był 2-krotnie ranny, w tym ciężko pod Verdun.

Po I wojnie światowej powrócił do Wielkopolski i w 1919 brał udział w tamtejszym powstaniu, a po jego zakończeniu służył w 6 Pułku Strzelców Wielkopolskich. Pod koniec 1919 został przyjęty do Wielkopolskiej Szkoły Podchorążych w Poznaniu, a gdy w 1920 zakończył naukę otrzymał promocję oficerską w korpusie piechoty. Wtedy to cały swój majątek (ok. 20 tys. marek) ofiarował Skarbowi Państwa. Następnie walczył w wojnie polsko-bolszewickiej i został ciężko ranny pod Mławą. Od 1921 do 1930 pełnił służbę w pododdziałach 49 Pułku Piechoty w Kołomyi. W 1930 wyznaczono go dowódcą kompanii w Szkole Podchorążych Piechoty w Gródku Jagiellońskim.

W latach 1931-1939 służył w Marynarce Wojennej. Początkowo przebywał w Batalionie Morskim w Wejherowie, kolejno jako adiutant i szef Sztabu Batalionu oraz dowódca kompanii. W połowie 1934 został referentem, a po roku kierownikiem w Samodzielnym Referacie Informacyjnym Dowództwa Floty w Gdyni, którego zasadniczym zadaniem była ochrona kontrwywiadowcza jednostek wojskowych stacjonujących na polskim Wybrzeżu. Wyróżnił się wykryciem i likwidacją szeregu agentów hitlerowskiego wywiadu. W 1937 otrzymał pozwolenie na noszenie munduru oficera marynarki.

Był awansowany kolejno na stopnie oficerskie:

podporucznika piechoty - 1920
porucznika piechoty - 1921
kapitana piechoty - 1936.

W momencie wybuchu II wojny światowej oraz przemianowaniu Floty i Obszaru Nadmorskiego w Obronę Wybrzeża został szefem Kontrwywiadu. Nie skorzystał z możliwości ewakuacji w głąb kraju i brał udział w obronie Półwyspu Helskiego. 1 października kadm. Józef Unrug oddelegował go razem z kmdrem Marianem Majewskim na rokowania kapitulacyjne do dowódcy Wehrmachtu w Zatoce Gdańskiej Generala der Fliegera Leonarda von Kaupischa. Po kapitulacji 2 października dostał się do niewoli i przebywał w Oflagu XB Nienburg, Oflagu XA Itzehoe oraz Stalagu XXA. W 1940 został wbrew konwencji genewskiej oddany w ręce Gestapo. W śledztwie był bity i torturowany. Następnie jako więzień polityczny znajdował się w obozie w Stutthofie, gdzie włączył się do działalności konspiracyjnej. Od końca 1941 był więziony w Gdańsku. 12 stycznia 1942 sąd specjalny w Gdańsku wydał wyrok skazujący go na czterokrotną karę śmierci za działanie na szkodę państwa niemieckiego. W połowie 1942 został przewieziony do więzienia "Neubau" w Królewcu i umieszczony w celi śmierci, a 14 grudnia 1942 nastąpiło wykonanie kary przez zgilotynowanie. Niemcy sprofanowali jego ciało, przekazując jego szczątki Instytutowi Anatomii Uniwersytetu Królewieckiego^[1]Jego symboliczny grób znajduje się na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni. Jego pamięci poświęcono tablice na Cmentarzu Starym w Wejherowie oraz w kościele Najświętszej Marii Panny w Gdyni.

[edytuj] Odznaczenia

[edytuj] Życie prywatne

Od 1921 Antoni Kasztelan był żonaty z Marią, zmarłą w 1993. Posiadali 3 dzieci: Stanisława (ur. w 1923) - żołnierza Armii Krajowej, Zygmunta (ur. w 1926) - absolwenta Akademii Medycznej w Gdańsku i lekarza urologa, oraz Danutę (ur. w 1934) - absolwentkę Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.

[edytuj] Bibliografia

Julian Czerwiński, Małgorzata Czerwińska, Maria Babnis, Alfons Jankowski, Jan Sawicki. "Kadry Morskie Rzeczypospolitej. Tom II. Polska Marynarka Wojenna. Część I. Korpus oficerów 1918-1947." Wyższa Szkoła Morska. Gdynia 1996. (ISBN 83-86703-50-4)

Marynarka Wojenna Rzeczypospolitej Polskiej (MW RP)

Historia | Jednostki organizacyjne | Admirałowie

Dowództwo | Centrum Operacji Morskich

[edytuj] Przypisy

↑ Rozporządzenie o wykonaniu kary śmierci głosiło: Przy przekazywaniu zwłok proszę wziąć pod uwagę Instytut Anatomii Uniwersytetu w Königsbergu Gazeta Polska nr 38 20 września 2006.

Źródło: "http://pl.wikipedia.org../../../a/n/t/Antoni_Kasztelan_3fc5.html"

Kategorie: Polscy oficerowie Marynarki Wojennej • Oficerowie II Rzeczypospolitej • Polacy w I wojnie światowej • Powstańcy wielkopolscy • Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej • Uczestnicy kampanii wrześniowej • Funkcjonariusze polskich służb specjalnych • Straceni przez dekapitację • Urodzeni w 1896 • Zmarli w 1942