Theïsme

Theïsme is een godsdienstfilosofische leer die het bestaan van goden, maar met name een persoonlijke God of godheid erkent, die zowel transcendent is als immanent; God is dus tegelijkertijd oneindig en ver boven de mensen verheven en onderscheiden van de door hem geschapen wereld, en tegelijkertijd in bepaalde zin actief aanwezig in de wereld en in het wereldgebeuren. De effecten van God 's almacht en voorzienigheid kunnen door de mens worden opgemerkt.

Theïsme onderscheidt zich van deïsme door de aanvaarding van de immanentie van God en is het tegenovergestelde van atheïsme.

Het traditionele christendom is overwegend theïstisch. Het leert dat God als de Immanuel, de "God met ons" in de persoon van Jezus Christus in de wereld kwam en dat Hij na zijn hemelvaart in de persoon van de Heilige Geest kwam om in mensen te wonen. Het Oude Testament verhaalt van verschillende mogelijke verschijningen (theofanieën) van God in engelen- of mensengedaante en/of direct spreken van God tot mensen door dromen en hoorbare boodschappen. Ook zou hij mensen direct of indirect hebben aangestuurd tot handelen. Het Oude Testament bevat de overleveringen van zijn bemoeienissen met het volk Israël.

De meeste theïsten geloven dat God zowel alwetend als almachtig is, hoewel deze overtuiging vragen oproept over Gods verantwoordelijkheid ten aanzien van het kwaad en het lijden in de wereld. Sommige theïsten menen dat God bewust of doelgericht zijn alwetendheid of zijn almacht beperkt.

Bekende verdedigers van het theïsme zijn onder meer Richard Swinburne, emeritus hoogleraar filosofie in Oxford. In Nederland is Willem Ouweneel een bekende verdediger van het theïsme. In maart 2005 publiceerde hij het Theïstisch Manifest.