Positivisme
Het positivisme is een filosofische stroming die haar wortels heeft gevonden in het sterke vooruitgangsgeloof en de autonomiegedachte (het sterkst uitgewerkt door Immanuel Kant) van verlichtingsdenkers en Franse Revolutionairen. In tegenstelling tot deze laatsten, hadden positivistische denkers echter een reformistische in plaats van een revolutionaire instelling. De term duidt op een filosofie die zich enkel op waarneembare feiten baseert (cf. empirisme) en godsdienstige of metafysische verklaringen van de hand wijst, gekoppeld aan het typische geloof in de vooruitgang van de mensheid in de richting van een positieve, op praktijk gerichte wereldbeschouwing.
Uitgangspunt van het positivisme is dat kennis alleen mogelijk is aangaande de wereld der verschijnselen. De wetenschap wordt gezien als de enige bron van geldige kennis en daarbij zijn alleen empirische waarnemingen en logische principes van belang. Het positivisme betekent de afwijzing van alle filosofie en theologie, van elke normatieve kennis of ethiek en van alle kennis die niet zintuiglijk controleerbaar is.
Aanhangers van het positivisme staan op het standpunt dat bij de beoefening van de filosofie iedere metafysica dient te worden vermeden. Het kenmerk van de positieve filosofie is dat ze alle verschijnselen als onderworpen beschouwt aan onveranderlijke wetten.
Eén van de eerste positivistische denkers was Saint-Simon, voluit Claude Henri de Rouvroy, wiens ideeën later verder uitgewerkt zouden worden tot de wet van de drie stadia door zijn volgeling Auguste Comte. Het positivisme vond ook gehoor in Latijns-Amerika. In Mexico legde de positivistische filosoof Gabino Barreda de basis voor een generatie van científicos, positivistische politiek-economische adviseurs, en Comtes devies 'Orde en Vooruitgang' werd opgenomen in de vlag van Brazilië.
[bewerk] Kritiek op het positivisme
De stelling dat alleen resultaten van de positieve wetenschappen wetenschappelijke waarde hebben, is zelf geen resultaat van de positieve wetenschappen, evenmin als het verificatiebeginsel verifieerbaar is.
