Perm-Trias-massa-extinctie

De Perm-Trias massa-extinctie is een periode van massaal uitsterven. Binnen een relatief korte tijd zijn vele soorten organismen uitstorven.

Er zijn tot nu toe vijf momenten van massaal uitsterven bekend, waarvan de grootste 251 miljoen jaar geleden plaatsvond, bij de overgang van het Perm naar het Trias. 95% van alle in zee levende soorten en ongeveer 70% van de gewervelde landdieren stierf toen uit.

Tegenwoordig wordt aangenomen dat deze uitstervingsgolf zich in naar geologische maatstaven zeer korte tijd voltrok, namelijk binnen 1 miljoen jaar, ongeveer 252 miljoen jaar geleden. In Groenland zijn ook bewijzen gevonden voor een minder hevige uitstervingsgolf 9 miljoen jaar eerder. Door die extra gebeurtenis kon met tot voor kort denken dat het om een veel langduriger proces ging.

[bewerk] Mogelijke verklaringen

Voor de massa-extinctie zijn verschillende mogelijke oorzaken genoemd.

• Plaattektoniek. Ten tijde van de massa-extinctie waren alle continenten net verenigd in Pangea. Er waren daardoor veel minder ondiepe zeeën en de darop aangewezen organismen kregen er veel concurrentie bij. Tegen deze verklaring wordt het bezwaar ingebracht dat Pangea tijdens de extinctie al te lang bestond.
• Een inslag op Antarctica. In 2006 werd de ontdekking bekendgemaakt van een inslagkrater op Antarctica, de Wilkes Land-krater. Deze krater is meer dan twee keer zo groot als de Chicxulubkrater op het schiereiland Yucatan, die in verband wordt gebracht met de maasa-extinctie aan het eind van het Krijt, waarbij onder andere de dinosauriërs uitstierven.
• Een supernova of gamma ray burst. Een supernova-uitbarsting op een afstand van minder dan 10 parsec ofwel 32,6 lichtjaar zou de ozonlaag volkomen kunnen vernietigen, waarna het leven op Aarde jarenlang blootgesteld zou zijn aan ultraviolette straling. Alleen diepzeeorganismen zouden daar zonder veel schade doorheen komen, de rest zou als gevolg van die blootstelling grotendeels uitsterven. Op grond van statistische overwegingen is een dergelijke supernova rond de Perm-Triasovergang aannemelijk. Een gamma ray burst op een afstand van ongeveer 6000 lichtjaar zou hetzelfde effect kunnen hebben.
• De vulkanische activiteit in Siberië. De Perm-Triasovergang werd gekenmerkt door intensief vulkanisme. In deze periode ontstonden de

Siberische Trappen, een 200.000 km² groot basaltplateau, letterlijk het uitvloeisel van de omvangrijkste vulkanische activiteit uit de geschiedenis van de Aarde. Als gevolg van dit vulkanisme kan het klimaat voldoende veranderd zijn om een massa-extinctie teweeg te brengen.

• Waterstofsulfide in de dampkring. Weer een andere hypothese luidt dat koud water bij de polen zoveel zuurstof oploste dat dat er een tekort aan zuurstof in het zeewater ontstond waardoor anaërobe bacteriën de overhand kregen en de atmosfeer gingen verrijken met methaan en waterstofsulfide. De laatste stof is weer dodelijk voor landplanten en tast de ozonlaag aan.

Dit artikel is een beginnetje. U wordt uitgenodigd op bewerk te klikken om uw kennis aan dit artikel toe te voegen.