Liberty (schip)
 SS Carlos Carrillo |
|
| Carrière | |
|---|---|
| Kiellegging: | |
| Tewaterlating: | |
| Status: | |
| Algemene kenmerken | |
| Deplacement: | |
| Tonnage: | |
| Draagvermogen: | 7000 dwt |
| Lengte: | 135 meter |
| Breedte: | 17,3 meter |
| Diepgang: | 8,5 meter |
| Voortstuwing en vermogen: | Twee oliegestookte stoomketels, drievoudige expansie stoommachine, enkele schroef, 2500 pk (1.9 MW) |
| Snelheid: | 11 tot 11,5 knopen |
| Bemanning: | 41 |
| Bewapening: | Op de achtersteven geplaatste 4 inch (102 mm) dekkanon voor gebruik tegen duikboten aan de oppervlakte, meerdere luchtafweerkanonnen. |
De Liberty schepen waren vrachtschepen die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden gebouwd in de Verenigde Staten. Ze waren goedkoop en snel te bouwen en werden een symbool van de industriële productie van de VS gedurende de oorlogsjaren. Gebaseerd op het aantal schepen dat door het Verenigd Koninkrijk was besteld ter vervanging van door Duitse U-boten getorpedeerde schepen, werden ze aangeschaft voor de Amerikaanse vloot en middels de Lend-Lease Act voor het Verenigd Koninkrijk. Zestien Amerikaanse scheepswerven bouwden 2.751 Liberties tussen 1941 en 1945, met ruime marge het grootste aantal schepen gebaseerd op één enkel ontwerp.
De productie van deze schepen weerspiegelde, op een veel grotere schaal, de bouw van de Hog Islander schepen en vergelijkbare gestandaardiseerde types tijdens de Eerste Wereldoorlog. De enorme inspanning om de Liberty schepen te bouwen, het buitengewone aantal schepen dat werd gebouwd en het feit dat een aantal van de schepen veel langer meegingen dan de vijf jaar waarvoor ze ontworpen waren, heeft ervoor gezorgd dat er veel studie is gedaan naar de schepen.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
In 1936 werd de Merchant Marine Act aangenomen om de jaarlijkse productie van 50 koopvaardijschepen te subsidiëren. Deze schepen zouden dan in het geval van oorlog gebruikt kunnen worden door de United States Navy. Het aantal schepen werd verdubbeld in 1939 en wederom in 1940 tot 200 schepen per jaar. Het aantal schepen bestond uit verschillende scheepstypes, waaronder een tanker en drie types vrachtschepen, die allen door stoomturbines zouden moeten worden aangedreven. Echter, door de beperkte industriële capaciteit, vooral voor wat betreft de productie van turbines, werden er maar weinig van deze schepen gebouwd.
In 1940 bestelde de Britse overheid 60 stoomschepen van Amerikaanse scheepswerven om oorlogsverliezen te vervangen en de koopvaardijvloot te bevorderen. Deze Ocean-klasse was simpel, maar voor die tijd redelijk groot met een kolengestookte zuigermotor van 2500 pk. Deze motor was een verouderd, maar betrouwbaar ontwerp. Er werd gekozen voor een kolengestookte installatie, omdat Groot-Brittannië wel over kolenmijnen beschikte, maar nog geen eigen olievelden had. Voorgaande ontwerpen, waaronder de Northeast Coast, Open Shelter Deck Steamer, waren gebaseerd op een simpel schip dat oorspronkelijk gebouwd werd in Sunderland door J.L. Thompson & Sons vanaf 1879 tot de jaren 30. De bestelling specificeerde een toename van de ontwerpdiepgang met 18 inch (457 mm) zodat het deplacement toenam met 800 ton tot 10.100 ton. De accommodatie, brug en hoofdmotor van deze schepen waren midscheeps geplaatst met een lange schroefas naar de schroef. Het eerste Ocean-klasse schip, de Ocean Vanguard, liep op 16 augustus 1941 van stapel.
Het ontwerp was aangepast door de United States Maritime Commission om het in overeenstemming te brengen met de Amerikaanse constructiemethodes en om het nog eenvoudiger en goedkoper te kunnen bouwen. In dit ontwerp werd veel van het klinken - wat eenderde van de arbeidskosten inhield - vervangen door lassen. De opdracht werd gegeven aan een conglomeraat van aannemers van de Westkust van de Verenigde Staten dat bekend stond als de Six Companies, met aan het hoofd Henry J. Kaiser.
Op 27 maart 1941 werd het aantal lend-lease schepen vermeerderd tot 200 door de Defense Aid Supplemental Appropriations Act. In april werd dit aantal vermeerderd tot 306, waarvan 117 Liberty schepen zouden zijn.
De schepen hadden aanvankelijk een slecht imago door hun vormgeving. In een toespraak waarin hij het nood scheepsbouwprogramma aankondigde, verwees President Roosevelt naar het schip als "a dreadful looking object" en TIME Magazine noemde het een "Ugly Duckling". Om dit imago bij te stellen werd 27 september 1941 aangewezen als Liberty Fleet Day en werden de eerste 14 Emergency schepen die dag te water gelaten. De eerste van deze was de SS Patrick Henry, tewater gelaten door President Roosevelt. In een opmerking tijdens de tewaterlating citeerde Roosevelt Patrick Henry's toespraak uit 1775 die eindigde met "Give me liberty or give me death". Roosevelt zei dat de nieuwe klasse van schepen vrijheid zou brengen naar Europa, vandaar de naam Liberty Ship.
Aanvankelijk waren er nog 230 dagen nodig om een Liberty te bouwen (Patrick Henry duurde 244 dagen), maar het gemiddelde daalde naar uiteindelijk 42 dagen. Het record werd gezet door de Robert E. Peary die 4 dagen en 15 1/2 uur na de kiellegging tewater werd gelaten, hoewel deze publiciteitsstunt niet meer werd herhaald. De schepen werden volgens het lopende band principe gebouwd met geprefabriceerde secties. In 1943 werden er drie nieuwe Liberty schepen per dag afgemaakt. Ze werden voornamelijk genoemd naar beroemde Amerikanen, beginnend met de ondertekenaars van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring.
Elke groep die voor $2 miljoen aan War bonds (oorlogsobligaties) bij elkaar wist te krijgen, kon een naam voorstellen. De meeste schepen werden naar overleden personen genoemd.
Een ander opmerkelijk Liberty schip was de SS Stephen Hopkins die een Duitse commerce raider tot zinken wist te brengen in 1942 en daarmee het eerste Amerikaanse schip was dat een Duits oppervlakteschip tot zinken wist te brengen.
De SS Richard Montgomery is ook opvallend, hoewel op een minder positieve manier; het wrak ligt uit de kust van Kent (Engeland) met 1500 ton explosieven aan boord, genoeg om een kleine atoombom te evenaren, mocht het ooit afgaan.
Veel Liberty schepen hadden last van scheuren in de romp en dek en een aantal zonk door deze fouten. Gedurende de Tweede Wereldoorlog waren er bijna 1500 serieuze scheuren. Negentien schepen braken in tweeën zonder waarschuwing. De schepen werden zeer snel gebouwd, vaak door onervaren mensen, in een periode waarin brosheideffecten bij staal nog niet goed werden begrepen; ze werden vaak zwaar overbeladen, terwijl een aantal problemen optrad in zware stormen die elk schip in gevaar hadden gebracht. De Victory, de opvolger van de Liberty, werd sterker en minder stijf gebouwd.
Meerdere tankers werden ook in massa geproduceerd, waarvan de T2 tanker in de grootste aantallen werd gebouwd tussen 1942 en het einde van 1945.
Veel Liberty schepen overleefden de oorlog en maakten een groot deel uit van de koopvaardijvloot na de oorlog. Tegenwoordigzijn er nog twee operationele Liberty schepen: de SS John W. Brown en de Jeremiah O'Brien. Beide zijn museumschepen en varen nog regelmatig uit. De SS Albert M. Boe ligt als Star of Kodiak in de haven van Kodiak, Alaska.
[bewerk] Zie ook
- T2 tanker
- Type C1 schip
- Type C2 schip
- Victory schip
- Hog Islander
[bewerk] Externe links
- Liberty Schepen gebouwd door de United States Maritime Commission in de Tweede Wereldoorlog
- Links naar Liberty Ship informatie
- SS Jeremiah O'Brien website (één van de twee nog operationele Liberty schepen)
- SS John W. Brown website (één van de twee nog operationele Liberty schepen)
- http://www.ssrichardmontgomery.com ( Liberty ship SS Richard Montgomery wrak)
[bewerk] Referenties
- Ships for Victory: A History of Shipbuilding under the U.S. Maritime Commission in World War II, by Frederic C. Lane ISBN 0810867525
