Hugo Brandt Corstius
Hugo Brandt Corstius (Eindhoven, 29 augustus 1935) is een Nederlands schrijver en wetenschapper die zowel in de alfa- als in de bètawetenschappen zijn sporen heeft verdiend. Hij is onder andere, als columnist, bekend geworden onder zijn pseudoniemen Piet Grijs, Stoker en Battus.
Brandt Corstius is een zoon van de leraar Nederlands Jan Brandt Corstius. Hij promoveerde in 1970 op een proefschrift over computertaalkunde en werkte aanvankelijk bij het Mathematisch Centrum in Amsterdam. Bij het grote publiek is hij vooral bekend vanwege zijn letterkundige kant, te weten:
- als columnist voor met name Vrij Nederland en de Volkskrant
- als taalkundige/literatuurcriticus voor onder andere Vrij Nederland, de Volkskrant en NRC Handelsblad
Inhoud |
[bewerk] Pseudoniemen
Hugo Brandt Corstius schreef en schrijft onder verschillende (zeker 60) pseudoniemen, alloniemen, piknamen en schuilnamen, waarbij (volgens eigen zeggen) ieder pseudoniem een deel van zijn karakter is.
Hij schreef in Vrij Nederland onder het pseudoniem Piet Grijs en van 1979 tot 1986 in de Volkskrant onder het pseudoniem Stoker.
Als Piet Grijs schreef hij een serie aanvallen op de Leidse criminoloog Wouter Buikhuisen die door middel van hersenonderzoek een verband tussen criminaliteit en biologische factoren wilde aantonen. Inmiddels is dergelijk onderzoek een algemeen geaccepteerde onderzoeks-dicipline maar in het politieke en wetenschappelijke klimaat van de jaren zeventig waren de artikelen van Brandt Corstius aanleiding tot het volledig dwarsbomen van het onderzoek. Brandt Corstius heeft zich nooit gedistantieerd van de artikelserie.
Andere pseudoniemen die hij gebruikt(e) zijn Battus (onder andere in NRC Handelsblad en Vrij Nederland), Victor Baarn, Dolf Cohen, Maaike Helder, Peter Malenkov en Talisman, buiten een 60- tot 70-tal andere schuilnamen en/of ondertekeningen.
Twee van de boeken die hij heeft geschreven onder het pseudoniem Battus zijn de Opperlandse taal- & letterkunde en twintig jaar later de opvolger Opperlans!. Dit zijn letterkundige boeken die de vorm van de Nederlandse taal beschrijven zonder een nadruk te leggen op de betekenis.
[bewerk] P.C. Hooftprijs
In 1984 weigerde het toenmalige Kabinet-Lubbers I de P.C. Hooftprijs aan Hugo Brandt Corstius uit te reiken, ook al was hij daarvoor voorgedragen door de jury. Dit omdat hij zich in de ogen van het kabinet geregeld ongepast uitliet over de toenmalige regering. Met name het vergelijken van de toenmalige minister van financiën Onno Ruding met de oorlogsmisdadiger Adolf Eichmann was hier debet aan. Als gevolg van deze rel is de prijs twee jaar lang niet uitgereikt en werd de P.C. Hooftprijs van Staatsprijs gedegradeerd tot 'gewone' prijs. In 1987 was Brandt Corstius de eerste schrijver die deze vernieuwde P.C. Hooftprijs in ontvangst mocht nemen.
[bewerk] Leonardo-leerstoel
Aan de Universiteit van Tilburg bekleedde hij in 1998 de Leonardo-leerstoel. Tijdens zijn colleges ontvouwde hij een filosofie over het bewustzijn. In zijn theorie werd het bewustzijn losgeknipt van verweven noties als "de ziel" of "de geest". Het bewustzijn (opgevat als de onweerlegbare notie te weten, te voelen, er van doordrongen te zijn dat je bestaat en dat je ook zou bestaan als een deel van je hersens er niet meer zou zijn) wordt verklaard als een "luchtspiegeling" die ontstaat door de recursieve werking van onze hersenen. (Deze theorie is verwant aan wat Douglas Hofstadter schrijft in Gödel, Escher, Bach.) Metafoor van onze hersenen als een stilstaande vijver, waarin een steen gegooid wordt. De steen verspreidt kringen, die op de randen botsen en dan terugkeren en gaan interfereren met eerdere kringen.
Brandt Corstius is anno 2005 docent Neerlandistiek aan de Sorbonne. Zijn dochter Aaf Brandt Corstius is columniste.
[bewerk] Prijzen
- 1978 - Cestoda-prijs
- 1978 - Burgemeester van Grunsven-prijs voor zijn gehele oeuvre
- 1985 - Busken Huetprijs voor Rekenen op taal
- 1987 - P.C. Hooftprijs voor zijn gehele oeuvre
[bewerk] Bibliografie
- 1966 - De reizen van Pater Key (onder het pseudoniem Raoul Chapkis)
- 1966 - Zes dagen onbedachtzaamheid kan maken dat men eeuwig schreit (als Raoul Chapkis)
- 1966 - Ik sta op mijn hoofd (als Raoul Chapkis)
- 1970 - Exercises in Computational Linguistics (dissertatie)
- 1970 - Grijsboek, of de nagelaten bekentenissen van Raoul Chapkis
- 1971 - Zinnig tuig (als Piet Grijs)
- 1972 - Blijf met je fikken van de luizepoten af!
- 1974 - Algebraïsche taalkunde
- 1974 - Weer een nieuw vak?
- 1975 - A is een letter (als Piet Grijs)
- 1975 - Piet Grijs is gek (als Piet Grijs)
- 1977 - Kritiek op kritiek (als Piet Grijs)
- 1978 - Computer-taalkunde
- 1978 - Televisie, psychiaters, computers en andere griezelverhalen (als Piet Grijs)
- 1978 - De encyclopedie (als Battus)
- 1978 - Buikhuizen; dom én slecht (als Piet Grijs)
- 1980 - De Kroon (als Victor Baarn)
- 1981 - Opperlandse taal- & letterkunde (als battus)
- 1981 - Verzameld werk (als Raoul Chapkis)
- 1982 - Verbrande turf (als Stoker)
- 1982 - ...honderd, ik kom! (als Piet Grijs en anderen)
- 1984 - De Encyclopedie (als Battus)
- 1985 - Tussen letter en boek (als Battus)
- 1987 - Liegen, loog, gelogen (als Dolf Cohen)
- 1988 - Denk na
- 1988 - Een lettertje verschil/Een kettertje verschik (als Battus)
- 1990 - O'dom (als Battus)
- 1990 - Q (als Battus)
- 1991 - Symmys (als Battus)
- 1992 - De man die niet meer in de rij wou staan (als Peter Malenkov)
- 1993 - Letterkunst (als Battus)
- 1993 - Schuld en boete (als Piet Grijs)
- 1993 - Onbewolkt (als Maaike Helder)
- 1993 - Talismania (als Talisman)
- 1995 - De hoofdredacteur
- 1995 - Water en vuur
- 1999 - Het bewustzijn
- 2001 - Dingen leren
- 2002 - Opperlans! (als battus)
- 2003 - Vormen en woorden (Vermeerlezing, als gastschrijver aan de TU Delft)
- 2005 - Klein maar zijn (als Batticus)
- 2006 - Eetgeenvlees
[bewerk] Externe links
- Brandt Corstius over taal en techniek, interview over zijn gastschrijverschap (2003) in het wetenschapstijdschrift Delft Integraal
