Gazellen
| Gazellen | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Thomsongazelle (Eudorcas thomsonii) |
|||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
|
|||||||||||||||
| Informele groep | |||||||||||||||
| Gazellen |
Gazellen (geslachten Gazella, Eudorcas en Nanger) vormen een groep hoefdieren uit de onderfamilie der echte antilopen (Antilopinae). Er zijn ongeveer vijftien soorten, waaronder de Thomsongazelle. Ze komen voor in de drogere graslanden, savannes en woestijnen van Afrika, Arabië en Zuidwest- & Centraal-Azië tot in India. De naam gazelle komt van het Arabische woord "ghâzal", wat zowel "snel", "sierlijk" als "raszuiver" betekent. De gazellen worden meestal allemaal in het ene geslacht Gazella geplaatst, maar vanaf de jaren '90 van de twintigste eeuw begon duidelijk te worden dat dit geen natuurlijke, monofyletische groep was. Als resultaat daarvan zijn de geslachten Eudorcas en Nanger, waartoe enkele van de bekendste gazellen behoren, van Gazella afgesplitst. Ook nu nog is Gazella waarschijnlijk geen natuurlijke groep. Er zijn drie groepen soorten binnen het geslacht, die waarschijnlijk twee monofyletische geslachten vormen.
Gazellen zijn sierlijke dieren, met dunne poten, een lange hals en gedraaide hoorns. De vachtkleur is meestal zandkleurig of rossig met een witte onderzijde. Ze leven vaak in kuddes en eten het liefst ruwe, makkelijk verteerbare planten en bladeren.
Gazellen spelen een belangrijke rol in verschillende religies en in legendes.
[bewerk] Soorten
De systematiek van de gazellen is verward; veel soorten worden door andere bronnen als ondersoorten beschouwd en omgekeerd. Tegenwoordig leven er nog 11 tot 14 soorten. Twee soorten zijn uitgestorven: de Noord-Algerijnse gazelle en Gazella arabica (met twee ondersoorten, de Farasangazelle en de Bilkisgazelle). Met de meeste andere soorten gaat het slecht; alleen de Indische gazelle is helemaal veilig.
- Geslacht Eudorcas
- Koringazelle (Eudorcas rufifrons)
- Noord-Algerijnse gazelle (Eudorcas rufina)†
- Thomsongazelle (Eudorcas thomsonii)
- Geslacht Gazella
- G. subguttorosa-groep
- Edmi, Edmigazelle of Cuviergazelle (Gazella cuvieri)
- Duingazelle (Gazella leptoceros)
- Kropgazelle (Gazella subgutturosa)
- G. bennettii-groep
- Indische gazelle (Gazella bennettii)
- Saudigazelle (Gazella saudiya)
- G. dorcas-groep
- Gazella arabica† (de twee ondersoorten, de Farasangazelle, G. a. arabica, en de Bilkisgazelle, G. a. bilkis, zijn lange tijd als aparte soorten gezien)
- Dorcasgazelle (Gazella dorcas)
- Gazella erlangeri
- Berggazelle of Edmigazelle (Gazella gazella)
- Spekes gazelle (Gazella spekei)
- G. subguttorosa-groep
- Geslacht Nanger
- Damagazelle (Nanger dama)
- Grantgazelle (Nanger granti)
- Soemmeringgazelle (Nanger soemmerringi)
De volgende soorten worden ook wel als "gazellen" aangeduid:
- Geslacht Ammodorcas
- Dibatag of lamagazelle (Ammodorcas clarkei)
- Geslacht Litocranius
- Gerenoek of giraffegazelle (Litocranius walleri)
- Geslacht Procapra
- Mongoolse gazelle (Procapra gutturosa)
- Tibetgazelle (Procapra picticaudata)
- Chinese steppengazelle (Procapra przewalskii)
