Frauenkirche (Dresden)

Frauenkirche

De Frauenkirche in Dresden is een Evangelisch-Lutherse kerk in hoogbarokke stijl die tussen 1726 en 1743 werd gebouwd. De kerk werd ontworpen door de Dresdener architect George Bähr (1666-1738). Volgens de lutheraanse liturgie moesten altaar, doopvont en preekstoel voor alle gelovigen zichtbaar zijn. Daarom koos Bähr niet voor een basilicale, langwerpige vorm, maar voor een centraalbouw. De kerk werd rond gebouwd, de kerkgangers zaten op balkons boven elkaar. De koepel was vanuit alle delen van de stad Dresden te zien.

In de Tweede Wereldoorlog werd de kerk tijdens een luchtaanval in de nacht van 13 op 14 februari 1945 verwoest. Bij deze geallieerde aanval met brandbommen werd een groot deel van Dresden verwoest en kwamen ruim 35.000 burgers om het leven. De stad was in die tijd overvol met vluchtelingen. Ten tijd van de DDR bleef de ruïne van de kerk als een permanente herinnering aan de verschrikkingen van de oorlog staan.

Na de Wende begon men in 1994 met de wederopbouw. Door ondersteuning van burgers, steden en landen werd het mogelijk gemaakt dat de kerk op 30 oktober 2005 zijn deuren weer heeft kunnen openen. De restauratie heeft naar schattingen 130 miljoen euro gekost.

Symbool van verzoening

"Laat deze kerk, die zo lang een symbool van de verwoesting van de stad is geweest, nu een symbool van verzoening tussen Groot-Brittannië en Duitsland worden", schreef de Britse ambassadeur in Duitsland, Peter Torry, in de Süddeutsche Zeitung. 59 Jaar na het geallieerde bombardement werd door de zoon van een piloot, die aan het bombardement deelnam, een gulden kruis vervaardigd. Op 23 juni 2004 werd dit kruis, samen met de koepel, op de kerk gehesen.

Inhoud

1 Geschiedenis
- 1.1 De Romaanse voorganger
- 1.2 De huidige kerk
2 De verwoesting
3 Externe links

[bewerk] Geschiedenis

[bewerk] De Romaanse voorganger

Al in de 11e eeuw werd op de plaats van de huidige Frauenkirche een kleine Romaanse kerk gebouwd. Vermoedelijk was deze de oudste kerk van Dresden. Deze kerk werd gewijd aan de Maagd Maria en werd later Onze Lieve Vrouw genoemd. In de Middeleeuwen werd deze kerk meermaals omgebouwd. Tijdens de Reformatie viel het kerkgebouw onder de Lutheraanse gemeente van de stad. In het begin van de 18e eeuw werd het gebouw bouwvallig en was niet meer toereikend om plaats te bieden aan het groeiende aantal gelovigen uit de omgeving.

[bewerk] De huidige kerk

De huidige Frauenkirche werd gebouwd als een Lutheraanse (Protestantse) kathedraal, ofschoon de keurvorst van Saksen , Frederik Augustus I (1670-1733), Katholiek was. Zijn steun voor de bouw van de kerk maakte de kerk tot een belangrijk symbool van religieuze verdraagzaamheid.

De originele barokke kerk werd gebouwd tussen 1726 en 1743. Deze werd ontworpen door de stadsarchitect van Dresden George Bähr (1666-1738), één van de grootmeesters van Duitse Barokke stijl. Hij leefde helaas niet lang genoeg om de voltooiing van zijn grootste werk te zien. Bähr’s karakteristieke ontwerp van de kerk was in staat om de nieuwe geest van Protestantse liturgie te snappen door het altaar, de apsis en de doopfont te plaatsen in het midden waardoor deze direct zichtbaar waren voor de hele kerkgemeenschap.

In 1736, bouwde de befaamde orgelbouwer Gottfried Silbermann (1683-1753) een drie-lagen, 43-toetsen instrument voor de kerk. Het kerkorgel werd gewijd op 25 november en Johann Sebastian Bach (1685-1750) gaf een opvoering op het instrument op 1 december.

Dresden Frauenkirche in 1880

Het meest karakteristieke eigenschap van de kerk was zijn onconventionele 314 voet (100 meter) hoge koepel, die Steinerne Glocke of de "Stenen Klok" werd genoemd. Dit was een technische triomf en vergelijkbaar met de koepel van Michelangelo voor Sint-Pietersbasiliek te Rome. De 12.000-ton koepel van Frauenkirche die gemaakt werd van zandsteen steeg hemelwaarts zonder enige interne steunen. Ondanks twijfels in het begin, bleek de koepel uiterst stabiel te zijn.

Ooggetuigen in 1760 zeiden dat de koepel door meer dan 100 kanonskogels geraakt werd die gevuurd werden door het Pruissische leger onder leiding van Friedrich II tijdens de Zevenjarige Oorlog. De bommen stuiterden eenvoudig weg en de kerk overleefde de aanval.

De voltooide kerk gaf de stad van Dresden een distinctief silhouet, zoals zo mooi afgebeeld in de beroemde schilderijen (zie hierboven) van Bernado Bellotto, een neef van de kunstenaar Canaletto en die tevens bekend was onder dezelfde naam. In 1849 stond de kerk centraal bij de revolutionaire opstanden die later bekend zou worden als de Mei Opstand. Frauenkirche werd omringd door barricades. Hevige gevechten woedde voor dagen alvorens die rebellen die niet reeds waren gevlucht , rondom de kerk gearresteerd werden. Meer dan 200 jaar, siert de prachtige klokvormige koepel, monumentaal en statig het silhouet van oud Dresden, en daarmee de rest van de stad overheersend.

[bewerk] De verwoesting

De ruïne in 1991

Op 13 februari 1945, begonnen de Geallieerden met het bombarderen van Dresden. Indrukwekkend genoeg kon, de kerk twee dagen en nachten standhouden. De acht zandstenen pilaren die de kolossale koepel ondersteunden konden lang genoeg standhouden voor de evacuatie van de 300 mensen die hun toevlucht hadden gezocht in de crypte van de kerk voordat deze uiteindelijk bezweken door de ongeveer 650.000 brandbommen die de Britten en Amerikanen op de stad hebben gegooid. De temperatuur in en om de kerk bereikte 1000 graden Celsius. Uiteindelijk begaf de koepel het om 10:00 op 15 februari. De pilaren gloeiden rood en ontploften. De buitenmuren verpulverden en bijna 6000 ton steen viel ter aarde neer, daarbij de massieve vloeren van de kerk penetrerend.

Het altaar , een reliëf met de afbeelding van het lijden van Jezus in de hof van Gethsemane op de Olijfberg door Johann Christian Feige, waren slechts gedeeltelijk beschadigd door het bombardement en de brand die de kerk vernietigden. Het altaar en het gebouw daarachter; de apsis hadden deze overleefd. De details van de meeste beelden waren wel verbrijzeld door naar beneden vallend puin en de fragmenten lagen onder het puin.

Het gebouw verdween uit de silhouet van Dresden en de geblakerde stenen zouden voor de volgende 45 jaar op een hoop wachten midden in de stad terwijl de communisten de macht overnamen in wat nu de DDR werd genoemd. Kort na de oorlog begonnen de bewoners van Dresden de unieke stenen fragmenten van de Frauenkirche te verzamelen en te nummeren zodat ze later gebruikt zouden kunnen worden bij de renovatie van de kerk. Voorts ontmoedigde het bestaande volkssentiment de communistische autoriteiten om het puin op te ruimen en plaats te maken voor een parkeerplaats.

In 1982 werd de ruïne een plek van een vredesbeweging gecombineerd met vreedzame demonstraties tegen het regime van de DDR. Op de herdenkingsdag van het bombardement, verzamelden 400 Dresdenaren bij de ruïne en werd dit in stilte herdacht. Dit was onderdeel van de groeiende invloed van de burgerrechtenbeweging. In 1989, kort voor de Wende groeide het aantal demonstranten tot in de tienduizenden, en de Muur die het Westen van het Oosten scheidde viel. Deze opende de deur naar de Duitse eenwording.