Francisco I. Madero

Francisco I. Madero González (Parras, 30 oktober 1873 – Mexico-stad, 22 februari 1913) was een liberale revolutionair die president van Mexico was tussen 1911 en 1913.

Hij werd geboren in Parras in de staat Coahuila als zoon van ouders van Portugese afkomst. Het is onzeker of zijn middelste intiaal I voor Ignacio of Indalecio staat. Madero volgde een opleiding aan de universiteiten van Baltimore, Versailles en Berkeley. In 1904 kwam hij in de politiek terecht, bij de Partido Nacional Antirreleccionista (Anti-Herverkiezingspartij), tegenstanders van de autoritaire president Porfirio Díaz.

Madero was een liberale kapitalist. Hij vreesde dat de onderdrukking en armoede onder het régime van Díaz tot een socialistische revolutie zou leiden. Hij was voorstander van een oligarchische democratie. Een elite zou moeten regeren zonder dat de "onwetende massa" invloed zou moeten hebben op de besluitvorming.

In 1910 was Madero presidentskandidaat voor de Anti-Herverkiezingspartij. Hij genoot grote steun, en er werd verwacht dat hij de verkiezingen zou winnen. Volgens de officiële uitslag had Díaz echter met grote meerderheid gewonnen, en had Madero in het hele land slechts een paar honderd stemmen gehaald. Madero vluchtte naar Texas waar hij het Plan de San Luis Potosí ter omverwerping van Díaz uitwerkte. Op 20 november begon de opstand, die wordt beschouwd als het begin van de Mexicaanse Revolutie. In een groot deel in het land braken opstanden uit. Op 25 mei 1911 trad Díaz af. Francisco León de la Barra werd tot interim-president benoemd. In oktober volgden er verkiezingen, waarin Madero werd gekozen. Op 6 november werd hij ingehuldigd.

Roque González Garza (links) en Francisco I. Madero (midden) tijdens hun ballingschap in San Antonio, Texas, in 1910

Madero's bondgenoten Pancho Villa en Emiliano Zapata hadden zich inmiddels tegen hem gekeerd omdat hij niet radicaal genoeg zou zijn, conservatieven als De la Barra hadden zich tegen hem gekeerd omdat hij juist té radicaal was. Er braken weer opstanden uit. De Amerikaanse president Taft wilde weer rust in Mexico hebben omdat de chaos de handelsbelangen van de VS in Mexico schaadde. De Amerikaanse ambassadeur Henry Lane Wilson spande samen met legerleider Victoriano Huerta. Op 18 februari 1913 dwongen ze Madero tot aftreden, ten gunste van zijn minister Pedro Lascuráin die enkele tientallen minuten later de macht overdroeg aan Huerta. Francsico Madero en zijn broer Gustavo en zijn vicepresident José María Pino Suárez werden gearresteerd en vier dagen later geëxecuteerd, volgens Huerta nadat ze probeerden te vluchten.

[bewerk] Trivia

Madero was het eerste staatshoofd dat in een vliegtuig heeft gevlogen. Dat gebeurde in Mexico-stad op 30 november 1911.
Nadat hij was afgetreden, zei Porfirio Díaz : "Madero heeft een tijger losgelaten; laten we zien of hij hem in bedwang kan houden."
Het is niet geheel zeker waar zijn initaal I. voor staat, Ignacio of Indalencio.
Madero was geheelonthouder en vegetariër.