Eris (dwergplaneet)

(136199) Eris
Een artistieke impressie van de zon gezien vanaf Eris Courtesy NASA/JPL-Caltech
Karakteristieken
Aantal manen	1
Diameter	geschat tussen 2400 en 3000 km
Afplatting	?
Massa	? kg
Rotatietijd (dag)	? uur
Omlooptijd zon (jaar)	557 jaar
Afstand tot de zon (gem)	1,013x10¹⁰ km 67,70 AE
Atmosfeer	?
Temperatuur (gem)	Ca. 30 K (-243 °C)
Kleur	?
Kern	?

(136199) Eris is een in 2005 in ons zonnestelsel ontdekte dwergplaneet in de Kuipergordel die groter is dan Pluto. Eris is vernoemd naar de Griekse godin van tweedracht en strijd, Eris (mythologie). Ze werd op 21 oktober 2003 opgemerkt en geregistreerd. De ontdekkers zijn Michael Brown (California Institute of Technology), Chad Trujillo (Gemini Observatory) en David Rabinowitz (Universiteit van Yale). Het heeft een geschatte diameter tussen 2400 en 3000 km, iets groter dan Pluto, en staat op haar verste punt 3 keer zo ver van de zon als Pluto, 97,6 keer de afstand van de aarde tot de zon.
Om Eris draait een maan, geheten Dysnomia, vernoemd naar de dochter van Eris.

Het was lang onduidelijk of Eris een planeet kon worden genoemd, vanaf 24 augustus 2006 wordt het object door de Internationale Astronomische Unie geclassificeerd als dwergplaneet. Tot 14 september 2006 stond Eris bekend als 2003 UB₃₁₃. In de pers was de onofficiële naam Xena populair, terwijl de ontdekker voorstelde het object Lila te noemen.

[bewerk] Ontdekking

Reeds op 21 oktober 2003 werden met de Samuel Oschintelescoop foto's genomen van Eris, maar men ontdekte pas dat het hemellichaam bewoog toen men 15 maanden later (op 8 januari 2005) de foto's nog eens onderzocht. De ontdekking werd op 29 juli 2005 in de pers aangekondigd.

Tijdsintervalopname die de kleine beweging van Eris ten opzichte van de sterrenhemel laat zien.

[bewerk] Karakteristieken

Bij opname van objecten uit de Kuipergordel is aanvankelijk vaak alleen de helderheid van een object bekend. Die helderheid zegt iets over de grootte van een object, maar dat hangt af van het reflectievermogen van dat object. Eris is dusdanig helder dat zelfs al zou zij 100% van het licht reflecteren zij nog steeds groter zou zijn dan Pluto, 2250 km in doorsnede. Echter, men heeft geprobeerd het object met de Spitzer-ruimtetelescoop te fotograferen en hierop was het object niet te zien. Dit betekent dat het object kleiner moet zijn dan 4500 km in doorsnede. Het maantje zou een diameter van 250 km hebben en 60 keer minder helder zijn.

De dwergplaneet heeft een omlooptijd van 557 jaar, een periheliumafstand van 37,8 AU, een apheliumafstand van 97,6 AU, een excentriciteit van 0,44 en een glooiingshoek van 44°. Dit laatste is mede de oorzaak dat de dwergplaneet nu pas ontdekt is, tot nog toe hebben weinigen in de regio ver buiten het vlak van de ecliptica gezocht.