Duin (geografie)
Een duin is een heuvel van fijn zand langs de kust, een rivier of op andere plekken. Een duin ontstaat door het verwaaien van zand tot een heuvel. De duinen vormen unieke natuurgebieden met een grote verscheidenheid aan dier- en plantensoorten. Als duinen begroeid zijn, spreekt men van groene duinen.
Inhoud |
[bewerk] Belgische en Nederlandse zeeduinen
De duinen langs de Belgische kust en de Nederlandse kust maken deel uit van een strook die loopt van Noord-Frankrijk, via België, Nederland en de Duitse wadden tot in Denemarken. Ze zijn ontstaan door het verwaaien van strandzand. Zij dienen ook als zeewaterkering en worden als zodanig onderhouden. Door het inplanten van helmgras bevordert men de aangroei van de duinen. Ook wordt in de duinen veel drinkwater gewonnen.
[bewerk] Waddeneilanden
De Nederlandse, Duitse en Deense waddeneilanden bestaan voor een groot deel uit duinen. Achter de duinstrook die een bescherming tegen de Noordzee vormt ligt veelal nog een smalle strook polderland. Deze duingebieden zijn fraaie en grote natuurgebieden.
[bewerk] Hollandse duinen
De duinen langs de Hollandse kust zijn te onderscheiden in oude duinen en jonge duinen. De oude duinen zijn enkele duizenden jaren geleden ontstaan en liggen nu enige kilometers van de kust. Veel dorpen en steden zijn ontstaan op de lage oude duinen, waaronder Alkmaar, Heiloo, Uitgeest, Beverwijk, Velsen, Haarlem, Heemstede, Wassenaar en Den Haag.
De jonge duinen ontstonden vanaf zo'n duizend jaar geleden toen door zandverstuiving een nieuwe hoge rug van duinen ontstond. Deze vormen nu de meest westelijke begrenzing van de duinstrook langs de Hollandse en kust. De jonge duinen zijn ook een stuk hoger dan de oude duinen en op sommige plaatsen enkele tientallen meters hoog. De hoogste duinen zijn zo'n vijftig meter en daarmee de hoogste delen van Holland.
[bewerk] Grote Hollandse duingebieden
- Noordhollands Duinreservaat
- Nationaal Park Zuid-Kennemerland
- Amsterdamse Waterleidingduinen
- Meijendel
- Voornes duin
[bewerk] Zeeuwse duinen
In Zeeland behoren de duinen langs de kust tot de hoogste delen van de provincie. De duinen behoren eigenlijk tot de enige delen van de Zeeuwse eilanden die gevrijwaard bleven van watersnoodrampen. Hier zijn ook de oudste bewoningssporen gevonden, teruggaand tot de Romeinse tijd. Nabij Westkapelle ligt er een dijk ter bescherming van de Walcherse kust, omdat dáár het duin te laag was om voldoende bescherming te bieden.
[bewerk] Belgische duinen
Langs de Vlaamse Kust zijn de duinen vrij smal. Tussen Cadzand en Knokke, op de grens van België en Nederland, zijn de duinen onderbroken en is het Zwin ontstaan. De Hoge Blekker is de hoogste duin aan de Belgische kust. Ten zuiden van De Panne Op de grens van België en Frankrijk ligt het Westhoek reservaat.
[bewerk] Beheer van de zeeduinen
De duinen worden bedreigd door een stijgende zeespiegel en door de afslag van zand bij stormen. Hierdoor komt het achterliggende land in gevaar. Op sommige plekken zijn dijken aangelegd om de functie van verdwenen duinen over te nemen, bijvoorbeeld de Hondsbossche Zeewering bij Petten. Ook ten noorden van Hoek van Holland is de smalle duinstrook erg kwetsbaar geworden.
Door zand op te spuiten vanuit zee wordt het strand verbreed en is er meer materiaal voor nieuwe duinvorming. Vooral bij Egmond aan Zee is na duinafslag veel zand opgespoten. Daarnaast is het tevens mogelijk om op sommige plaatsen aan natuurontwikkeling te gaan doen zoals in de kerf tussen Schoorl en Bergen aan Zee. Op andere plaatsen zijn er geulen met veel stroming dichter bij de kust gekomen waardoor andere maatregelen overwogen worden. Uitgangspunt bij het huidige beheer is dat de ontwikkelingen richting zee gericht moeten zijn, dit om de bestaande belangen te sparen.
 |
 |
 |
 |
[bewerk] Andere Duinen
Behalve aan zee, kunnen duinen op diverse andere plaatsen ontstaan.
[bewerk] Inlandse duinen in België en Nederland
Ook langs rivieren kunnen duinen ontstaan, de zogenaamde rivierduinen of donken. Zo zijn er rivierduinen te zien rond de Schelde en de Durme, en langs de Maas in het Nederlandse Noord Limburg.
Daarnaast kunnen in andere zandgebieden komen ook duinen voor. De duinen in Brabant en de Kempen (België), Drenthe, op de Veluwe en in Noord-Brabant zijn ontstaan in de Middeleeuwen. Door overbeweiding verdween de beschermende vegetatie en kreeg de wind vrij spel en konden duinen ontstaan.
[bewerk] Elders gelegen duinen
Ook in veel andere delen van de wereld komen duinen voor:
- Zeer bekend zijn natuurlijk de duinen in de Sahara en andere woestijnen.
- Zeeduinen komen elders onder anderen voor in: Californië, Groot-Brittannië en Aquitaine in zuidwest frankrijk.
- Er zijn zelfs kleine duintjes buiten de aarde, op de planeet Mars.
[bewerk] Externe links
- Stichting Duinbehoud (Nederland)
- Kustgids
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Dunes van Wikimedia Commons. |
