De grootste Nederlander
De grootste Nederlander is een televisieprogramma dat in Nederland in 2004 door de KRO werd uitgezonden. Het programma is gebaseerd op het BBC-programma Great Britons (2002). Door middel van een verkiezing werd vastgesteld wie volgens het Nederlandse publiek de grootste Nederlander aller tijden is. Het project fungeerde tevens als kapstok voor het uitzenden van tien documentaires over de kanshebbers.
Een commissie bestaande uit Joost Zwagerman, Herman Pleij en Andrée van Es stelde een lijst van tweehonderd kandidaten samen waaruit het publiek tien kanshebbers mocht kiezen. De keus van de 40.000 stemmers leverde een shortlist op:
- Willem Drees
- Willem van Oranje
- Rembrandt van Rijn
- Vincent van Gogh
- Anne Frank
- Pim Fortuyn
- Johan Cruijff
- Desiderius Erasmus
- Antoni van Leeuwenhoek
- Michiel de Ruyter
In een live-uitzending op 15 november 2004, gepresenteerd door Sven Kockelmann en Frits Spits, werd bekend gemaakt wie de grootste Nederlander volgens het bellend en sms'end publiek was. In deze uitzending werd Pim Fortuyn uitgeroepen tot de grootste Nederlander, maar na de uitzending bleek dat Pim Fortuyn uiteindelijk 130.000 en Willem van Oranje 161.000 stemmen wist te vergaren. De KRO besloot evenwel om de afgesproken procedure te respecteren. De oorzaak van de vertraging van de uiteindelijke uitslag was het beveiligingsmechisme dat moest zorgen dat er niet gefraudeerd kon worden met het aantal stemmen dat op een kandidaat uitgebracht werd. Per telefoon mochten 6 stemmen uitgebracht worden.
De uiteindelijke uitslag was als volgt:
- Pim Fortuyn
- Willem van Oranje
- Willem Drees
- Antoni van Leeuwenhoek
- Desiderius Erasmus
- Johan Cruijff
- Michiel de Ruyter
- Anne Frank
- Rembrandt van Rijn
- Vincent van Gogh
Zie alle overige genomineerden voor de nummers 11 tot 202.
[bewerk] Kritiek
Zoals ook in de Britse (100 Greatest Britons) en Duitse (Unsere Besten) editie van het programma het geval was, leidde de keus van sommige kandidaten tot kritiek omdat ze niet de juiste nationaliteit zouden hebben. De (vermeende) Fransman Isambard Kingdom Brunel werd tweede in de Britse editie; in Duitsland werd in 2003 Wolfgang Amadeus Mozart door velen te Oostenrijks gevonden om mee te mogen doen - hij eindigde uiteindelijk als twintigste. In Tsjechië dreigde in 2005 een fictief persoon, Jára Cimrman, de verkiezing te winnen, totdat de organisatoren duidelijk maakten dat het alleen om werkelijke personen ging.
In Nederland spitste de kritiek zich toe op de keuze voor Erasmus en Anne Frank. Er werd zelfs voorgesteld Anne Frank postuum de Nederlandse nationaliteit toe te kennen, maar dat voorstel leverde zo mogelijk nog meer kritiek op.
Kees van Kooten en Wim de Bie (uiteindelijk dertigste in de verkiezing) weigerden beeldmateriaal voor het programma ter beschikking te stellen omdat ze het een "flutprogramma" vonden.
In reactie op de verkiezing werden een aantal alternatieve verkiezingen georganiseerd:
- Ergste Nederlander, georganiseerd door het weekblad HP/De Tijd, gewonnen door Volkert van der Graaf.
- Grootste Nederlandse vrouw, georganiseerd door het maandblad Opzij, gewonnen door Aletta Jacobs.
- Grootste Groene Nederlander, georganiseerd door het tijdschrift van Milieudefensie, gewonnen door Jac. P. Thijsse.
[bewerk] Andere landen
- De Greatest Africans of All Time werden verkozen door een tijdschrift.
- Wales verkoos zijn 100 Welsh Heroes via het internet in de winter van 2003-2004.
- Op dit moment is de Arabische wereld de grootste Arabier aan het verkiezen.
- Via het internet loopt ook een verkiezing, Europe's 100 Most Influential wordt gezocht.
