Bazel (Zwitserland)

Kaart
Bazel

Kanton	Bazel-stad
District	-
Bevolking - Totaal (2004) - Dichtheid	166.563 7321,45 inw/km²
Oppervlakte	22,75 km²
Hoogte	260 m boven zeeniveau
Geografische ligging	47°33′N.B. 7°35′O.L.

Overig
Taal	Duits
BFS/OFS/UST-code	2701
Postcode	4000
Netnummer	061
Aangrenzende gemeenten	Allschwil, Binningen, Birsfelden, Bottmingen, Huningue (FR), Münchenstein, Muttenz, Reinach, Riehen, Saint-Louis (FR), Weil am Rhein (DE)
Beschermheilige
Inwonersnaam	Basler

Bazel (Duits: Basel, Frans: Bâle) is de derde stad van Zwitserland en ligt in het noordwesten van het land aan de Rijn en de Birs. Bazel grenst in het noordwesten aan Frankrijk en in het noordoosten aan Duitsland. De stad telt 166.000 inwoners (2004); de grootstedelijke agglomeratie, die ook Franse (Saint-Louis) en Duitse steden (Weil am Rhein, Lörrach) omvat, telt 690.000 inwoners (2000). De stad Bazel beslaat vrijwel geheel het kanton Bazel-stad. In het oosten van het stadskanton liggen echter ook nog de meer landelijke gemeenten Riehen en Bettingen.

[bewerk] Geschiedenis

Al in 374 na Christus werd melding gemaakt van een nederzetting aan de Rijn, Basilea. In 740 werd Bazel bisschopsstad en de plaats maakte een stormachtige ontwikkeling door vooral doordat de bisschoppen van Bazel machtige personen waren. Het grondgebied werd met grote landerijen en velden uitgebreid. Uiteindelijk ontstond een gebied waarin stad en land Bazel genoemd werden en werd er gesproken over Bazel-stad en Bazel-land. In 1501 trad Bazel toe tot de Zwitserse confederatie als kanton Bazel. In 1833 waren stad en land het oneens over diverse regelingen zodat het land zich van de stad afscheidde. Vanaf dat moment zijn Bazel-stad en Bazel-land zogenaamde halfkantons in Zwitserland.

[bewerk] Stadsbeeld

Bazel ligt aan weerszijden van de Rijn; op de linkeroever ligt Groot Bazel en op de rechteroever Klein Bazel. De twee stadsdelen worden met elkaar verbonden door zeven bruggen, waarvan één spoorbrug. De Mittlere Brücke is de bekendste. Groot Bazel herbergt het historische stadscentrum waar de Münster (12e eeuw) beeldbepalend is. De Marktplatz met het gothische stadhuis en Jugendstilpanden is een van de belangrijkste pleinen. Een ander belangrijk plein is de Barfüsserplatz (die in Bazel "Barfi" genoemd wordt), genoemd naar de Franciskanen die hier ooit hun klooster hadden en blootvoets (barfuss) rondliepen. De woonwijken in Groot Bazel zijn voorzien van vele parken en plantsoenen. In Klein Bazel wordt het stadsbeeld beheerst door (industriële) bedrijvigheid. Voornamelijk aan de oevers van de Rijn tot ver naar de voorsteden van de stad (met name in Kleinhüningen, tegen de Duitse grens) liggen grote industrieterreinen.

[bewerk] Moderne architectuur

Raadhuis van Bazel

Bazel is een van de belangrijkste Europese centra voor hedendaagse architectuur. Het Bazelse architectenduo Herzog en de Meuron won in 2001 de Pritzker-Prize, die beschouwd wordt als de Nobelprijs voor de architectuur. Ze ontwierpen onder andere het museum Tate Modern in Londen, de Prada-winkel in Tokio en het Olympisch stadion voor de spelen van 2008 in Peking.

Enkele voorbeelden van hedendaagse archtectuur in Bazel met het ontstaansjaar en de naam van de respektievelijke ontwerper(s):

1995: Bankgebouw Aeschenplatz - Mario Botta
1996: Museum Jean Tinguely - Mario Botta
1997: Fondation Beyeler - Renzo Piano
1999: Peter-Merian-Haus - Hans Zwimpfer, met façades van beeldend kunstenaar Donald Judd
2003: Messeturm - Morger Degelo Marques
2005: Kantoorgebouw Elsässertor - Herzog en de Meuron
2005: Kantoorgebouw Novartis - Diener, Federle en Wiederin

Op het terrein van meubelfabrikant Vitra in de tot de trinationale agglomeratie Bazel behorende Duitse plaats Weil am Rhein liggen verder belangrijke gebouwen van o. a. Zaha Hadid, Frank O. Gehry, Tadao Ando en Alvaro Siza.

[bewerk] Economie

Typische basiliskenbron in Bazel

De farmaceutische en chemische industrie is de belangrijkste bedrijfstak, met hoofdkantoren van ondernemingen als Novartis, Roche, Syngenta en Ciba. Daarnaast is de stad een belangrijk internationaal knooppunt van spoor- en autosnelwegen. Verder is Bazel een financieel centrum met kantoren van verzekeringsmaatschappijen en banken, al is het belang van deze sector door een geleidelijke verschuiving naar Zürich in de loop der jaren afgenomen. De stad is tevens zetel van de Internationale Bank voor het Betalingsverkeer (Bank for International Settlements). Mede door de gunstige ligging van de stad, op de grens met Frankrijk en Duitsland is de logistieke- en transportindustrie sterk vertegenwoordigd. Het goederenstation van de spoorwegen is het grootste van Zwitserland. Vanaf de jaren '90 van de vorige eeuw is de informatie- en communicatiebranche sterk in opkomst. De Mustermesse Basel is het grootste beursgebouw van het land. Internationale congressen en vakbeurzen vinden hier plaats. Het beursterrein bevindt zich in Klein Bazel. Sinds 1953 bezit de stad een luchthaven, liggend op Frans grondgebied. Zowel Zwitserland, Frankrijk als Duitsland hebben een belang in deze trinationale luchthaven die zich thans Euro Airport noemt. De luchthaven onderhoudt verbindingen met vrijwel alle belangrijke Europese steden. Bazel is tevens de thuishaven van de Bank of International Settlements (BIS) Bazel II die het betalingsverkeer reguleert.

[bewerk] Cultuur

Bazel is een belangrijke cultuurstad. De stad telt 41 musea waarvan de Kunsthalle, de Fondation Beyeler en het Antikenmuseum de belangrijkste zijn. Het Theater Basel heeft internationaal een goede naam. De grote zaal biedt plaats aan 1000 mensen.

Zie ook: