Asherah

Asherah of Ashera was de oudste Moedergodin van Kanaän, identiek aan de Ugaritische Godin Athirat. In een Sumerische inscriptie uit 1750 v. Chr. komt zij voor als vrouw van Anu of El (de vadergod van het Kanaänietisch pantheon). In het Hebreeuws is haar naam vertaald als bosschage, de levensboom. Zij is ook "De Vrouw die de Zee doorkruist" en "De Moeder van de Goden". In de Bijbel wordt 40 maal naar Asherah gerefereerd (naar Astarte slechts 9 keer). Astarte zou haar dochter zijn of een ander aspect van haar zuster Anath (de zuster-vrouw van Baäl).

Het woord asherah met kleine letter betekent zoveel als pilaster of alleenstaande zuil of paal, symbool van de Moedergodincultus dat veelvuldig in Kanaänietisch gebied is aangetroffen. Het is tevens de aanduiding van een heilige boom, een groene boom die als referentieteken van leven gold en waar meestal een lokale boomcultus werd voltrokken, zoals ook in India nu nog vaak gebeurt. In de Bijbel wordt er veelvuldig naar verwezen in het meervoud als asherim. Waarschijnlijk zou het om de figus sicomorus gaan, de zogenaamde sicamore, vijg, of moerbei.

In Ugaritische teksten van voor 1200 v. Chr. wordt de Godin Athirat driemaal vernoemd: ʼaṯrt ym, ʼAṯirat yammi, 'Athirat van de Zee' of in vollediger vertaling 'Zij die handel drijft op zee'. De naam wordt door de meeste vertalers en commentatoren beschouwd als afkomstig van de Ugaritische wortel ʼaṯr 'strijd' verwant met de Hebreeuwse wortel ʼšr met dezelfde betekenis. De sacrale zee waarop Asherah rondvoer stond bekend als Yam Kinneret en heette later het Gallileameer.

In genoemde teksten is Athirat de partner van de god El en wordt een referentie gemaakt naar 'de zeventig zonen van Athirat', waarschijnlijk dezelfde als 'de zeventig zonen van El'. Zij wordt niet echt onderscheiden van Ashtart (Astarte), en Ashtart wordt gelinkt aan de Mesopotamische Godin Ishtar. Ze wordt verder ook nog Elat genoemd, de vrouwelijke vorm van El, die heerseres betekent en Qodesh 'Heiligheid'. Quadeshu waren heilige vrouwen of tempelpriesteressen.

Bij de Hittieten komt deze Godin voor als Asherdu(s) of Asertu(s), de gemalin van Elkunirsa, en moeder van ofwel 77 ofwel 88 zonen.

[bewerk] Literatuur

• Stone, Merlin Eens was God als Vrouw belichaamd (1979), Servire Katwijk, ISBN 90 6077 582 1