Antiamerikanisme
Het begrip antiamerikanisme wordt gebruikt voor het hebben van een negatieve houding ten aanzien van de Verenigde Staten van Amerika en haar politiek, tot zelfs een afkeer van alles wat uit dat land komt.
Anti-Amerikanisme is een term die sinds het begin van de 21e eeuw geïntroduceerd is voor een gevoel dat met name in het Midden-Oosten en veel andere islamitische landen voorkomt, maar ook in andere gebieden, zoals Europa. In Europa wordt antiamerikanisme met name in linkse of socialistische, pacifistische en nationalistische kringen opgemerkt. Binnen Europa worden met name Frankrijk, Spanje en Duitsland gezien als landen met een kritische basishouding ten aanzien van de Verenigde Staten. Van ongenuanceerd en totaal anti-Amerikanisme op staatsniveau is daarbij evenwel geen sprake. Verschillende regeringen hebben echter wel hun eigen minder kritische of juist zeer kritische benadering van de Verenigde Staten gekend. Het meest aansprekende voorbeeld hiervan is het verschil van houding ten aanzien van de VS tussen de premiers José María Aznar en José Zapatero van Spanje.
Anti-Amerikanisme is dan ook een term die vooral betrekking heeft op het persoonlijke vlak; diplomatiek zal men zich niet snel expliciet en ongenuanceerd negatief over de Verenigde Staten uitspreken. Critici oordelen dat antiamerikanisme vooral op jaloezie en vooroordelen gebaseerd is.
Inhoud |
[bewerk] Mogelijke argumenten voor antiamerikanisme
Er zijn verschillende argumenten aan te dragen waarom mensen antiamerikanistische gevoelens hebben. De status van de Verenigde Staten als grootste wereldmacht aan het einde van de 20e en begin van de 21e eeuw is een belangrijke factor. Hoge bomen vangen veel wind en de VS staan veel in de aandacht. Ook de vermeende arrogantie van "de Amerikaan" kan voor mensen een reden zijn.
In landen met autoritaire regimes en dictaturen wordt anti-Amerikanisme vaak van overheidswege aangewakkerd als tegenreactie op de invloed van de VS, dat vaak wordt gezien als het land van de vrijheid, over de lokale bevolking.
De Verenigde Staten zijn uitgegroeid tot het symbool van technologische superioriteit, een moderne levenswijze en het "Westen" in het algemeen. Vanuit conservatieve kringen is dit een reden voor antiamerikanisme, hoewel de politieke ideologie conservatisme zich juist verbonden voelt met de Verenigde Staten en haar politiek. De behoudzuchtige versie van conservatisme was onder meer de reden voor Said Qutb, een belangrijke ideoloog van de Egyptische Moslimbroederschap, om zich anti-Amerikaan te noemen.
Daarnaast zijn er enkele meer specifieke redenen aan te duiden:
- Tegenstanders van de oorlogen in Afghanistan en Irak, en de manier waarop de oorlog tegen het terrorisme gevoerd wordt, zien de VS als agressor.
- President George W. Bush, die volgens sommigen een minder intelligente en ongenuanceerdere indruk achterlaat dan zijn voorganger Bill Clinton.
- De Verenigde Staten ondertekenden het Kyoto-protocol niet, wat hen op veel kritiek uit de milieubeschermingshoek kwam te staan.
- De Verenigde Staten erkennen het Internationaal Gerechtshof in Den Haag niet en hebben aangegeven desnoods met militaire machtsvertoon hun onderdanen aan veroordelingen hierdoor te onttrekken.
- De Verenigde Staten mengen zich ongevraagd in interne politieke aangelegenheden of buiten de natuurlijke hulpbronnen van sommige landen uit of hebben dat in het verleden gedaan. In met name Latijns-Amerikaanse landen is dit een reden van anti-Amerikanisme.
[bewerk] Geschiedenis
Ook eerder in de geschiedenis vindt men sporen van anti-Amerikanisme. Een bekend voorbeeld is de tijd van de Vietnam-oorlog. Het proces en de terdoodveroordeling (1921-1927) van de Italiaanse anarchisten Nicola Sacco en Bartolomeo Vanzetti in de Verenigde Staten leidde in de jaren twintig van de 20e eeuw tot anti-Amerikaanse protesten in Italië.
[bewerk] Kritiek op de term
Volgens veel critici is de term antiamerikanisme een middel om gerechtvaardigde kritiek op de Verenigde Staten in diskrediet te brengen, zoals in fascistisch Italië "anti-italisme" werd gebruikt om kritiek op het regime mee weg te wuiven. Ze wijzen erop dat de term wordt toegepast op volkomen uiteenlopende groepen, van anarchisten tot fascisten en fundamentalistische moslims, en die groepen gezamenlijk aanduiden als antiamerikanisme in een hoek druk, terwijl ze in werkelijkheid niets met elkaar te maken hebben. Volgens Noam Chomsky, een uitgesproken criticus van het Amerikaanse buitenlands beleid, is er "geen enkel land dat ik ken behalve de Sovjet-Unie waar je een concept als "antiamerikanisme" zou kunnen hebben. Bijna elk land zou lachen als je daarover zou spreken."
[bewerk] Zie ook
| Bron(nen): |
|
